Een klant wil geen publicatiestukken deponeren bij de Kamer van Koophandel, terwijl de onderneming daar wel toe verplicht is. Wat betekent dat voor de accountant? Ik zie dat accountants/kantoren hier op verschillende wijze mee omgaan.
Ik zie in de praktijk drie situaties. Er zijn accountants die zeggen: klanten die weigeren om de publicatiestukken te deponeren accepteer ik niet als klant, omdat het iets zegt over de integriteit van die klant en ik daarmee niet wil worden geassocieerd.
Daar tegenover staan accountants die zeggen: het is niet mijn verantwoordelijkheid, maar de verantwoordelijkheid van de klant zelf. Die moet de eventuele consequenties aanvaarden. Voor de klantrelatie maakt het niets uit.
Deze keuzes zijn helder, maar er zijn ook accountants die een middenpositie kiezen. Zij zeggen: het hoort niet, maar ik vind het toch aanvaardbaar en daarmee heeft het geen invloed op de klantrelatie. Die aanvaardbaarheid kan zitten in de inschatting dat de ernst van de overtreding beperkt is, of in de redenen die de klant heeft om niet te willen deponeren. Die redenen vallen meestal uiteen in drie categorieën. De eerste is dat de ondernemer het niet nodig acht, omdat er maar weinig belanghebbenden bij de onderneming zijn en zij al op andere wijze worden geïnformeerd. De tweede is dat de ondernemer geen inzicht wil geven in de cijfers van zijn onderneming vanuit concurrentie-overwegingen. En de derde: dat de ondernemer inzicht in zijn persoonlijk vermogen niet gewenst acht of zelfs gevaarlijk vindt.
De accountant moet in deze situatie afwegen of de reden voor hem of haar persoonlijk aanvaardbaar is. Daarbij, stel ik me zo voor, komen vraagstukken aan de orde als:
Wie zijn de belanghebbenden bij de organisatie en hoe zijn zij dan geïnformeerd?
Zullen leveranciers hogere inkoopprijzen vragen of afnemers lagere verkoopprijzen als ze zien hoeveel marge de onderneming realiseert met hun producten? Wat is dan een redelijke marge en zit de onderneming daar boven of niet?
Zullen leveranciers niet meer leveren als ze kunnen zien hoe de onderneming er financieel voor staat? Hoe weet je dat?
Maakt het uit of de waarde van de onderneming zeg een ton is of moet het minstens gaan om miljoenen?
Is een afpersings- of ontvoeringsrisico reëel en hoe weet je dat?
En zo zijn er nog heel wat vragen te bedenken.
Het deponeren van de jaarrekening is een wettelijke verplichting. Op de website van de Kamer van Koophandel staan geen uitzonderingen op deze deponeringsplicht aangegeven. Wel is het mogelijk om in uitzonderlijke gevallen een ontheffing te krijgen, als het voor de bestuurder(s) in ‘technische zin’ onmogelijk is om de jaarrekening op te maken, voor te leggen en vast te stellen. Maar over die situatie heb ik het hier niet. De ontheffing wordt trouwens slechts in zeer uitzonderlijke gevallen verleend, zo staat er op de site van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Daar staat dat dit heeft te maken met het positieve belang dat velen in de maatschappij hebben bij de naleving. De verplichtingen inzake de jaarrekening kunnen afhankelijk van de omstandigheden van belang zijn voor bijvoorbeeld aandeelhouders, leden, werknemers, crediteuren, contractspartijen, toekomstige contractspartijen en donateurs.
Het niet naleven van de deponeringsverplichting is een overtreding in de zin van de Wet op de Economische Delicten en daarmee een strafbaar feit. Even googelen laat zien dat, naast een boete, dit ook consequenties heeft voor de onderneming als het gaat om zakelijke integriteitsbeoordelingen en gedragsverklaringen.
Alles overziend denk ik dat er maar één keuze is voor de accountant: niet met een klant in zee gaan die niet wil deponeren. Het zelf oordelen over de aanvaardbaarheid van het niet publiceren is voor mij een hele heldere no-go. Het oordeel is volkomen subjectief en druist in tegen wat de wetgever en daarmee wij allen met de wetgeving heeft beoogd. En wegkijken? Dat is relatief makkelijk, maar nou net niet wat van accountants vanuit hun maatschappelijke rol wordt verwacht!
Bij uw eerste reactie op deze site vragen wij om een bevestiging.
