Zegen accountant maakt standpunt niet pleitbaar
Een ondernemer, die een privé beleggingsverlies als zakelijk verlies liet boeken, kan zich niet verschuilen achter de accountants die de jaarrekening samenstelden en de belastingaangiften deden, omdat hij die accountants niet volledig informeerde. Dat zegt de Hoge Raad.
Lex van Almelo
De dga van een bv sluit in maart 2006 twee vermogensbeheersovereenkomsten met respectievelijk Veer Palthe Voûte en F. van Lanschot Bankiers. Volgens de contracten wordt het vermogen beheerd voor rekening en risico van de dga. In 2006 boekt de dga een koerswinst van een kleine veertig mille; in 2007 en 2008 een koersverlies van in totaal 4,3 ton.
In de jaarrekeningen en in de vpb- en ib-aangiftes over 2006, 2007 en 2008 zijn de desbetreffende effectenrekeningen aangemerkt als zakelijk vermogen. De Belastingdienst verdenkt de dga ervan dat hij:
- de effectenrekeningen in werkelijkheid gebruikt voor privédoeleinden;
- met het beleggingsverlies de verschuldigde vpb heeft verlaagd;
- voor de ib in privé een te laag belastbaar bedrag heeft opgegeven;
- de fiscus voor in totaal 183.419 euro heeft benadeeld.
In de strafzaak verschuilt de dga zich achter het accountantskantoor. Een accountant-administratieconsulent stelde de jaarrekeningen over de drie jaar samen en een registeraccountant tekende die af. De accountants verzorgden ook de vpb- en ib-aangiften.
Voor de registeraccountant waren de privébeleggingsrekeningen een “bespreekpunt” en de accountant-administratieconsulent stelde er per e-mail vragen over. De dga zei dat hij de beleggingen zakelijk wilde houden, maar privérekeningen gebruikte omdat hij die gemakkelijker kon openen. Hoewel de dga een en ander niet kon documenteren, namen de accountants genoegen met die verklaring en stelden verder geen vragen.
Niet pleitbaar
Nadat de rechtbank de dga heeft veroordeeld, gaat het in hoger beroep en cassatie om de vraag of de dga er dankzij het stempel van de accountant redelijkerwijs van uit mocht gaan dat het vermogen inderdaad zakelijk was. De dga meent dat hij een pleitbaar standpunt heeft, maar het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden niet.
In cassatie concludeert de advocaat-generaal van de Hoge Raad dat een beroep op een pleitbaar standpunt inderdaad niet opgaat. De accountants hebben de beleggingen zakelijk verwerkt op verzoek van de dga. Bij een samenstellingsopdracht hoefden zij dit verzoek na vragen per e-mail en in de bespreking niet nader te onderzoeken. Dat het accountantskantoor de jaarrekeningen en aangiften heeft opgesteld betekent niet dat de dga objectief gezien redelijkerwijs kon en mocht menen dat de aangifte juist en volledig was.
Volgens de advocaat-generaal is het standpunt van de dga dus niet pleitbaar en moet de Hoge Raad het cassatieberoep zonder nadere behandeling en uitleg verwerpen. De Hoge Raad heeft dit advies op 25 september jongstleden opgevolgd.