Balkenende naar E&Y: het ethisch reveil kan beginnen!
Breaking news: voormalig premier Jan Peter Balkenende wordt per 1 april 2011 partner bij Ernst & Young. Na de overgang van Wouter Bos - het is overigens oorverdovend stil rond hem - naar KPMG, is dit een tweede voormalig toppoliticus die naar onze kringen overstapt.
Mooi. Jan Peter Balkenende is immers de verpersoonlijking van de degelijkheid. Symbool voor saaiheid. Een grijze muis, maar wel behept met intellectueel vermogen. Het zijn karakteristieken die wel bij accountants(organisaties) passen. Of beter: 'pasten'. Namelijk in de tijd dat de accountancy meer professie dan business was.
Maar wellicht zorgt Balkenende voor een ommekeer. Bovendien kan hij ertoe bijdragen dat de partnerinkomsten weer normale proporties gaan aannemen: Balkenende als de norm.
Maar bovenal is Balkenende toch de man van 'normen en waarden'. Termen die hij in zijn spreken overigens graag - en methodologisch gezien juister - in de omgekeerde volgorde bezigt.
Bij het afscheid van Balkenende schreef Trouw op 16 oktober 2010: "Van het persoonlijke programma van de gewezen premier, mensen moesten meer hun eigen verantwoordelijkheid nemen en normen en waarden dienden in hun oude glorie hersteld te worden, is alleen het eerste in echt beleid omgezet. Het discours over normen en waarden is grotendeels academisch gebleven. Balkenende is er nooit in geslaagd dit streven om te zetten in tastbaar beleid."
Ik wens de voormalig premier toe dat het laatste hem wel gaat lukken bij Ernst & Young. Je moet immers klein en bescheiden beginnen. En bij deze accountantsorganisatie is bovendien nog genoeg werk aan de winkel. Zowel nationaal als internationaal.
Nationaal past de komst van Balkenende prima in het ethisch reveil dat de NBA in haar plan van aanpak voorstaat. Daarin wordt immers gepleit voor ‘een beroepsbreed programma gericht op gedragsverandering, met name de verbetering van professionele scepsis'.
Permanente educatie maakt onderdeel uit van dat programma. Ik zie de hoogleraar Balkenende zijn medepartners al onderwijzen over ethiek, integriteit, accountantswaarden en -normen...
Internationaal is er ook werk te doen. Wellicht kan Balkenende Ernst & Young topman Turley uitleggen dat het er niet alleen om gaat wet- en regelgeving naar de letter na te leven. Turley blijft bepleiten dat zijn firma bij Lehman Brothers goed werk heeft afgeleverd.
Indien Balkenende bij het inlezen in de materie het Valukas-rapport dat over deze kwestie handelt doorneemt, zal hij wellicht tot een andere conclusie komen. En Turley aangeven dat het er bij waarden en normen omgaat niet alleen naar de letter maar ook naar de geest van wet- en regelgeving te kijken...
Maar gegeven het persbericht van Ernst & Young ben ik bang dat Balkenende zich niet op de accountants gaat richten om hen te onderwijzen en aan te spreken over waarden en normen. Hij gaat zich namelijk onder meer richten op het gebied van Corporate Responsibility.
Ik hoop dat hij zich daarbij ook van een kritische kant laat zien. Zich niet laat verleiden tot het meewerken aan nietszeggende rapporten en verklaringen van accountantskantoren zoals die van Ernst & Young bij BP. Maar dat hij zijn expertise inzet om te komen tot betekenisvolle rapportages vanuit het bedrijfsleven. Te beginnen bij het verbeteren van de criteria in het mvo-verslag, de toetsing daarvan en het afgeven van een verklaring daarover.