Er is een bevestigingsmail naar het door u opgegeven e-mailadres gestuurd.
Antje Kuilboer-Noorman
Beste Jan Achten, Inderdaad, gezien nu. Je had er al op gewezen. Als accountant toch altijd je klant afraden om te spelen met de deponeringsplicht voor hun eigen bestwil, hooguit de timing kan wat gerekt als de omstandigheden dat veilig toelaten. En daar ligt dan de grens van medewerking, is mijn mening (als niet-accountant). Niet publiceren is onaanvaardbaar, daarmee wordt de kenbaarheid van de aansprakelijke rechtspersoon uitgehold. Een ondernemende (mkb) cliënt die per se niet wil publiceren kan zich dus maar beter in een Eenmanszaak gaan verschuilen.
Jan Achten
Antje, zie mijn eerste reactie (23/11), waarin ik op artikel 2:248(2) BW wees. Inderdaad potentieel veel grotere gevolgen dan de boete wegens economisch delict.
Antje Kuilboer-Noorman
Toevoeging aan de discussie: Het niet of niet tijdig voldoen aan de deponeringsverplichting zal bij insolventie voor de curator altijd een directe en eerste aanleiding zijn om het vermoeden van bestuurdersaansprakelijkheid op te werpen en bij de rechter commissaris in te dienen. Dit kan hele nare gevolgen hebben. Accountants die mee gaan in het niet willen deponeren, creëren dus ook risico's met grote gevolgen voor deze cliënten. Dat bewustzijn kwam ik nog niet tegen in de reacties.
Jan Weezenberg
@Jan Achten 25 november 2017 Andere Jan (ook pensionado), Uiteraard no problem. Maar de lezers stellen het misschien op prijs te weten of ze te maken hebben met een hooggeleerder Jan (Bouwens), Bestuurslid Jan (Wietsma),) zeer wijze Jan (Achten) of vrijdenker Jan (Weezenberg).
Veel maakt het niet uit. Ik heb een spreuk op mijn bureau liggen, die dit verklaart: Ouderdom betekent dat jij alle antwoorden kent, maar niemand de moeite neemt om jou iets te vragen. Vriendelijke groet, Jan Weezenberg
Jan Achten
Jan We: excuses voor deze onoplettendheid. Het was natuurlijk Jan Wi. Je hebt er toch niet onder geleden?
Jan Weezenberg
@Jan Achten 25 november 2017 Geachte Heer Achten U schrijft! "Jan W: NOCLAR betreft overtredingen in het kader van het bedrijf, niet daarbuiten Voor de goede orde: deze Jan W is niet Jan Weezenberg
Vriendelijke groet, Jan Weezenberg.
Jan Achten
Wat een reacties! Goed voor de werkgelegenheid van de redactie! Jan W: NOCLAR betreft overtredingen in het kader van het bedrijf, niet daarbuiten. Al kunnen andere overtredingen wel van invloed zijn op de integriteitsbeoordeling. Het gaat hier om een overtreding van de cliënt, niet van de accountant. Dat staat los van overtredingen door de accountant, die gebeuren, PKI of niet: zie het jaarverslagenonderzoek waarin geen enkele accountant te vinden was die het niet-vermelden van beloning bestuurders in zijn verklaring vermeldt, zoals de wet eist. Marianne: geen cliënt als gokhalexploitant willen, bonafide of malafide? Dan behandel je bonafide ondernemers hetzelfde als malafide ondernemers en drijf je hen in handen van minder scrupuleuze dienstverleners. Bovendien, als beroep dienen wij het publieke belang en dat publieke belang eist dat een bonafide ondernemer die een legale bedrijfsuitoefening voert, een accountant moet kunnen krijgen. Andere genoemde voorbeelden: een coffeeshop is vooralsnog illegaal. Seksbedrijf mogelijk legaal na legalisering prostitutie, de facto niet. Jaren geleden vroeg een collega mij advies om zo'n bedrijf wel/niet te accepteren. Afgeraden: de mooie verhalen waren ongeloofwaardig. Ik denk achteraf terecht: het verdienmodel verschilt teveel tussen legale en illegale praktijk.
Jan Wietsma
Ik lees hier met enige regelmaat dat wet, wet is. Maar houden accountants zich altijd aan de wet? Bijvoorbeeld aan de snelheidsbeperkingen die de wetgever heeft opgelegd? Of het betalen van parkeergeld? Tijdens de vele cursussen PKI die ik heb mogen geven werd wel duidelijk dat we zodra ons eigen belang mee gaat spelen, er alles aan gaan doen om eventuele overtredingen te relativeren.
