Hapklare brokken voor journalisten
Mijn oog viel vorige week op een stukje in Het Financieele Dagblad van 16 november 2007 (zie hieronder). Met de titel ‘Tekort aan financiële topmanagers dreigt' wordt een probleem aangekondigd. Dit zou blijken uit een onderzoek van accountantskantoor Deloitte.
Koen Perik
Het profiel van de toekomstig cfo's zou veranderen - van boekhouders naar strategisch planners - en het aanbod van financieel topmanagers zou klein zijn. Daarnaast werken organisaties niet aan werving voor toekomstige cfo's. Een derde van de ondervraagde cfo's in het onderzoek geeft aan dat veel pas afgestudeerden naar hun mening niet geïnteresseerd zijn in een financiële carrière.
Ik was verbaasd over het krantenartikeltje. Onder andere omdat er aardig wat aan werving en selectie wordt gedaan in Nederland, omdat ik het niet raar vindt dat niet iedereen in de hele wereld interesse in financiën heeft, en omdat het issue van de verandering van het profiel van de financiële functionaris is bijna letterlijk zo oud als de weg naar Rome - dat is bepaald geen nieuws te noemen. Heeft het FD gewoon een persbericht overgenomen?
Zelf heb ik geen onderzoek gedaan naar een tekort. Op basis van mijn gevoel en projecten bij bedrijven en overheden in Nederland zijn de ervaringen echter genuanceerder. Openstaande cfo-topfuncties in Nederland worden snel opgevuld. Er is geen sprake van een langdurig leemte in directieteams van de Unilevers en Shells. En als die financiële functie zich inderdaad ontwikkelt van 'boekhouder naar strategisch planner', dan lijkt mij dat een ontwikkeling die eenvoudigweg meer mensen aantrekt. Wat nou tekort.
Zeker voor de snelle lezer wekt het FD-stukje de indruk dat de onderzoeksresultaten van het accountantskantoor specifiek voor Nederland gelden. Zo werd ik op een verkeerd spoor gezet. Niets is minder waar. Nader onderzoek op deze website laat zien dat het een mondiaal onderzoek betreft, waar Nederland (hoe kan het anders) maar een paar procent van de populatie vertegenwoordigt. In dit soort wereldwijd uitgevoerde, marketinggedreven onderzoeken verdwijnt Nederland wel vaker achter de komma. Dat is niet erg. De suggestie van de FD-redacteur voor de snelle krantenlezer dat het onderzoek ook significante uitspraken voor Nederland bevat, is dat wel.
De thema's in het onderzoek zijn precies die waar een big four accountant zijn geld hoopt te verdienen, ofwel waar hij wil laten zien meer te zijn dan een controlerend accountant. Even voor de duidelijkheid: daar is helemaal niets mis mee. Een big four accountant mag net als Coca Coca reclame maken. Het issue is dat het FD zich voor een marketingkarretje laat spannen.
Het betreft een waarschijnlijk best aardig, maar geheel marketinggedreven onderzoek, dat trouwens net zo goed door PricewaterhouseCoopers, Ernst & Young en KPMG had kunnen worden uitgevoerd.
We praten hier niet over een wetenschappelijk en onafhankelijk onderzoek gepubliceerd in Science of Nature. Je mag als journalist op basis van zo'n onderzoek zonder enige kennis van apen best een stukje schrijven over een nieuw ontdekte apensoort in het Amazonegebied. Maar over marketinggedreven surveys, die alleen dienen om - in dit geval - accountants meer op de kaart te zetten als toekomstige kenners van financieel management, moet je als journalist van een financiële krant de materie kunnen plaatsen en waar nodig vraagtekens kunnen zetten. Dat is niet gebeurd.
Dergelijk onderzoek wordt als een hapklare brok aangeboden aan de media, die zo'n cadeautje maar al te graag aannemen. Dat is mijn kritiek. Want als je niet een beetje bekend ben met de problematiek, loop je als lezer de kans niet goed geïnformeerd te worden. Misschien zit er wel helemaal geen tekort aan financieel managers aan te komen.