Tuchtrecht

Niet objectief en te driest met beslaglegging

Een accountant-administratieconsulent kiest te veel partij bij een deal en laat – met behulp van vertrouwelijke gegevens - ten onrechte beslag leggen onder een cliënt, haar bank en haar belangrijkste opdrachtgevers.

College van Beroep voor het bedrijfsleven

Zaaknummers:
AWB 14/150
Datum uitspraak:
17 december 2015
Oordeel:
beroep ongegrond, klacht gegrond
Maatregel:
berisping
Status:
definitief
Vindplaats:
ECLI:NL:CBB:2015:431

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een accountant-administratieconsulent is sinds 1994 de huisaccountant van een groep bv’s. De aandelen van een dochter-bv worden verkocht voor 850.000 euro. De kopers baseren zich deels op de voorlopige overdrachtsbalans die de accountant heeft opgesteld. De accountant geeft een samenstellingsverklaring af bij de geconsolideerde balans per 31 oktober 2012.

De kopers vervangen de twee directeuren van de dochter door een nieuwe directeur. Deze vraagt de accountant om een toelichting op de cijfers en om toezending van verschillende onderliggende stukken. Bovendien wil hij een specificatie van de facturen van ruim 20 mille die de accountant heeft gestuurd aan de dochter.

Volgens de nieuwe directeur is de moeder-bv de opdrachtgever van de accountant. De accountant wijst er echter op dat hij een lopende opdracht heeft van de dochter en de accountantskosten al zijn verwerkt in de balans van de dochter. Volgens de directeur is die balans nog niet goedgekeurd.

Als zijn facturen niet worden betaald, zal de accountant grijpen naar incassomaatregelen. Al snel schakelt hij een incassobedrijf in. Een betalingsregeling wil hij niet meer treffen. Als de dochter vervolgens de helft van het bedrag betaalt, laat de accountant beslag leggen onder (zo zeggen juristen dat, LvA) de dochter, haar belangrijkste opdrachtgevers en haar bank.

De nieuwe directeur en de nieuwe aandeelhouders van de dochter dienen een klacht in tegen de accountant. De Accountantskamer verklaart de klacht gegrond. De accountant gaat in hoger beroep.

Beroepsgronden

De Accountantskamer heeft de klacht ten onrechte gegrond verklaard, omdat de accountant:

  • wel degelijk zijn objectiviteit heeft gewaarborgd;
  • (zich) wel degelijk heeft gehouden aan NVCOS 4410 bij het afgeven van een samenstellingsverklaring bij de geconsolideerde balans;
  • de directie van de dochter wel om informatie heeft gevraagd;
  • niet als eerste beslag heeft laten leggen onder de dochter;
  • geen vertrouwelijke, maar openbare gegevens heeft gebruikt voor de beslaglegging.

Oordeel

Het beroep is ongegrond.

Objectiviteit
De accountant zou de geconsolideerde balans samenstellen. De uiteindelijke koopprijs hing af van de hoogte van het eigen vermogen van de dochter. De AA had daarom als accountant van de moeder, de dochter en de dga’s van de dochter bedacht moeten zijn op een mogelijke bedreiging voor de naleving van de fundamentele beginselen toen hij deze opdracht aanvaardde en uitvoerde.

Volgens de accountant was het voor alle partijen duidelijk dat hij optrad als accountant voor moeder en dochter en lieten de kopers zich bijstaan door een eigen accountant. Met dit verweer miskent hij echter dat hij na de verkoop niet langer één partij bijstond, maar ook werkzaamheden uitvoerde voor de nieuwe eigenaar van de dochter. De accountant heeft desgevraagd erkend dat:

  • na de overdracht van de aandelen sprake was van conflicterende belangen tussen de bestaande en nieuwe aandeelhouders vanwege de manier waarop de definitieve koopprijs zou worden bepaald;
  • daardoor sprake was van een bedreiging voor de naleving van de fundamentele beginselen.

Hij had bij de aanvaarding van de opdracht kenbare maatregelen moeten treffen om deze bedreiging te beheersen, maar heeft dat niet gedaan. De accountant zegt dat hij wel een waarborg heeft getroffen door bij de belangrijke posten het bestaan van dossiers te verifiëren en een afloopcontrole uit te voeren. Maar in het dossier heeft hij niet zichtbaar aandacht besteed aan de bedreigingen.

NVCOS 4410

Het samenstellen van de geconsolideerde cijfers per 31 oktober 2012 was een aparte opdracht. Volgens de randnummers 7 en 8 van de NVCOS 4410 had de accountant de aanvaarding en de voorwaarden van de opdracht schriftelijk moeten vastleggen, al dan niet in een opdrachtbevestiging.