Dat laat onverlet dat er gedeponeerd moet worden. Maar het heeft zo weet ik uit de praktijk meer zin om met de ondernemer in gesprek te gaan en hem zelf te laten inzien dat deponeren verstandig is. Dat zet meer zoden aan de dijk dan dreigen met wat dan ook.
Arnout van Kempen
Mooie juridische innovatie: dwingend recht moeten we maar “principle based” benaderen.
Bij dat soort benadering van de wet mag je heel dankbaar zijn voor gebrekkige handhaving
Marianne
@Jeroen, het zijn eigenlijk twee verschillende discussies. 1) Wat doe je als accountant als een klant niet wil publiceren? Dat gaat om wie je wilt zijn als accountant en waar je voor staat en gaat ook over het naleven van regels zoals Carel Verdiesen aangeeft. Een ander vraagstuk is 2) Met welke klanten wil je wel of niet geassocieerd worden als accountant? Dan gaat het niet om verbieden of het naleven van regels, maar om de vraag welke klanten jij persoonlijk/je kantoor wel of niet wilt bedienen. Accountants maken daar keuzes in, bijv. we bedienen geen sexbedrijven, coffeeshops, gokhallen. Maar dat zou ook kunnen zijn: bio-industrie, wapenfabrikanten, energiebedrijven met kolencentrales. Dan gaat het dus niet om de vraag of iets legaal is, maar om de vraag wat je als persoon/kantoor wil bijdragen aan een betere wereld. Deze discussie is een aparte opinie waard en het is niet handig geweest dat ik ze hier, eigenlijk ongewild, combineer.
Jan Weezenberg
@Jeroen Huibers 24 november 2017
Voor de goede orde: Uw reactie betreft de reactie van Jan Achten van 23 november 2017.
Vriendelijke groet, Jan Weezenberg
Jeroen Huibers
Met stijgende verbazing lees ik dat Jan hier beneden als accountant geen gokhal exploitant mag bedienen. Gokken zou maatschappelijk onverantwoord zijn. Dat is een standpunt waar de Taliban zich niet voor zou schamen. Dit in een topic dat gaat over het handhaven van wet- en regelgeving. Hoe rijmt u dit met bijvoorbeeld een Holland Casino en een Staatsloterij? Door de overheid gereguleerd gokken is dan wel aanvaardbaar? Of moeten we hieraan de conclusie verbinden dat Jan ook geen overheidsinstellingen mag bedienen als klant als we nu heel consequent worden? Is een frisdrank fabrikant aanvaardbaar terwijl mensen ziek worden van overgewicht? Of een bank die de marktrente manipuleert, een verzekeraar die woekerpolissen verkoopt, gezondheidsinstellingen die hun winsten buiten hun vergunning brengen? De lijst is dan eindeloos en zelfs binnen de beroepsgroep zijn er helaas voorbeelden te over van fors grensoverschrijdend gedrag. In heel veel reacties lees je ferme uitspraken als “wet is wet”. Onze eigen beroepsregels zijn echter “principle based”. Een principle based interpretatie van de plicht om de jeroenjaarrekening te deponeren gaat velen duidelijk te ver.
Jan Weezenberg
L>S> Paar woorden weg gevalen. Daarom herhaling van dalinea Bijvoorbeeld: een onderneming met serie-massa-produktie komt vooral in midden en onderkant van de controlpiramide in aanmerking voor DIAGNOSTIC CONTROL SYSTEMS ( de bekende budgetsystemen).
Excuses voor de te nemen extra moeite.
Jan Weezenberg
@Wim Nusselder 24 november 2017 Geachte Heer Nusselder, U schrijft "Misschien helpt het om hier te verwijzen naar het onder controllers populaire concept ‘Levers of control’ van Robert Simons". *In de NIVRA-accountantsopleiding van de jaren werd het boek van Simons uitgebreid in het vak Administratie Organisatie behandeld en op de mondelinge examens over dit boek leverde dat (met name wanneer de kandidaten aan de betere kant stonden ) boeiende gesprekken op.
