Tuchtrecht

NBA-bestuurder valt onder tuchtrecht

NBA-bestuursleden zijn wel degelijk tuchtrechtelijk aan te spreken op hun handelen. Maar Stichting Wakkere Accountant heeft haar klacht tegen drie (voormalig) bestuursleden van de NBA niet concreet genoeg gemaakt en onvoldoende onderbouwd.

College van Beroep voor het bedrijfsleven

Zaaknummers:
19/1154 en 19/1199
Datum uitspraak:
15 december 2020
Oordeel:
hoger beroep ongegrond / klacht ongegrond
Maatregel:
geen
Status:
definitief
Vindplaats:
ECLI:NL:CBB:2020:989

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Drie (deels oud-)bestuursleden van de NBA krijgen eind 2017 een klacht aan de broek. De indieners zijn vier registeraccountants van Stichting Wakkere Accountant (SWAc), die vinden dat de bestuursleden:

a. hun invloed hebben aangewend om mkb-kantoren zwaar te straffen voor kwaliteitsgebreken, terwijl zij tegen oob-kantoren geen enkele maatregel hebben getroffen;

b. hun invloed hebben aangewend om te zorgen voor regelgeving die oob-kantoren grote commerciële voordelen biedt ten opzichte van alle andere NBA-leden;

c. geen invloed hebben aangewend om als bestuur een evenwichtige afspiegeling van de accountantsgroep te vormen;

d. niet hebben gezorgd voor een evenwichtige samenstelling van de Accountantskamer, de Raad voor Toezicht en de Bezwarencommissie;

e. niet elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen beroepsorganisatie en bestuursleden hebben vermeden door aanwezig te zijn bij de stemming over regelgeving die oob-kantoren grote commerciële voordelen biedt tegenover alle andere NBA-leden;

f. niet elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen beroepsorganisatie en bestuursleden hebben vermeden door geen maatregelen te nemen naar aanleiding van AFM-rapporten, waaruit bleek dat de kwaliteit bij hun eigen organisatie tekortschoot en dus wet- en regelgeving niet werd nageleefd;

g. niet elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen beroepsorganisatie en bestuursleden hebben vermeden door te weigeren een klacht in te dienen tegen een bepaald oob-kantoor.

Volgens de Accountantskamer wordt in geen enkel klachtonderdeel geconcretiseerd en onderbouwd voor welke individuele bijdragen van de bestuursleden een tuchtrechtelijke maatregel wordt gevraagd. SWAc betoogt weliswaar dat de accountants hun bestuurlijke werkzaamheden in strijd met de wet en regelgeving hebben uitgevoerd. Maar de stichting wijst daarbij op collectief gehuldigde standpunten en op collectief handelen en nalaten door het bestuur. Het is daarom niet duidelijk in hoeverre de bestuursleden persoonlijk tuchtrechtelijk verwijtbaar hebben gehandeld. Alleen al daarom is de klacht ongegrond.

De klachtonderdelen zijn bovendien onvoldoende onderbouwd. Zo kun je – bij met name klachtonderdeel e - niet in zijn algemeenheid stellen dat bestuursleden niet mogen besluiten over kwesties die oob-kantoren aangaan. Overigens hebben de klagers ook niet duidelijk gemaakt wanneer de bestuursleden verwijtbaar zouden hebben gehandeld.

Verder heeft SWAc onvoldoende aannemelijk gemaakt dat het bestuur zodanig in strijd heeft gehandeld met artikel 3.5 van de Beginselen van goed NBA-bestuur. De Accountantskamer verklaart de klacht ongegrond. SWAc en de bestuursleden gaan in hoger beroep.

Beroepsgronden

NBA

De (oud-)bestuursleden vinden dat de Accountantskamer had moeten zeggen dat de klacht van SWAc niet-ontvankelijk is, want:

  • die gaat niet over enig persoonlijk, beroepsmatig handelen;
  • de tuchtrechtprocedure is er niet voor bedoeld om het handelen van een bestuursorgaan aan de orde te stellen;
  • een discussie over het beleid van de NBA hoort thuis in de ledenvergadering van de NBA;
  • sommige klachtonderdelen gaan over zaken waarin alleen de ledenvergadering bevoegd is, zoals het vaststellen van verordeningen;
  • de verwijten betreffen zelfs de samenstelling van de Accountantskamer.

SWAc

Eén van de SWAc-accountants vindt dat de Accountantskamer de klachtonderdelen a tot en met d ten onrechte ongegrond heeft verklaard, omdat die onvoldoende onderbouwd zouden zijn. De genoemde feiten zijn gebaseerd op openbare informatie en de bestuursleden hebben die feiten niet weersproken, behalve op het punt van de onevenwichtige bestuurssamenstelling.