De brief die hij schreef op dezelfde dag dat hij de samenstellingsverklaring bij de geconsolideerde cijfers afgaf is geen opdrachtbevestiging of document over de nog uit te voeren werkzaamheden. Bovendien is die brief vormgegeven als een verklaring over de uitgevoerde werkzaamheden namens de dochter.

De brief voldoet evenmin aan randnummer 17 van NVCOS 4410. Daarin staat dat de directie aan de accountant moet bevestigen dat zij verantwoordelijk is voor de toereikende presentatie van het financieel overzicht en dat zij het financieel overzicht goedkeurt. Na zijn terugtreden op 2 november 2012 was de statutair bestuurder niet langer bevoegd om de bedoelde verklaring af te geven. Op de balansdatum van 31 oktober 2012 was hij weliswaar feitelijk nog wel bestuurder. Maar de cijfers zijn samengesteld in opdracht van het nieuwe bestuur en de nieuwe bestuurder heeft de verklaring niet afgegeven.

Eenzijdige informatie

Uit de stukken komt naar voren dat er vooral begin januari 2013 contact is geweest over de gegevens die ten grondslag liggen aan de cijfers. En dat contact was  tussen een oude directeur en een medewerkster van het accountantskantoor. Volgens het dossier was er na 17 januari 2013 geen contact meer, terwijl daar wel aanleiding voor was. De posten 'nog te factureren omzet' en 'debiteuren' weken namelijk belangrijk af van de voorgaande jaarrekeningen.

De accountant heeft dus geen bespreking gevoerd met de directie van de dochter, ook niet over de gegevens voor de post 'nog te factureren omzet', die zeer belangrijk was voor de vaststelling van de koopprijs. Daarom heeft hij de objectiviteit van zijn werkzaamheden onvoldoende gewaarborgd.

Beslaglegging

De statutair bestuurder van de dochter heeft inderdaad als eerste beslag laten leggen onder de dochter. Dat maakt het beslag door het accountantskantoor echter niet minder onzorgvuldig.

Het ging namelijk om het relatief lage bedrag van 15 mille inclusief kosten en rente. De dochter had ongeveer de helft van het oorspronkelijke factuurbedrag van ongeveer 23 mille al betaald. En uit de e-mailcorrespondenties blijkt dat de dochter nog steeds bereid was het geschil op te lossen.

Onder deze omstandigheden waren er wel degelijk andere – minder ingrijpende – middelen voorhanden om te verzekeren dat de nota’s werden betaald. De accountant moet zich als geen ander gerealiseerd hebben tot welke gevolgen een beslag onder de belangrijkste opdrachtgevers van de dochter en onder de betaalrekening van de dochter kon leiden: reputatieschade, onrust onder de opdrachtgevers en schade aan de betrekkingen met de opdrachtgevers. Onder deze omstandigheden was het beslag disproportioneel. Daardoor heeft de accountant het professionaliteitsbeginsel geschonden.

Vertrouwelijke gegevens

Volgens de Accountantskamer heeft de accountant ten onrechte vertrouwelijke informatie gebruikt bij het dreigen met beslaglegging en bij het leggen van conservatoir beslag zelf. Volgens de accountant komen de gegevens echter uit openbare bronnen, zoals het Handelsregister, het briefpapier en de website van de dochter.

In een e-mail van 14 maart 2013 schrijft de accountant onder meer dat hij van plan is een incassoprocedure te beginnen door “beslaglegging bij uw opdrachtgevers, zoals UWV, Kwik Fit, NH etc, en uw bankier …”. In augustus 2013 is echter niet alleen beslag gelegd onder voor de hand liggende opdrachtgevers als UWV en de bank, maar ook onder meer specifieke opdrachtgevers als Krasnapolsky Hotels & Restaurants nv en Keerpunt bv. Het lijkt er daarom sterk op dat de accountant wist welke vorderingen de dochter had uitstaan. Die informatie is over het algemeen niet voor iedereen beschikbaar en moet dus worden aangemerkt als vertrouwelijk.

Op de zitting heeft de accountant toegegeven dat:

  • de voormalig statutair bestuurder op zijn verzoek namen van debiteuren heeft genoemd, zodat het kantoor beslag kon laten leggen;
  • hij de relevante informatie voor het beslag dus kreeg op een moment dat hij zelf geen toegang meer had tot de systemen van de dochter;
  • hij de namen dus niet uit openbare bronnen had.

Deze vertrouwelijke informatie heeft hij verkregen in het kader van zijn beroepsmatig handelen. Daardoor heeft de accountant het geheimhoudingsbeginsel geschonden.

Maatregel

Berisping.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.