*Kern van Levers of Control is het genuanceerde, situatiegebonden aanpakken van interne controlproblemen (en nu komt het) die specifiek horen bij de door die onderneming geformuleerde en uitgewerkte ondernemingsstrategie. Bijvoorbeeld: een onderneming met serie-massa-produktie komt vooral in midden en onderkant van de controlpiramide in aanmerking ( de bekende budgetsystemen). Maar een onderneming die voortdurend nieuwe produkten op nieuwe markten brengt( en waarbij de produkt -ontwikkelingstijd veelal aan de krappe kant zit) zal kiezen voor de combinatie Belief systems en Interactive control systems. Met name in deze iunnovatieve omgeving bestaat er een risico voor ontsporingen. Simons adviseert dan ook om NIET aan te geven WAT MOET/MAG , maar specifiek duidelijk te maken WAT NIET MAG, dus wat de spelregels zijn waar men zich absoluut aan moet houden. De theorie van Simons is dus vooral relevant bij vraagstukken van interne (bedrijfsorganisatie). (Overigens: de behandeling van genuanceerde structuren is door Henry Mintzberg mooi uitgewerkt in zijn boek uit 1983 "Structure in Fives, designing effective organizations"en verder in het boek van J. Woodward " Industrial organization, theory and practice uit 1965.
Mintzberg borduurt voort op het denkpatroon van Woodward.
In een discussie over deponeren of niet zie ik vooral een noodzaak voor duidelijke boundary systems, i.c. de wet. Wanneer ons beroep een goede discussie kan voeren met het "maatschappelijk verkeer "of de vertegenwoordigers daarvan kunnen de betere professionals via hun reputatie hun opvattingen laten blijken . En geleidelijk aan zullen dan quasi-standaards ontstaan omdat de minimalisten slechts opdrachten krijgen van ondernemingen/not for profit organisatie, die worden gekenmerkt door een groot aandeel van Diagnostic Controlsystems in hun interne beheersingssysteem.
Wanneer we vandaag de dag praten over permanente educatie is naar mijn (bescheiden) mening het upgraden van de grondslagen van bedrijfsorganisatie een must.
Vriendelijke groet, Jan Weezenberg
Harry Mock RA
allemaal politiek correct, wet is wet.
Graag toevoegen aan de integriteitstest van de klant: of de Directie en Commissarissen een strafblad hebben en/ of ze betrokken waren bij meerdere faillissementen. In het laatste geval dient nagegaan te worden (is ook op internet te vinden) of er door de curator grote claims wegens mismanagement zijn ingediend/respectievelijk of er financiele schikkingen zijn getroffen om processen te voorkomen. Zulke klanten moet je toch ook niet willen hebben.
PS zo n persoon zit wel hoog in het NBA en zijn/haar 3 grote faillissementen plus de miljoenenschikkingen staan niet in het gepubliceerde CV.
Carel Verdiesen
bedreigd met een d graag (vreselijk)
Carel Verdiesen
Zoals ik (als voormalig lid van het ACB) hiernaar kijk is er weinig ruimte voor discussie;
In het kader van de WWFT moet een klant worden beoordeeld op integriteit en bij de continuering van de opdracht (uiterlijk) iedere keer weer. Het niet deponeren van de jaarcijfers (na aandringen van de accountant zie verder) is een subjectieve indicator (richtsnoeren) op grond waarvan een accountant melding doet bij de FIU.
Daarnaast heeft de accountant zelf ook te maken met de VGBA met daarin de beginselen professionaliteit (houden aan de wet) en integriteit. Als een klant bij een voorschrift op het gebied van verslaggeving (en dat is deponeren) een gebied wat de KERN is van ons beroep de wet overtreedt heeft de accountant in mijn optiek te maken met een onaanvaardbaar risico dat deze fundamentele beginselen worden bedreigt en zal (na professionele oordeelsvorming) de klant moeten worden aangespoord om te deponeren of afscheid moeten worden genomen van deze klant.
Volgens mij zijn de regels juist hier afdoende (duidelijk)
Punt
Marianne
@Wim, we waren blijkbaar tegelijkertijd een reactie aan het schrijven. Dank voor je bijdrage: het gaat mij inderdaad om de 'belief systems.'
