Hulp aan ondernemers in zwaar weer
Postactieve accountants kunnen bij de Stichting Ondernemersklankbord een belangrijke rol spelen bij faillissementspreventie en kredietaanvragen.
Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 9, 2011
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Corbis
De Stichting Ondernemersklankbord, de naam zegt het al, is een klankbord voor ondernemers. De stichting richt zich vooral op kleinere mkb-ondernemers die met vragen of problemen zitten. Dit kan over van alles gaan, vertelt Guus Bosman, consulent van de stichting in Gelderland. “Soms gaan de vragen over marketing of organisatie, maar in veel gevallen is de reden dat de ondernemer in financiële problemen zit.”
De organisatie is landelijk actief, verdeeld in 22 regio's. De regioverdeling is dezelfde als die van de Kamers van Koophandel, vertelt Bosman. “We werken ook met de KvK samen. Het komt regelmatig voor dat de KvK klanten doorstuurt.”
Postactief
De stichting heeft driehonderd consulenten. Vaak zijn het gepensioneerden, aangezien de consulenten onbezoldigd werken. Van deze driehonderd zijn er vijftien RA en twee AA. Bosman, zelf een postactieve RA ‘in business’, sluit niet uit dat het eigenlijke aantal RA's hoger is omdat sommige gepensioneerden zich uit het register laten schrijven. Binnen de stichting is behoefte aan consulenten met een financiële achtergrond, zoals RA en AA. De behoefte hangt samen met de vraag van ondernemers naar ondersteuning met financiële kennis.
Preventie
Niet zelden gaat het om ondernemers die grote problemen hebben en waar een faillissement dreigt. Bosman: “De postactieve accountants zijn in veel gevallen FP-consulent, waarbij FP staat voor faillissementspreventie. De ernst van de situatie kan verschillend zijn, maar vaak is er voor de betrokken ondernemer extra krediet nodig. De consulent verleent ondersteuning bij de aanvraag bij de bank of de gemeente.”
Deze ondersteuning begint met het in kaart brengen van de financiële positie van de onderneming. Bosman stelt dat een flink aantal ondernemers maar weinig weet heeft van bedrijfseconomische principes als omzet, kosten, bezittingen en schulden. “Ze zijn slecht financieel geschoold en daardoor hebben ze ook geen belangstelling voor de cijfers. Ze besteden het uit aan een boekhouder, vaak geen goede.”
Taboe
Dat is ook een van de redenen waarom ondernemers relatief laat om hulp vragen. “De boekhouder komt vaak laat met de jaarcijfers en geeft geen tussentijdse updates", ervaart Bosman. “Daardoor ontbreekt bij de ondernemer een actueel overzicht van de ernst van de problemen.” Daarnaast speelt mee dat een aantal odernemers tegenslag tegenover de omgeving probeert te verzwijgen. “Op financiële problemen en faillissement ligt in Nederland een taboe." Dit neem volgens Bosman niet weg dat consulenten verandering in de zaak kunnen krijgen. “Ik begin om de cijfers in een Excel-bestand te zetten, maak een diagnose en een plan van actie. We zetten ook de ondernemer aan het werk om een nieuw bedrijfsplan te maken. Verder gaan we mee naar de bank of gemeente en ondersteunen we bij de voorbereiding van een (minnelijke) sanering van de schuld als dat nodig is.”
Cijfers
De aanpak van de ‘FP-consulenten’ van Stichting Ondernemersklankbord is effectief. Ongeveer tweederde van het aantal ‘FP-gevallen’ wordt gered van faillissement. Dit is ongeveer duizend ondernemingen per jaar. Bosman: “Een gemiddeld faillissement kost 200.000. Per jaar wordt dan ongeveer 200 miljoen schade voorkomen.”
De stichting ontvangt dan ook subsidies van de overheid en sponsorbedragen van ondernemingen om de beperkte begroting sluitend te krijgen.
NBA
Bosman ziet derhalve een belangrijke taak voor accountants om zich na hun ‘normale’ werkzame leven als consulent in te zetten voor de stichting. Het werk is weliswaar onbezoldigd, maar daar staat volgens Bosman tegenover dat banken en gemeenten de betrokken consulent als onafhankelijk persoon beschouwen, wat de rol van de accountant relevant maakt. Tot slot benadrukt Bosman dat de accountants geen extra verplichtingen hebben richting de beroepsorganisatie NBA, voorzover ze postactief zijn. “Accountants hoeven geen verplichte PE-punten te halen en bovendien blijft voor deze groep het lage contributietarief van toepassing.”
Geldkraan dicht
Guus Bosman (RA) verleende hulp aan een producent van kunststofonderdelen voor de bouw in Gelderland. “De onderneming zat diep in de schulden en de bank draaide de geldkraan dicht. Met mijn ondersteuning heeft de ondernemer een lening kunnen krijgen van 100.000 bij de gemeente. Met dit geld kon hij de belastingschuld aflossen. Daarna ging het langzaam beter en kon de ondernemer zich meer richten op de operationele bedrijfsvoering. Uit een financieel overzicht dat ik heb gemaakt, bleek dat de productiekosten van de ondernemer te hoog waren. Hij is direct gestopt met uitzendkrachten en legde de vaste medewerkers harde targets op. Bijkomend voordeel is dat de ondernemer nu meer tijd heeft om contact te hebben met klanten.”
Failliete drogisterij
Een ervaring van Popko Muller (AA) leert dat consulenten van Stichting Ondernemersklankbord ook een rol kunnen spelen bij een onderneming die niet meer te redden is. “In de faillissementsprocedure van een drogisterij, een bv, namen de eigenaars contact met mij op. Het bleek dat, naast de borgstelling voor financiers, de eigenaars ook nog privé werden aangesproken. Ze hadden hun jaarrekening niet gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel, waardoor bij een faillissement privéaansprakelijkheid ontstaat. Na een gesprek met de curator en de boekhouder kon ik de zaak redelijk in kaart brengen. Bij de curator heb ik ten aanzien van de publicatieplicht verzachtende omstandigheden aangevoerd. Uiteindelijk heb ik met de curator en de bank een oplossing kunnen vinden. Een lager bedrag voor de curator en een lagere borgstelling voor de bank. Door mijn financiële ervaring en ervaring in omgang met mensen heb ik als consulent vertrouwen kunnen wekken bij de partijen. Ook de onafhankelijke positie die ik innam was belangrijk. Het hielp om de partijen in beweging te krijgen.”