Het AFM-rapport is zo'n moment voor reflectie
Vorige week verscheen het rapport van de AFM over "de bijdrage van houding, gedrag en cultuur op de kwaliteitsgerichtheid van het controleteam". In de publiciteit kreeg vervolgens vooral het proces rondom het verschijnen aandacht, terwijl juist de inhoud zeer interessant is.
Niet alleen geeft het een positief antwoord op de vaak gestelde vraag gesteld of 'we aan kunnen tonen dat we inderdaad veranderd zijn'. Maar ook geeft het waardevolle aanbevelingen waar we nog verdere stappen kunnen zetten.
Het AFM-rapport bevat hele mooie statements over onze sector. "Kwaliteitsgerichtheid heeft veel aandacht binnen het controleteam." En ook: "Volgens de respondenten hadden vroeger de partners met de grootste klantenportefeuille de meeste aanzien. Tegenwoordig hebben de partners met inhoudelijke kennis, en het vermogen dat over te brengen, de meeste status." Maar ook de oproep aan de sector om "door te gaan op de ingeslagen weg met de inzet op verandering van houding, gedrag en cultuur". Een bevestiging van de verandering die we zelf ook ervaren en daarmee, gezien alle inspanningen die we van hen hebben gevraagd, een mooie opsteker voor al onze collega's.
Eerder dit jaar ontvingen wij al het individuele rapport van de AFM. Daaruit bleek dat we het op een aantal onderwerpen, waaronder het 'tonen van voorbeeldgedrag' en het 'leren van fouten', zelfs beter doen dan gemiddeld. Onderwerpen waar wij binnen PwC veel energie in hebben gestoken. Dan is het fijn als dat wordt gezien. En tegelijkertijd leren we ook weer uit het AFM-rapport dat we voldoende tijd moeten blijven creëren voor reflectie, omdat het belangrijk is om elkaar kritisch te bevragen.
Wat ons betreft is de ingeslagen weg een weg waar je uitspreekt wat goed gaat, maar vooral ook in alle openheid durft te spreken over wat nog beter kan. Waarin je fouten met elkaar bespreekt, om er vervolgens van te leren. Daarvoor is het essentieel dat er een veilige leeromgeving is. En die creëer je met elkaar, door juist ook kwetsbaar te durven zijn.
Als bestuur van de accountantspraktijk proberen we zelf het goede voorbeeld te geven. Door in vlogs die we elke week delen met onze collega's zowel best practices als geleerde lessen te bespreken. Of door in bijeenkomsten ook onze dilemma's en eigen leermomenten te benoemen. Is dat gemakkelijk? Nee, echt niet altijd. Delen van je fouten of onzekerheden vraagt lef en zelfvertrouwen, van iedereen.
Onlangs hebben wij op uitnodiging van de AFM een toelichting mogen geven op onze veranderaanpak. Op een sectorbijeenkomst bij de AFM bespraken wij, samen met twee collega's uit onze Young Assurance Board, de lessen die wij in de afgelopen jaren hebben geleerd. Onze jonge collega's deelden hun ervaringen uit de praktijk, met voorbeelden van partners die fouten openlijk met hun teams bespraken. En voorbeelden van managers die deadlines verzetten, omdat er vanwege de tijdsdruk anders geen kritische vragen meer gesteld konden worden en de veilige leeromgeving in het geding kwam. Het klinkt zo eenvoudig, maar is in de praktijk soms nog best lastig.
Zoals wij ook in onze reactie aan de Commissie Toekomst Accountancysector schreven, zijn we trots op waar we staan met de cultuurverandering en de kwaliteitsverbetering, maar zijn we er nog niet. Als echte accountants blijven we kritisch, vooral op onszelf. Omdat het beter kan en moet. En dus nemen we de aanbevelingen van de AFM mee, samen met onze eigen oorzaakanalyses en onderzoeken, in verder te nemen kwaliteitsmaatregelen. Voor nu misschien even stil staan bij de goede uitkomsten van het rapport van de AFM. En daarna weer door met reflecteren, leren en doorgaan!
Agnes Koops-Aukes is als lid van de raad van bestuur van PwC Nederland verantwoordelijk voor de assurancepraktijk.
Michel Adriaansens is als bestuurslid van de assurancepraktijk van PwC verantwoordelijk voor human capital.