Marianne
Jan, voor mij is dit juist een voorbeeld waarbij maatschappelijke transparantie zwaarder zou wegen dan de vermeende persoonlijke onveiligheid van de ondernemer. Die stapt immers bewust in deze business, waarbij volgens jou de concurrentie (dus andere gokbedrijven) bij hem op de stoep staan met geweren! Dat is nogal wat. Dat roept de vraag op of je als accountant dit soort ondernemingen überhaupt wel als klant wil hebben. En dan gaat het niet alleen om de louche praktijken, maar ook om de ongewenste maatschappelijke effecten als gokverslaving en alle ellende die daaruit voortkomt. Van mij mag de accountantswereld wel wat idealistischer zijn in wat zij bij wil dragen en minder opportunistisch. En dat paternalisme: daar gruwel ik van.
Wim Nusselder
Inderdaad (@Marianne), het gaat om inhoud geven aan waar je voor staat in je rol als accountant, voor inhoud gevan aan het “werken in het algemeen belang” uit de beroepseed. O.a. hoe en in hoeverre je optreedt tegen klanten die duidelijke regels negeren, met al dan niet begrijpelijke en/of acceptabele redenen. Met deponeringsplicht slechts als voorbeeld, stel ik me zo voor.
De wet is geen ultieme maatstaf, want per definitie slechts een botte bijl die geen rekening kan houden met specifieke omstandigheden. Hoezeer je hem (samen met allerleid eigen standaarden, richtlijnen en handreikingen daarbij) ook tot een voor gewone stervelingen ondoordringbaar woud maakt. Als accountant heb je je eigen verantwoordelijkheid om morele grenzen te trekken.
Wat mij opvalt in deze discussie is de vanzelfsprekende verwijzing door voor- en naar juridische en tuchtrechtelijke handhaving als middel en maatstaf. Misschien helpt het om hier te verwijzen naar het onder controllers populaire concept ‘Levers of control’ van Robert Simons. De promotietekst van zijn boek uit 1994: “Levers of Control offers a radically new way of thinking about strategy implementation, outlining new ways to balance the tension between top-down direction & bottom-up creativity, & between experimentation & efficiency.” Het is -lijkt me- niet alleen toepasbaar op afzonderlijke organisaties, maar ook op onze samenleving als geheel. Daarin hebben accountants in het bijzonder en professionele financials in het algemeen de rol om bepaalde dingen te waarborgen en verbeteren. Vertrouwen in cijfers, kort door de bocht; breder opgevat: de zakelijke kant van onze relatief ‘high-trust samenleving’.
Simons onderscheidt 4 soort ‘hefbomen voor beheersing’, voor het realiseren van de doelen die (in zijn geval: een nieuwe CEO) stelt voor een organisatie: Boundary controls, diagnostic controls, beliefs systems en interactive controls. Juridische en tuchtrechtelijke handhaving valt onder de boundary controls: de hardste soort ‘control’. Diagnostic controls kun je opvatten als nog steeds harde beheersing op basis van een optelsom van signalen die een diagnose vergen voor interpretatie in plaats een ja/nee check op naleving. Belief systems is een vorm van ‘soft control’: het eens worden over en ingang doen vinden van dat waar je samen voor staat. ‘Samen’ dus hier toegepast op de gecontroleerde organisatie: identiteit, visie, missie en daaruit voortvloeiende maatschappelijke verantwoordelijkheid, ook waar die tegen organisatiebelangen in gaat. Interactive controls tenslotte brengen dynamiek aan: doelrealisatie is pad- en contextafhankelijk en bepalen wat daarbij aanvaardbaar is vereist interactie tussen bestuurder/manager/controleur en gestuurde/gecontroleerde.
Dat is geen vrijbrief voor amoreel en immoreel gedrag omdat er altijd wel een manier is om afwijking van de regels goed te praten onder het mom van een ‘bredere diagnose’, interpretatieruimte van maatschappelijke verantwoordelijkheid en pad- en contextafhankelijkheid. Een CEO die geen duidelijke doelen stelt, zal ze nooit realiseren. Daar waar het versterken van het vertrouwen in de samenleving buiten beeld verdwijnt, verliest de accountant zijn meerwaarde ten opzichte van de rechercheur in overheidsdienst.
Deponeren van jaarstukken bij beperkte aansprakelijkheid is van evident belang voor een high-trust samenleving. Accountant doe je maatschappelijke plicht, met een beheersingshefboom naar keuze!
Jan Achten
Lieve Marianne (niet ironisch bedoeld), Natuurlijk is het waar je voor staat. Mijn probleem is hier is de generalisering en het geen acht slaan op integriteit. Concreet voorbeeld: een ondernemer die gokhallen exploiteert. Hij zegt: als mijn concurrenten deze cijfers zien, staan ze morgen met geweren op de stoep. Niet elk voorbeeld is zo extreem maar geeft wel aan wat voor problemen je tegen kunt komen. Als je dit onderwerp binnen de NBA aan de orde wilt stellen, wil ik je graag helpen.
