Opinie 24 januari 2019

Code Geel voor de zorg!

In de zorg gaat het in de kern om dokters en verpleegkundigen, het gesprek in de spreekkamer, handen aan het bed en het contact met en de zorg voor patiënten. Dan is het toch eigenlijk verwonderlijk als je ziet wat er zoal rondom dit primaire proces aan autoriteiten en instituties functioneren, die blijkbaar allemaal iets vinden van die uitvoering.

Laat ik er eens een paar noemen: de politiek met sinds vorig jaar een aparte minister voor medische zaken, de Nederlandse Zorgautoriteit, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, de Autoriteit Consument en Markt, het Zorginstituut Nederland,  de Federatie Medisch Specialisten, de afzonderlijke verzekeraars met ieder hun eigen spelregels en speelveld, de Nederlandse Vereniging van ziekenhuizen, de Nederlandse Federatie van UMC’s, de NVZD, de NVTZ, Patiëntenfederatie Nederland, accreditatieinstellingen als het NIAZ en JCI, accountantskantoren, cliëntenraden, raden van toezicht etc. etc.

Kortom, verdeel en heers. En de uitvoering moet er maar mee leren dealen. Daarbij is het extra zorgelijk dat ze het blijkbaar allemaal nog druk hebben ook en op zoek zijn naar nieuwe mensen. Toch de omgekeerde wereld, de uitvoering wordt voortdurend gekort en uitgeknepen en het met publiek-/premiegeld gefinancierde systeem kan blijkbaar ‘ongebreideld’ groeien. Nog meer drukte, nog meer bureaucratie! Allemaal gevoed door wantrouwen in plaats van vertrouwen in de professional.

Dit ‘maatschappelijke middenveld’, deze lappendeken is dan ook te kostbaar en in de huidige tijd niet meer effectief. Dit geldt overigens voor meerdere vakgebieden in de publieke sector, zoals bijvoorbeeld het onderwijs. Ik vergelijk het wel eens metaforisch met een roeiwedstrijd: het koningsnummer, de acht met stuurman, waaraan ook de zorg meedoet met een eigen boot. Normaal acht stevige roeiers en een lichtgewicht stuurman of vrouw, alleen de zorgboot heeft slechts één roeier en acht stuurlui die allen lopen te toeteren hoe die ene roeier zou moeten roeien. Dat gaat dus gewoon verkeerd.

De Signaleringsraad van de NBA heeft hier in 2015 al aandacht voor gevraagd in een brandbrief ‘Op weg naar vertrouwde zorg’. Destijds goed ontvangen, ook in de politiek. Het zou worden opgepakt… Maar ja, de bekende onderste lade, iedereen trekt zich weer terug op zijn eigen domein en denkt alleen weer aan zijn eigen positie en belang.

Wanneer is de grens nu echt bereikt? Hoe lang laten we het nu nog gebeuren dat circa veertig procent van het nationale zorgbudget opgaat aan niet-direct gerelateerde zorg? Ik wil niet oproepen tot ‘gele hesjes gedrag’, maar meer tegenkrachten vanuit de uitvoering (en wederom ook vanuit de NBA) zou niet verkeerd zijn, met natuurlijk in de frontlinie bestuurders, dokters en toezichthouders van zorginstellingen. Als de witte jassen van de dokters nu eens ingeruild worden voor gele, dat zal ook al een mooi signaal zijn. Want geel is uiteindelijk een mooie kleur, de kleur van de lente, van een nieuw begin….

Kortom, Code Geel voor de zorg, dat is goed voor de dokters en de verpleegkundigen èn dus goed voor de patiënt! Want daar gaat  het uiteindelijk om. Veel beterschap!