Tuchtrecht

Partijdig bij overname en incasso

Een accountant-administratieconsulent wordt berispt, omdat hij een samenstelverklaring heeft afgegeven zonder deugdelijke grondslag en te zware incassomaatregelen heeft ingezet.

Accountantskamer

Zaaknummers:
13/1725 Wtra AK
Datum uitspraak:
27 januari 2014
Oordeel:
gegrond
Maatregel:
berisping
Status:
bevestigd, CBb 17 december 2015, AWB 14/150
Vindplaats:
ECLI:NL:TACAKN:2014:12, Samenvatting CBb-uitspraak

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een AA is sinds 1994 de huisaccountant van een moeder-bv en sinds 2004 van de dochter-bv en de vijf kleindochter-bv's van deze moeder. De twee directieleden en de moeder verkopen de aandelen van de dochter voor 850.000 euro aan een speciaal opgerichte bv. De moeder-bv neemt vervolgens 40 procent van de aandelen in die bv.

De kopers baseren zich bij de koop deels op de voorlopige overdrachtsbalans die de AA heeft opgesteld. De AA stelt ook een geconsolideerde tussentijdse balans en resultatenrekening van de dochters en kleindochters op per 31 oktober 2012. Hij geeft daarbij een samenstellingsverklaring af.

Na de verkoop worden de twee directeuren van de dochter vervangen door een nieuwe directeur. Deze vraagt de AA om een toelichting op de cijfers en om toezending van verschillende onderliggende stukken. Bovendien wil hij een specificatie van de facturen van ruim 20 mille die de AA heeft gestuurd aan de dochter.

De nieuwe directeur van de dochter zegt dat de moeder de opdrachtgever is, maar de AA zegt dat de dochter dat wel degelijk is, gezien de lopende opdracht van de dochter. Bovendien zijn de accountantskosten al verwerkt in de balans van de dochter. De directie van de dochter zegt dat zij en de nieuwe aandeelhouders die balans nog niet hebben goedgekeurd.

Als de betaling van de facturen uitblijft dreigt de AA met incassomaatregelen. Daarna schakelt hij een incassobedrijf in; een betalingsregeling wil hij niet meer treffen. Als de dochter vervolgens de helft van het bedrag betaalt, laat de AA beslag leggen bij de dochter.

De nieuwe directeur en de nieuwe aandeelhouders van de dochter dienen een klacht in tegen de AA.

Klacht

De accountant heeft:

a. bij het opstellen van de overdrachtsbalans oneerlijk en onoprecht gehandeld door bijvoorbeeld zonder deugdelijke onderbouwing een post 'nog te factureren omzet' van 268.000 euro op te nemen en een post 'eigen vermogen' van 225.000 euro;

b. heeft bij het opstellen van de overdrachtsbalans niet de belangen van zijn opdrachtgevers voorop gesteld maar zich laten leiden door de belangen van de verkopende aandeelhouder;

c. bij zijn dienstverlening onzorgvuldig en in strijd gehandeld met de vaktechnische en overige beroepsvoorschriften;

d. in strijd gehandeld met zijn geheimhoudingsplicht bij de incasso van zijn facturen;

e. zich niet gehouden aan de wet- en regelgeving en het accountantsberoep in diskrediet gebracht.

Oordeel

Ad a en b

Een accountant moet misverstanden voorkomen over de doelstelling en reikwijdte van de verstrekte opdracht, de omvang van zijn verantwoordelijkheid en zijn optreden in het concrete geval. En al helemaal als er na aanvang van de opdracht nieuwe aandeelhouders en een nieuwe directie komen. De accountant moet er dan voor zorgen dat hij zijn professioneel oordeel niet laat aantasten door belangenconflicten. Ook moet hij zorgvuldig omgaan met vertrouwelijke informatie.

De AA heeft geen aandacht geschonken aan de bedreigingen voor zijn geheimhoudingsplicht en objectiviteit. Hij is blijven optreden voor de moeder, de dochter en de oude directieleden van de dochter, terwijl hij wist dat de geconsolideerde cijfers over de dochter relevant waren voor de koopprijs van de aandelen.

Bij 'de geconsolideerde tussentijdse cijfers per 31 oktober 2012' heeft hij een samenstellingsverklaring afgegeven. Volgens randnummer 7 van NVCOS 4410 moet de accountant zeker weten dat beide partijen het eens zijn over de voorwaarden van de opdracht. De opdrachtbevestiging kan hiervoor een nuttig hulpmiddel zijn, maar het kan ook op een andere manier. In dit geval heeft de AA noch het een noch het ander gedaan. Daardoor is onduidelijkheid ontstaan over wie precies de opdrachtgever was. De AA heeft daarmee zowel NVCOS 4410 nummer 7 als de fundamentele beginselen van deskundigheid en zorgvuldigheid respectievelijk professioneel gedrag geschonden.

Volgens randnummer 17 van NVCOS 4410 moet de accountant de directie laten bevestigen dat zij verantwoordelijk is voor de juistheid en de volledigheid van de onderliggende gegevens en dat zij alle van materieel belang zijnde en relevante gegevens heeft verstrekt. De AA heeft die bevestiging gevraagd noch ontvangen. Ook dat is een schending van de genoemde beginselen.

In de tussentijdse cijfers is een materiële post 'nog te factureren omzet' opgenomen. Deze post is gebaseerd op een specificatie die één van de verkopende directieleden hem had gegeven. De AA heeft echter verzuimd deze informatie te verifiëren en heeft de nieuwe directie van de dochter niet om informatie gevraagd. Daar was echter alle aanleiding voor omdat deze post (en ook de post 'debiteuren') flink afweek van voorgaande jaarrekeningen. Bovendien waren er aanwijzingen dat in deze post ook al de vergoeding voor overeengekomen maar nog niet verrichte prestaties was opgenomen. De AA heeft echter geen nader onderzoek ingesteld, zodat de samenstellingsverklaring geen deugdelijke grondslag heeft.

Ad d

Een accountant handelt "niet zonder meer op gespannen voet met het tuchtrecht" als hij conservatoir beslag laat leggen bij een debiteur. Hij moet daarbij echter wel zoveel mogelijk de beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit in acht nemen.

In dit geval blijkt nergens uit dat de AA minder zware incassomaatregelen heeft overwogen. Bovendien is het grotendeels aan hem zelf te wijten dat de facturen niet werden betaald, terwijl de directie wel wilde overleggen en heeft aangeboden het openstaande bedrag te betalen in termijnen. De dochter heeft vervolgens ook een substantieel bedrag betaald.

Als accountant moet de AA zich "als geen ander hebben gerealiseerd" dat een beslag kon leiden tot reputatieschade van de dochter en schade aan de relatie van de dochter met de opdrachtgeefsters. De AA heeft geen afweging gemaakt en geen rekening gehouden met de belangen van de anderen. Zijn handelwijze is daarom disproportioneel en onprofessioneel.

Het dreigen met én laten leggen van conservatoir beslag is bovendien ongepast, omdat de AA hiermee vertrouwelijke informatie heeft gebruikt om zichzelf te bevoordelen.

Ad c en e

Over deze onderdelen zegt de Accountantskamer niets inhoudelijks.

Maatregel

Berisping.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.