Marianne
Het gaat mij niet om regels en tuchtzaken. Maar om waar je voor staat in je rol als accountant en waarmee je je titel inhoud geeft.
Jan Achten
Beste foei-roepers, Als je vindt dat een cliënt die om welke reden ook niet deponeert, te allen tijde de deur moet worden gewezen en dat je tuchtrechtelijk moet worden vervolgd als je dat niet doet: maak dat operationeel want alleen iets vinden verandert niets. Zeg dan tegen Marianne: stel voor in het NBA-bestuur dat als bij kantoortoetsing een accountant wordt aangetroffen die zoiets nalaat, deze een klacht bij de Accountantskamer krijgt. Op grond waarvan weet ik niet (aanzien beroep geschaad?), in ieder niet op grond van NOCLAR, tenzij het publieke belang of dat van belanghebbenden (zoals crediteuren) wordt geschonden. Het bestuur zal het niet doen. Dat deed het al niet toen bij Het jaar verslagen bleek dat de helft van de bedrijven niet de bezoldiging bestuurders vermeldde en dat ten onrechte: we hadden volledig nagegaan of sprake was van één bestuurder. Geen enkele accountant vermeldde de overtreding in zijn verklaring, overtrad dus de wet. Hoeveel tuchtrechtelijke vervolgingen hebben we gezien? De andere helft (die wel vermelding afdwong) stond hiermee voor paal. Ik bracht juist naar voren dat het nalaten van deponering onderdeel moet zijn van de integriteitstoets en uit die toets kan wel de noodzaak voortvloeien om afscheid te nemen. Maar integraal? Nee. Nog een opmerking over de 'goed geplaatste STAK'. Er is snel sprake van een groepsmaatschappij (ook al is dat niet een dochter, maar nevengeschikt) en die moet je meetellen voor de grootte.
John Weerdenburg
@ Marianne, wellicht kunnen we dit onder de aandacht van het ACB (advies college beroepsreglementering) brengen of de MKB commissie. Ik heb dit bij de discussie over het Visiedocument al ingebracht. De MKB accountant moet beter onder de aandacht gebracht worden. Je naam verbinden aan publicatiestukken kan een goede stap hierin zijn. Trouwens accountants die ik hierover aanspreek vinden dit een goed voorstel. Nu alleen nog zorgen dat de hierbij behorende dossiervereisten passend kunnen zijn.
Jeroen
@John: Op zich natuurlijk prima om als accountant je betrokkenheid te kunnen laten zien. Af en toe zie je in deponeringsstukken dingen staan waarbij je je serieus af moet vragen of dat juist kan zijn. Het probleem dat Marianne beschrijft kun je hier natuurlijk niet mee oplossen, om de logische reden dat deze bedrijven niet deponeren.
Marianne
@John: Je hebt een goed punt. Het zou mooi zijn als uit de gedeponeerde stukken bij de KvK zou blijken dat deze zijn samengesteld door een accountant. Dat zou misschien kunnen door een (aangepaste) samenstelverklaring toe te voegen. Daarom kwam ik uit bij SBR. Ik begrijp dat daar technisch nu niet in is voorzien voor klein en micro, ook een vrijwillige controleverklaring kan niet worden toegevoegd. Voor middelgrote ondernemingen is wel geregeld dat de controleverklaring en de cijfers als één beveiligde combi worden gedeponeerd. M.i.z. zou het het onderzoeken waard zijn of deze mogelijkheid ook voor de deponering van klein/micro gefaciliteerd zou kunnen worden of dat dit wetstechnisch of om andere redenen niet mogelijk of gewenst is. Of misschien is het antwoord daarop allang bekend, maar dan is dat ook goed om te weten.
Jeroen
Ik vind het ongenuanceerd om te stellen dat wanneer iets in de wet staat daarmee de kous af is en er geen ruimte meer is voor interpretatie. Dagelijks worden we geconfronteerd met slecht doordachte wetgeving. Als je een aangifte inkomstenbelasting laat rondslingeren is er sprake van een datalek. Maar minstens even gevoelige informatie dient de ondernemer/onderneming over zichzelf te publiceren. Wanneer iemand zichzelf of zijn familie daarmee mogelijk in gevaar brengt -en door niet te deponeren een ander geen schade toebrengt- vind ik dat een valide argument om niet te deponeren.
