Opinie 25 februari 2011

Faillissement Innoconcepts

Ik volg met meer dan gemiddelde belangstelling de verslagen van curatoren en in het bijzonder hun opmerkingen over onrechtmatigheden en voor zover van toepassing opmerkingen aangaande de rol van accountants.

Op 24 februari jongstleden verscheen het verslag van curator Deterink met betrekking tot Innoconcepts waarvan op 23 december 2010 het faillissement werd uitgesproken. Een helder verslag waarin de curator onder meer rept over opmerkelijke transacties. Zo opmerkelijk dat de curator het Openbaar Ministerie heeft verzocht een strafrechtelijk onderzoek in te stellen.

Opmerkelijke transacties voor een curator dienen - althans dat lijkt mij - voor een financieel specialist zoals een accountant eveneens opmerkelijk te zijn. De curator doelt op transacties met (ex-)bestuurders waarbij mogelijk sprake is van ‘onrechtmatig handelen c.q. belangenverstrengeling met als doel het onttrekken van geld aan het Innoconcepts concern ten voordele van vennootschappen buiten het Innoconcepts concern waar zij direct of indirect mee verbonden waren'.

Een accountant dient alert te zijn op transacties met partijen waaraan bestuurders van hun cliënt zijn verbonden. In casu gaat het om transacties met drie personen, door de curator geduid als de Trojka-leden. Beschreven worden transacties in 2007, 2008 en 2009.

De curator haalt een e-mail (gedateerd 26 augustus 2007) van een Trojka-lid aan zijn mede Trojka-leden aan. Vanwege het illustratieve karakter ervan haal ik het - voor zover door de curator weergegeven - integraal aan:

'Onomkeerbaar feit is dat we in 8 jaar inmiddels meer dan (ik ben gestopt met tellen) E100 Mio verbrand hebben zonder enig noemenswaardig resultaat en zonder enige structurele inkomsten.'

'Onze hele business, managementstijl en focus is naar haar aard ongeschikt voor een stabiele onderneming en dus zeker ongeschikt voor een beursfonds.'

'Als ik stop met het te woord staan van onze beleggers, banken en accountants raken ze acuut in paniek en stort alles in. Als ik ze echter maar een glimp van de waarheid vertel, gebeurt hetzelfde. Het enige wat dus kan, is ze te woord staan met leugens en onzin.'

'Ik geloof eenvoudigweg de verhalen niet meer over de grote succesmogelijkheden van de technologie, China en (licentie)deals. Sterker nog, ik irriteer me eraan omdat de realiteit is dat ik elke dag geconfronteerd word met het feit dat we in ruim 8 jaar nooit een stuiver cashflow hebben verdiend en overal altijd alleen maar geld te kort is. Het funding monster Inno (E400 Mio aandelen plus schulden) dat we ondertussen noodzakelijkerwijs moesten creëren, is zo groot dat een paar succesjes in China of Europa, hoe relevant ook, alleen nog maar een ‘druppel op een gloeiende plaat' kunnen zijn.‘

'Wat ik ook niet meer kan is dag in dag uit onzekerheid accepteren omdat alles op elk moment kan instorten.'

Een leuke mail - over 'leugens en onzin', kennelijk ook in de richting van de accountant - in het kader van bestuurdersaansprakelijkheid, die ten aanzien van de auteur niet al te moeilijk te bewijzen zal zijn. Ben overigens ook benieuwd naar de reacties op de e-mail van de andere Trojka-leden.

De vraag die natuurlijk ook opkomt is of de accountant, Deloitte, iets te verwijten valt. Of is deze misleid? De jaarrekening 2009 is van een goedkeurende accountantsverklaring voorzien. En is lezenswaardig. Je haalt er vele red flags uit (en zou zo gebruikt kunnen worden voor een examenopgave).

Bijvoorbeeld: een sterk inzakkende omzet (75 procent), fors negatief resultaat (ruim vier maal de omzet), negatieve cash flow, inzakkende ratio's, een aandelenemissie die noodzakelijk was, inzakkende ratio's die deels niet voldoen aan de eisen in financieringscontracten. En een na de balansdatum blijkende gebeurtenis die van zeer significante betekenis is, met name in het licht van verstrekte financieringen. Een financiering die in 2010 wegviel en daadwerkelijk tot discontinuïteit heeft geleid. Was dat bij de afgifte van de accountantsverklaring 2009 niet reeds te voorzien?

Ik heb niet de pretentie volledig te zijn (zo zou ook verwezen kunnen worden naar de diverse waarschuwingen van Willem Okkerse op basis van diens OK-score). En ongetwijfeld zal de accountant al die red flags ook hebben zien opdoemen in 2009. En heeft deze diens controle erop aangepast. Overigens zonder daarvoor een veel hogere nota te sturen dan in het jaar 2008 (van 135.000 euro in 2008 naar 136.000 in 2009).

In het licht van de discussie over de scheiding van controle en advies maakte ik in mijn vorige blog een opmerking over de categorie tussen controle en advies, namelijk de aan controle verwante opdrachten. Ik gaf aan dat naar mijn mening juist daar het ‘grijze gebied' zit. Het is heel goed - mede in het licht van het Barnier-rapport en de initiatiefnota Plasterk - dat er eens goed naar dit gebied wordt gekeken.

Laten we dan ook maar eens kijken naar de cijfers van Deloitte bij Innoconcepts. Ik haal deze uit de stukken over het jaar 2009.

In duizenden euro's	Deloitte Accountants BV	Member firms/ affiliates	Totaal 2009
Audit fees	136	-	136
Audit related fees	162	228	390
Tax advisory fees	-	-	-
Other non-audit fees	-	-	-
Totaal	298	228	526

Kortom: 136.000 controlekosten en 390.000 overige diensten. Ben benieuwd om welke diensten het nu precies gaat. Wellicht komt dat nog naar boven in het strafrechtelijk onderzoek of in het onderzoek van de curator die onder meer gaat kijken naar de getrouwheid van de jaarrekeningen over 2007-2009. Ben voorts benieuwd of in die onderzoeken tot soortgelijke conclusies wordt gekomen als die van de accountant: drie goedkeurende verklaringen zonder voorbehoud.

Zal ik een voorspelling doen? Nee, laat ik mij maar tot de feiten beperken. De tijd zal het ons wel verder leren.