Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een ondernemer heeft een bedrijfspand waarop een hypotheek rust van 5,5 ton. De rente staat voor tien jaar vast en bij vervroegde aflossing moet de onderneming een vergoeding betalen. Een accountant-administratieconsulent stelt de jaarrekening 2008 samen en verwerkt daarin de leningen met deze hypotheek.

De onderneming kampt met liquiditeitsproblemen. De accountant bespreekt de problemen in september 2013 met de ondernemer. Aan de hand van de jaarstukken 2012 kijken zij onder meer wat het zou schelen aan rente en aflossing als het bedrijfspand zou worden verkocht.

In oktober 2013 kijkt de accountant op verzoek van de onderneming wat de financiële gevolgen van de verkoop van het bedrijfspand zullen zijn voor de werkmaatschappij. De holding ontvangt van Rabobank een eindafrekening voor de aflossing van de verstrekte geldleningen en de doorhaling van het hypotheekrecht op het verkochte bedrijfspand. De onderneming moet in totaal 73.993,60 euro afrekenen aan rentevergoedingen.

Nadat de onderneming hiertegen bezwaar heeft gemaakt, verlaagt de bank de vergoeding tot 50.263,59 euro. De verkoop wordt afgerond. De onderneming beëindigt de relatie met het accountantskantoor en dient een klacht tegen de accountant in bij de Accountantskamer.

De Accountantskamer verklaart de klacht ongegrond. De ondernemer gaat in hoger beroep.

Beroepsgronden

De Accountantskamer heeft ten onrechte gezegd dat:

• de ondernemer de accountant niet heeft betrokken bij de voorbereidingen van de verkoop van het bedrijfspand en beiden slechts in het algemeen met elkaar hebben gesproken over een mogelijke verkoop van het pand;
• de accountant hun niet heeft geadviseerd contact op te nemen met Rabobank;
• de accountant heeft voldaan aan zijn zorgplicht. 

Oordeel

Het beroep is ongegrond.

De accountant heeft een zorgplicht tegenover zijn opdrachtgever als hij een professionele dienst verleent. Die zorgplicht vloeit voort uit het fundamentele beginsel van deskundigheid en zorgvuldigheid. De zorgplicht beperkt zich in ieder geval niet tot de zuiver juridische formulering van zijn opdracht. Als de accountant bijvoorbeeld naar aanleiding van zijn werkzaamheden lucht krijgt van andere risico’s dan de risico’s die hij binnen het kader van zijn opdracht behoort te signaleren, kan hij gehouden zijn te waarschuwen en/of ongevraagd een advies te geven.

De opdracht van de accountant was aanvankelijk beperkt tot het samenstellen van de jaarrekeningen. Later is daar onder meer het verzorgen van de salarisadministratie bijgekomen. In de opdrachtbevestiging staat niets over advisering bij financieringen. Onder bepaalde omstandigheden moet de accountant wegens zijn zorgplicht toch zijn cliënt waarschuwen voor zichtbare financiële risico’s die buiten zijn opdracht liggen.

De accountant was niet betrokken bij de aankoop van het bedrijfspand in 2008 en het sluiten van de hypothecaire geldleningen daarvoor. De accountant wist niet dat de ondernemer bij vervroegde aflossing een substantiële vergoeding moest betalen. Dat de ondernemer meermaals met de accountant heeft gesproken over de verkoopplannen en de onderhandelingen met de verkoper, heeft de ondernemer niet onderbouwd.

De verkoop van het pand is wel aan de orde gekomen in een gesprek over het aanpassen van de beginbalans 2013. Voor die tijd niet. Ook heeft de accountant vóór dat gesprek geen adviserende taak gehad over de verkoop van het pand. Gezien deze omstandigheden en de beperkte opdracht van de accountant reikt de zorgplicht niet zo ver dat hij de ondernemer destijds uit eigen beweging had moeten informeren over mogelijke financiële consequenties van de vervroegde aflossing.

Dat de accountant op 30 september 2013 heeft geadviseerd contact op te nemen met de bank staat niet vast. Het college vindt het verwijt, dat de accountant niet spontaan heeft gewaarschuwd, net als de Accountantskamer, ongegrond.

Maatregel

Geen.

Annotatie Lex van Almelo

De accountant heeft tegenover zijn klant een zorgplicht die verder reikt dan de opdracht, zo zegt het college opnieuw. Zo moet de accountant de opdrachtgever onder bepaalde omstandigheden waarschuwen voor zichtbare risico’s die buiten zijn opdracht liggen. Bijvoorbeeld voor schulden die in een erfenis zitten.

Onder welke omstandigheden de accountant nu wel en niet moet waarschuwen, is vooraf niet precies te zeggen. Duidelijk is wel dat de accountant genoeg bemoeienis moet hebben met de kwestie om de risico’s, waarvoor hij moet waarschuwen, te kunnen waarnemen. In dit geval wist de accountant niets van de hoge boeterente.

De ondernemer heeft gelukkig al een derde van de boeterente weten af te pingelen bij de bank. Dat kunnen veel consumenten hem niet nazeggen.