De gewraakte onevenwichtigheid blijkt uit de cijfers nu:

  • acht van de dertien bestuursleden (61,5%) afkomstig zijn van de grote (oob-)kantoren;
  • van de NBA-leden minder dan 12% accountant is bij een oob-kantoor;
  • van de openbare accountants minder dan 29% werkt bij een oob-kantoor.

Over het stemgedrag van individuele bestuursleden kan SWAc geen bewijs leveren, omdat die informatie niet beschikbaar is voor het publiek. SWAc hoeft dit bewijs ook niet te leveren, omdat de klachten onderbouwd, gesubstantieerd en niet op voorhand onaannemelijk zijn. Het is zeer onwaarschijnlijk dat het persoonlijk belang van de bestuursleden niet van invloed is geweest op het beleid om:

  • alleen de mkb-kantoren zwaar te toetsen;
  • de oob-kantoren grote commerciële voordelen te bieden;
  • het NBA-bestuur en de toetsingsorganen onevenwichtig samen te stellen.

Omdat de fundamentele beginselen uit de VGBA ook gelden voor bestuurders hadden zij toereikende maatregelen moeten nemen of moeten opstappen. De Accountantskamer is ten onrechte voorbijgegaan aan de langdurige schending van de fundamentele beginselen en legt klagers een onmogelijke bewijslast op als het gaat om individuele gedragingen van de bestuursleden. De kamer had eventueel een nader onderzoek kunnen gelasten.

Nu op basis van de genoemde feiten aannemelijk is gemaakt dat de bestuursleden zich tuchtrechtelijk verwijtbaar hebben gedragen en deze verwijten onvoldoende zijn weersproken, had de Accountantskamer de klacht gezien de gebruikelijke bewijslastverdeling gegrond moeten verklaren.

Oordeel

De hoger beroepen zijn ongegrond.

NBA

Volgens artikel 42 van de Wab moet de tuchtrechter beoordelen of enig handelen of nalaten van de accountant in strijd is met de Wab, de beroepsregels of het belang van een goede uitoefening van het accountantsberoep. Een klacht moet daarom gaan over tuchtrechtelijk toetsbare gedragingen in de individuele beroepsuitoefening.

Het college is het niet met de bestuursleden eens dat de klacht niet gaat over enig persoonlijk, beroepsmatig handelen. In het klaagschrift wordt wel degelijk toegelicht waarom SWAc de bestuursleden individueel aanspreekt en daarvoor een tuchtrechtelijke maatregel vraagt, ook al zijn alle bestuursleden betrokken bij deze feiten.

Volgens het college kan het handelen of nalaten van een NBA-bestuurslid een tuchtrechtelijk klachtwaardige gedraging zijn in de zin van (artikel 42 van) de Wab. In elk geval vrijwaart het bestuurslidmaatschap accountants niet van tuchtklachten. Als de verwijten terecht worden gemaakt, kan de conclusie zijn dat sprake is van tuchtrechtelijk verwijtbaar gedrag. Daarom heeft de Accountantskamer de klacht terecht inhoudelijk beoordeeld.

SWAc

Een klager moet de nodige feiten en omstandigheden aanvoeren en die aannemelijk maken als die (gemotiveerd) worden betwist. Maar net als bij de Accountantskamer heeft SWAc geen concrete, individuele gedragingen genoemd waaruit blijkt dat de beklaagde bestuursleden een tuchtrechtelijk verwijt kan worden gemaakt, terwijl ook in hoger beroep de onderbouwing ontbreekt.

Het betoog van de klager blijft steken in algemeenheden en de stellingen zijn zo abstract dat de accountants zich niet goed konden verweren. Omdat de klager op geen enkele manier aannemelijk heeft gemaakt dat de bestuursleden zich persoonlijk tuchtrechtelijk verwijtbaar hebben gedragen, is de klacht ongegrond.

Maatregel

Geen.

Annotatie Lex van Almelo

Ook NBA-bestuursleden moeten zich houden aan de beroepsregels en VGBA-beginselen. Wel is het voor een klager lastig om aan te tonen wat een individueel bestuurslid concreet heeft gedaan of nagelaten. Dat hij/zij collectief heeft ingestemd met een besluit of met beleid is niet voldoende om een klacht op te baseren. Deze uitspraak over een klacht van Stichting Wakkere Accountant legt dus geen bom onder het NBA-bestuur.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.