Jan Bouwens
Als een ondernemer de wet overtreedt dan moet de accountant optreden.
Het argument van het vrijgeven van concurrentiegevoelige informatie is niet echt geloofwaardig. Immers de jaarrekening komt zeg 2-3 maanden na afsluiting in roulatie. Dat geeft de onderneming 1.25 jaar voorsprong op de concurrent.
Bovendien is een goede strategie moeilijk te imiteren.
Ik ben het eens met Marianne dat de ondernemer een verkeerd signaal afgeeft door zijn jaarrekening niet te deponeren en dat dat consequenties moet hebben voor de bereidheid om de boeken te controleren.
Alle Bergsma
@Jan Achten: echt??? Ga u schamen!
"Natuurlijk, de accountant heeft zijn eigen verantwoordelijkheid, maar hoeft niet roomser te zijn dan de paus". U heeft toch ook de eed afgelegd en heeft u toch ook aan de beroepsregels te houden?
Ik zou het geweldig vinden als de NBA hier een duidelijke grens aangeeft. Als de accountant (jarenlang) heeft meegewerkt en geen maatregelen heeft genomen, vind ik het reden voor tuchtrecht.
Hetzelfde bij: - niet indienen van suppletieaangiftes - bewust niet verrichten van vpb/ib-aangiftes en niet willen corrigeren - zichtbaar zwart uitbetalen - etc.
Alle Bergsma
Wet is wet. Punt. Daar heb je je aan te houden.
Wat ik niet zo goed snap in de discussie hieronder, is waarom een accountant niet zou mogen adviseren over (zoals Rene het zegt) 'een goed geplaatste STAK' bij een samenstelklant. De deponering voldoet dan toch aan de wettelijke eisen?
Bovendien. De opdracht bij een samenstelopdracht is het management ondersteunen. En zonder enige zekerheid. "wanneer deze de opdracht heeft gekregen om het management te ondersteunen bij het opstellen en presenteren van historische financiële informatie zonder enige zekerheid over die historische financiële informatie te verkrijgen" (4410).
Jan Achten
Het is een probleem dat elke accountant in de praktijk tegenkomt. Enkele opmerkingen: Eerst: wij moeten niet de kwezel uithangen. Nederland heeft dienaangaande de EG-richtlijn halfbakken geïmplementeerd; de Richtlijn eist maatregelen om deponering af te dwingen, maar de Nederlandse wetgever laat de mogelijkheid om die plicht af te kopen met een jaarlijkse boete (in plaats van bijv. een dwangsom). Natuurlijk, de accountant heeft zijn eigen verantwoordelijkheid, maar hoeft niet roomser te zijn dan de paus. A propos, de wet laat de mogelijkheid om klein/micro te blijven door niet de spreken van "waarde van de activa", maar "waarde van de activa volgens de balans met toelichting"! Op de tweede plaats, het is wel degelijk een onderdeel van de beoordeling van de integriteit van de cliënt. Er zijn vele redenen om niet te willen deponeren en de accountant moet beoordelen of de beweegreden terzake ernstig afbreuk doet aan de integriteit. Daar is natuurlijk sprake van als de cliënt manipuleert met "waarde volgens de balans met toelichting". Op de derde plaats, er is sprake van een economisch delict (maar dus in Nederland met als enig gevolg een eenmalige boete per jaar), maar de gevolgen bij faillissement zijn veel groter, zie artikel 2:248(2) BW. Het is van veel groter belang de cliënt daar op te wijzen. NOCLAR helpt ons hier niet. Die gaat over belangrijkere overtredingen. Nee, laten we vooral beducht zijn tegen uitwassen. Je er helemaal van weghouden kan het ontstaan van een grijs circuit van trucs om de deponeringsplicht te ontlopen in de hand werken en dan ben je verder van huis.
Jan Wietsma
Met de komst van NOCLAR zal dit item geen issue meer mogen zijn.
John Weerdenburg
@Marianne, accountants publiceren door middel van SBR. Maar als de publicatiestukken worden geraadpleegd kan een derde niet zien dat deze afkomstig is van een accountant. Dus blijkt onze toegevoegde waarde niet uit de deponeringsstukken.
Marianne
@john, als ik het goed heb begrepen is dat bij SBR deponering een verplichting.
