Opinie 26 oktober 2011

AFM over onafhankelijkheid (2): Bitterballen, voetbal en tone at the top

Terwijl de discussie over het FD-artikel van Auke de Bos en Barbara Majoor nog wat doorloopt en de reacties op de eerste Tuacc-bijdrage rondom dit thema overweldigend waren, leek het #tuacc goed om er maar weer eens een concreet voorbeeld bij te halen. De door de AFM aangehaalde casus van de controlerend accountant die met zijn klant een deal sloot om voor een aardig bedrag een business seat te huren.

Nu houden we allemaal wel van een bitterballetje op zijn tijd, zeker in Tuacc-verband, en met het samen met relaties een voetbalwedstrijd bekijken is natuurlijk ook niets mis. Dat dit 120.000 euro moet kosten, mag de betreffende accountantsorganisatie natuurlijk helemaal zelf beslissen. Ik geloof ook niet dat ik daarover zou vallen.

En natuurlijk, voor wat hoort wat. Dus heeft de accountantsorganisatie, naast de controle van de jaarrekening, wat billboardjes geregeld. En, als ze toch geld aan adviseurs uit gaan geven, kan dat maar beter aan de juiste partij worden uitgegeven. Om dat te bewerkstelligen werd een leveringsrecht bedongen. Het exclusieve recht om producten en diensten te leveren. Is dat even mooi meegenomen.

Nou kun je met zo'n clausule natuurlijk alle kanten op maar je zou er op z'n minst even aandacht aan moeten schenken als je je eigen onafhankelijkheid moet beoordelen. Dat was klaarblijkelijk pas nodig op het moment dat de AFM er naar vroeg.

Daar werden toen wel wat redenen genoemd waarom dit allemaal geen enkel probleem was. Immers, de sponsorovereenkomst is afgesloten tegen marktconforme tarieven en staat los van de opdrachtbrief voor de controle. En als klap op de vuurpijl wordt nog even aangehaald dat de sponsorovereenkomst is getekend door het bestuur en niet door de verantwoordelijke accountant.

En als je het mij vraagt, hadden ze dat laatste argument nou net beter niet op kunnen schrijven. Ik bedoel, dat er af en toe een partner de mist in gaat met zijn onafhankelijkheid kan gebeuren. Ik kan zo een paar argumenten verzinnen: persoonlijk gewin, onoplettendheid, klantgerichtheid. Maar dat men op bestuursniveau klaarblijkelijk niet de scherpte heeft om de schijn van belangenverstrengeling te vermijden, is wel erg zuur. En dat terwijl soft controls en tone at the top tegenwoordig zo hoog op de commerciële agenda staan!

Het kan, het mag, het zal allemaal wel passen, maar de kernvraag is, is dit nu echt wat wij met elkaar willen? Bitterballen, billboards, exclusieve rechten tot leveren, o ja, en de jaarrekening controleren?