Nieuws 07 februari 2024

Rekenkamer: Belastingdienst heeft te weinig capaciteit voor innen van alle coronaschulden

De Belastingdienst heeft veel te weinig personeel om alle in de coronajaren ontstane belastingschulden te innen bij ondernemers. Na het sturen van een aanmaning en een dwangbevel stokt het invorderingstraject. Miljarden euro's aan achterstallige belastingen worden daardoor mogelijk niet geïnd.

Dat schrijft de Algemene Rekenkamer in het rapport 'Focus op coronabelastingschulden'. Tijdens de coronapandemie hebben bedrijven en zzp'ers voor veertig miljard euro aan belastinguitstel gekregen. Dit heeft veel bedrijven destijds geholpen met overleven.

Inmiddels hebben ondernemers ongeveer € 26 miljard van deze uitgestelde belasting afgelost. Van het resterende bedrag (ongeveer € 14 miljard) is bij € 5,7 miljard sprake van problematische inning. Dit bedrag zal mogelijk maar deels, of grotendeels niet worden afgelost. De Belastingdienst heeft te weinig capaciteit om daar echt werk van te maken, stelt de Rekenkamer.

Uitstelregeling

De Belastingdienst heeft tijdens de coronapandemie aan bedrijven en zzp'ers de mogelijkheid gegeven om inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, omzetbelasting en loonbelasting later te betalen. Ruim 400.000 bedrijven en zzp'ers hebben van deze regeling gebruik gemaakt. In totaal is er voor € 40 miljard aan belastingen uitgesteld. Ondernemers konden hierdoor teruglopende inkomsten als gevolg van de coronapandemie mede opvangen.

De uitstelregeling is in maart 2022 afgelopen. Alle ondernemers met een openstaande schuld kregen vanaf oktober 2022 een betalingsregeling waarmee ze via maandelijkse termijnen in vijf jaar konden aflossen. De ondernemers mochten alleen gebruik maken van de betalingsregeling, als zij vanaf oktober 2022 weer gewoon belastingen betaalden. Na een motie van de Tweede Kamer is de termijn verlengd naar zeven jaar, werd het mogelijk per kwartaal te betalen en is er een ‘pauzeknop’ voor ondernemers gemaakt.

Openstaande schuld

De openstaande belastingschuld was op 1 januari 2024 € 14 miljard bij ongeveer 210.000 ondernemers. Van € 8,3 miljard is er een reële verwachting dat dit wordt afgelost. Van € 2,8 miljard wordt waarschijnlijk een deel afgelost en een deel niet, mede afhankelijk van de inzet van de Belastingdienst. Het gaat hier voornamelijk om ondernemers die achterlopen met aflossingen.

Te verwachten is dat voor de resterende € 2,9 miljard de Belastingdienst alleen via dwanginvordering nog een deel kan innen. Dit betreft ondernemers die nog niets hebben afgelost, of die uit de betalingsregeling zijn gezet. De minister van Financiën meldde vorig jaar dat hij in totaal € 2,5 miljard als oninbaar beschouwd. In de Voorjaarsnota wordt die raming geactualiseerd.

Capaciteitsproblemen Belastingdienst

De Belastingdienst kampt met een capaciteitstekort van circa duizend fte, aldus de Algemene Rekenkamer. Onderdeel daarvan is een tekort van vierhonderd fte voor het innen van coronabelastingschulden.

Hierdoor moet de Belastingdienst prioriteren. Behandeling van verzoeken van burgers en bedrijven en het juist verwerken van (terug)betalingen heeft de hoogste prioriteit. Toezicht op aflossingen heeft de laagste prioriteit gekregen. Hieronder valt alles na het versturen van een dwangbevel. Dit betekent dat na het sturen van een dwangbevel nauwelijks dwangmaatregelen worden uitgevoerd. Ook kunnen deurwaarders hierdoor niet aan de slag.

Het personeelstekort beperkt ook de mogelijkheid om maatwerk te bieden aan midden- en kleine bedrijven (mkb) met een betaalregeling. Voor maatwerk voor grote bedrijven is wel voldoende capaciteit.

Structureel probleem

De Rekenkamer noemt de personeelstekorten bij de Belastingdienst "een breed en structureel probleem", dat de komende jaren verder kan groeien, omdat de dienst een grote uitstroom door pensionering verwacht. Tot en met 2028 moet de Belastingdienst daarom circa 12.000 fte werven.

Tegelijkertijd wordt de dienst met grote operaties belast, schrijft de Rekenkamer. Bijvoorbeeld het bijdragen aan de toeslagenhersteloperatie en de tegemoetkomingsregeling Fraude Signalering Voorziening. Daar is niet alleen de inning van de coronabelastingschulden bijgekomen, maar bijvoorbeeld ook werkzaamheden in het kader van box 3-aanpassingen en vorig jaar de tijdelijke tegemoetkoming blokaansluitingen vanwege hoge energiekosten.

Bron: Algemene Rekenkamer