@rene, je maakt een onderscheid tussen adviseren als accountant en de klant die zelf een constructie regelt. Maar is er echt een verschil tussen actief adviseren en passief gedogen?
John Weerdenburg
Marianne, prima artikel wat goed aansluit op de praktijk. Als we dan toch onze rug rechthouden en de klant dringend adviseren om te publiceren, is het dan geen goede zaak om als accountant onze naam aan de deponering te koppelen? Uit het televisieprogramma "opgelicht' blijkt dat publicatiestukken niet altijd de weergave is van de werkelijkheid. Ik stel voor het maatschappelijk belang te dienen en bij de Kamer van Koophandel te melden welke accountant betrokken is geweest bij de opstelling van de publicatiestukken. Kunnen we gelijk de maatschappelijke relevantie van de MKB accountant concreet onder het voetlicht brengen.
Marianne
Dank voor de reacties @Rene, als accountant wordt je geacht het publiek belang te stellen boven het klantbelang, dus actief adviseren over een dergelijke constructie kan in mijn ogen niet.
Rene van Wingerden
@Marianne: Met enige creativiteit is het vaak mogelijk een onderneming 'klein' of 'micro' te houden, bijvoorbeeld door vastgoed 'naast' de groep te plaatsen in een afzonderlijke BV, of het vastgoed te verhuren vanuit een personal holding. Of ergens een 'goedgeplaatste STAK' tussenvoegen.
Dergelijke advisering lijkt wat in te druisen tegen de bedoeling van de wet, maar als de bedachte constructie niet in strijd is met de wet, zou je er geen consequenties aan verbinden als de client dit zelf zo bedacht en uitgevoerd heeft. Maar als accountant dit actief gaan adviseren lijkt niet te passen in de huidige maatschappelijke discussie.
Vind jij dat accountants actief in die richting zouden mogen adviseren?
Arnout van Kempen
Een herkenbaar probleem uit de praktijk. Niet, of niet volledig cq volgens het verkeerde regime deponeren komt van tijd tot tijd voor. En van tijd tot tijd hoor ik van accountants waarom dat in dit ene specifieke geval weliswaar een economisch delict is, maar toch heel verdedigbaar. Want gezien X, Y en Z kan het toch echt niet anders.
Mijn antwoord is altijd hetzelfde. Niet zozeer omdat het nu eenmaal van de wetgever moet (wat al argument genoeg kan zijn), maar omdat de wetgever dit niet zomaar bedacht heeft.
Als ondernemer mag je je ondernemingsrisico's onder brengen in een rechtspersoon en daarmee feitelijk een niet onbelangrijk deel van dat risico parkeren bij de maatschappij. De maatschappij is bereid dat risico over te nemen, omdat dat goed is voor de economische ontwikkeling. Het bevordert ondernemerschap immers. Maar er staat wel een belangrijke tegenprestatie tegenover: de maatschappij wil dan wel dat je enige verantwoording aflegt over hoe je die risico's beheerst hebt. Kortom, publicatie van een jaarrekening.
Overigens nog een behoorlijk beperkte eis, in het licht van de nogal eenzijdige bereidheid negatieve risico's over te nemen en positieve risico's/kansen bij de ondernemer te laten.
En als je in dat licht nog steeds vindt dat je niets KAN deponeren? Ook prima. Zet je BV om in een vof, een maatschap, een eenmanszaak, en klaar ben je. Geen publicatie, geen afwenteling van risico op de maatschappij.
De ondernemer die beweert dat hij niet KAN publiceren, en de accountant die daarin mee gaan, hebben mogelijk best gelijk. Het kan best niet te deponeren, maar de ondernemer wil de consequenties veelal niet dragen.
Vera Bik
Ik ken ook het verhaal van middelgrote ondernemingen die publiceerde als klein, want ze wilde geen concurrentiegevoelige informatie vrijgeven. De accountant deed de controle en de samenstelafdeling maakte netjes publicatiestukken op voor een middelgrote en een kleine onderneming. Hier zou je als accountant ook gewoon niet aan mee moeten werken. Volgens mij staat dit gelijk aan niet publiceren.
RJAM Vromans
Chapeau, ons vak is soms niet zo moeilijk.
Dit soort positieve bijdragen van Marianne kan andere accountants mogelijk goed helpen de rug recht te houden in hun dagelijkse praktijk en daarmee het kaf van het koren te scheiden.
Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.
Aanmelden nieuwsbrief
Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.
