Over ranzige accountants met vet haar
Politieman Bernard Welten neemt afscheid als korpschef van de Amsterdamse politie. Een markante persoonlijkheid. Spreekt duidelijke taal en schroomt de confrontatie niet als het erom gaat. Hij is ook scherp in zijn analyse over accountants.
Ik mocht een aantal jaren geleden een college verzorgen voor bestuurders en leden van raden van commissarissen. Bernard Welten zat ook in de collegebanken. Om zijn blik te verbreden. Te weten wat er in het bedrijfsleven speelt.
Mijn college ging over dilemma's in het bedrijfsleven. Hoe als bestuur en lid van een raad van commissarissen om te gaan met vermoedens van fraude of integriteitsinbreuken. Welten, altijd opkomend voor de publieke zaak, ergerde zich soms zichtbaar aan de discussies onder zijn private collega's. Met scherpe analyses en vileine opmerkingen trok hij hen weer bij de les.
En hoewel hij bekender is vanwege zijn strijd tegen de georganiseerde misdaad, is hij als korpschef van de Amsterdamse politie ook altijd stevig ten strijde getrokken tegen fraude en witwassen. Was een groot voorstander van de aanpak van de zogeheten facilitators. Ofwel degenen in de bovenwereld die de onderwereld in staat stellen misdrijven te plegen.
In zijn afscheidsinterview in Vrij Nederland (29 oktober 2011) zegt Welten daarover het volgende:
‘Ik vind het prachtig als ik een collega hoor vertellen hoe zo'n Paarlberg (de zakenman die is veroordeeld als witwasser van Holleeder) wordt verhoord. Daar kan ik echt van genieten. Eerder had ik een finest hour toen ik in de jaren negentig aankaartte dat notarissen, accountants en advocaten een belangrijke schakel waren tussen onder- en bovenwereld.'
Over de zaak-Paarlberg kan ik niets zeggen omdat ik daar als deskundige in heb opgetreden. Maar vanuit mijn tijd als opsporingsambtenaar bij de FIOD deel ik Weltens observatie over de facilitators. In het interview stelt hij daarover verder:
‘Als ze al geen boter op hun hoofd hadden, hadden ze op zijn minst vet haar. Dat was toen nog vloeken in de kerk. Het was immers deugdelijk volk? Inmiddels hebben alle grote accountantskantoren integriteitscodes. De behoefte om naar de buitenwereld uit te dragen dat men in deze sector ook integer is, is enorm toegenomen.'
Beste Bernard: het gaat nog verder. Anno 2011-2012 moeten accountants heropgevoed worden tijdens een training professioneel-kritische instelling. Na een training van twaalf uur wordt verwacht dat accountants weer fris en fruitig zijn.
Terug naar het citaat. Welten vervolgt met een vergelijking tussen de facilitators zoals accountants en helers:
‘Ik vond als jonge inspecteur al dat helers erger zijn dan de stelers. Helers vond ik ranzig. Het is de categorie die zelf nooit zijn handen vuilmaakt, maar leeft bij de gratie van degenen die het vuile werk willen doen. Zulke lieden moeten extra hard worden aangepakt.'
Wat we hiervan leren? Dat accountants die goed verdienen aan cliënten - in de onderwereld, maar juist ook die in de bovenwereld - die te scherp aan de wind zeilen, nog ranziger zijn dan die cliënten. Althans, indien die accountants wetenschap hebben van dergelijk zeilen.
Op basis van mijn tijd bij de FIOD, bij diverse parlementaire commissies en door hedendaagse casestudies ken ik diverse ranzige accountants. Zij zijn niet te ‘redden' met een integriteitscode, een verplichte cursus professioneel-kritische instelling of een verbod op commerciële prikkels.