Michel T Schroots en Pegah Silakhori

Op 13 mei 2013 heeft de Rechtbank Overijssel geoordeeld dat ook een payroll-bedrijf dat niet als 'echte' werkgever gold, náást de feitelijke werkgever aansprakelijk was voor achterstallig loon: de werknemer mocht dus bij beide partijen aankloppen voor zijn geld.

Uitzendovereenkomst?

Het is de vraag wat payrolling juridisch precies is. Werkgevers kiezen voor een payroll-bedrijf om hun administratieve lasten te verlichten. Alhoewel er ook payroll-bedrijven zijn die volgens een ander model werken, is het vaak zo dat het payroll-bedrijf met de werknemer een arbeidsovereenkomst sluit en het loon uitbetaalt (en zaken zoals pensioen en verzekeringen regelt) en voor de uitvoering van die taken een bepaalde vergoeding van de feitelijke werkgever ontvangt.

Om die reden beschouwen sommige rechters een arbeidsovereenkomst met een payroll-bedrijf als een uitzendovereenkomst. Immers, ook in dat geval betaalt een derde, zijnde niet de feitelijke werkgever, op basis van een arbeidsovereenkomst het loon uit aan de werknemer. Ook de toenmalige minister van Sociale Zaken Donner gaf in 2010 aan dat een payroll-bedrijf in arbeidsrechtelijke zin een uitzendbureau is.

Anderen menen dat een payroll-bedrijf niet te vergelijken is met een uitzendbureau, omdat de zogenaamde 'allocatieve functie' ontbreekt. Een payroll-bedrijf bepaalt - in tegenstelling tot een uitzendbureau - niet waar een werknemer te werk wordt gesteld en wat hij precies moet doen. Het is juist de werkgever die een keus maakt voor een bepaalde werknemer en vervolgens een payrollbedrijf inschakelt om het formeel en administratief in orde te maken.

Gezagsverhouding

Is de conclusie dan toch dat het payroll-bedrijf op basis van de arbeidsovereenkomst met de werknemer 'gewoon' ook als zijn werkgever in juridische zin geldt? Nee, oordeelt de Rechtbank Overijssel. Het is de feitelijke werkgever die, hoewel er geen arbeidsovereenkomst met hem is aangegaan, werkinstructies geeft en de werknemer verplicht om zijn bedrijfskleding te dragen: het element van een gezagsverhouding is aanwezig en om die reden wordt de feitelijke werkgever tóch als juridische werkgever gezien en moet hij het loon betalen. Het payroll-bedrijf wordt weliswaar niet gezien als juridische werkgever, maar als een derde die een betalingsverplichting is aangegaan die hij nu eenmaal moet nakomen.

Weliswaar staat deze uitspraak voorlopig nog op zichzelf, maar dat er onduidelijkheid en daardoor juridische onzekerheid bestaat over payrollconstructies is een ding dat zeker is. Het verdient derhalve aanbeveling ook die onduidelijkheid en onzekerheid onder ogen te zien en daar in contracten op vooruit te lopen, bijvoorbeeld door een vrijwaring op te nemen voor het geval een onbedoelde partij toch wordt aangesproken.