Opinie 17 mei 2011

Green paper krijgt richting

Op 11 mei jongstleden verscheen de opinie aangaande de Green Paper van het Committee on Economic Affairs. Dit in navolging van een publicatie van het Committee on Legal affairs (2 maart 2011). Beide stukken geven inzicht in de richting waarin leden van het Europees Parlement denken als het gaat om de door Eurocommissaris Barnier in zijn Green Paper voorgestelde veranderingen.

Veranderingen die zien op de audit markt. Veranderingen die velen noodzakelijk vinden. Veranderingen die - voor zover zij ingrijpen in die markt - op weinig steun van de 'grote vier' kunnen rekenen. Waarmee zij dan ook uitstralen het eigen belang te verkiezen boven het maatschappelijk belang.

De belangrijkste punten in de jongste opinie zijn wat mij betreft:

• verbod op samenloop in- en externe audit in verband met onafhankelijkheidsredenen (zie in dit verband ook eerdere blogs van ondergetekende alsmede een stevig MAB-artikel waarin ik dit eveneens gemotiveerd heb bepleit);
• voorstel om iedere acht jaar een tendering proces voor de benoeming van de extern accountant te overwegen;
• nadere studie inzake joint audits;
• een oproep tot een onderzoek naar de audit markt, hetgeen mijns inziens mede dient te gaan over mededingingsrechtelijke aspecten;
• versteving van het Europees toezicht op accountants bijvoorbeeld via de ESMA, het orgaan waar Steven Maijoor als topman is aangesteld. Het zou een mooie voortzetting kunnen worden van het stevige AFM-beleid op dit gebied;
• een oproep te komen tot een Europees stelsel inzake aansprakelijkheid;
• eindelijk een opstap - zoals eerder door Jules Muis bepleit - naar het duiden van systeemrisico's door accountants, die daarmee niet langer om de hete brij kunnen blijven draaien. Concreet: ‘Calls for the external auditors of financial institutions to report periodically, on a sectoral basis, to the ESRB in order to identufy sectoral trends and potential sources of systemic risk and potential failures, observing that this should be done in a proportionate way';
• een oproep om de zogeheten 'big four bias' te doorbreken door in bankconvenanten de keuze voor een specifieke accountant open te laten en niet op voorhand de keuze tot de 'grote vier' te beperken;
• steun aan het idee om accountantsorganisaties een testament bij leven op te laten maken;
• oproep om accountantsorganisaties te dwingen transparanter te zijn, onder meer door het laten opmaken van een financieel jaarverslag. In de Nederlandse context rapporteren de accountantskantoren op dit punt uiterst summier of zelfs geheel niet. Feitelijk gaat de opinie nog verder dan alleen publicatie: de stukken dienen 'verified by the relevant public authorities' te zijn.

Al met al doemt het beeld op dat noch het relatieve stilzitten van de accountantsorganisaties, noch hun lobby achter de schermen succes heeft gehad. De opinie waarnaar ik verwijs krijgt de volledige steun van 39 van de veertig leden van de commissie. Het veertigste lid heeft neutraal gestemd.

Brusselse stemmen fluisteren dat het Europees Parlement mogelijk nog voor de zomer over de veranderingen zoals voorgesteld in de Green Paper en de opinies gaat stemmen. De vaart waarmee dit alles gaat is wederom een teken van vergaande consensus.