Horizontaal Toezicht staat nog altijd op de agenda. Tijd om de handschoen weer op te pakken, meent John Weerdenburg.

Discussie Column 07 maart 2022

Ligt HT soms horizontaal?

Het is alweer bijna negen jaar geleden, om precies te zijn april 2013. De maand waarin ik op deze website een vurig pleidooi hield om Horizontaal Toezicht toegankelijk te maken voor elk accountantskantoor. Twee jaar later gaf ook de NBA hier een aanzet voor, door Handreiking 1121 uit te brengen. Daarna geen tromgeroffel, geen opgestroopte mouwen, geen enthousiaste kartrekkers noch energieke overleggen. Wel stilte.

Om die reden hoor ik tegenwoordig dit soort opmerkingen, als ik met accountants het onderwerp Horizontaal Toezicht aansnijd: "Horizontaal Toezicht… bestaat dat nog wel?", "Is HT dan nog levensvatbaar?" En telkens hoor ik ook dezelfde vooroordelen, hetzelfde chagrijn, dezelfde nukkige weerstand: "Hoor eens, ik ga me toch niet overleveren aan de Belastingdienst? Bij enige twijfel moet ik in vooroverleg gaan, daar pas ik voor!" Of: "Bij HT kan ik geen eigen interpretatie aan de wet geven! Bovendien, ik zie geen voordelen, de aanslagen worden snel opgelegd." En laatst sneerde een kritische collega-accountant op LinkedIn: "Zodra iemand me echt kan overtuigen van het nut van het HT voor de klant, ben ik de eerste die zich zal aanmelden. Maar dat heeft nog nooit iemand mij duidelijk kunnen maken. En daarnaast spreek ik menig fiscalist die zich hier ten principale niet voor aanmeldt."

Wie dit soort geluiden hoort, zou wellicht vermoeden dat Horizontaal Toezicht bij de NBA mogelijk van de radar is verdwenen. Maar niets is minder waar; de NBA heeft HT vorig jaar weer op de agenda geplaatst. In het Activiteitenplan 2021 van de Commissie MKB is namelijk te lezen: 'Automatisch Horizontaal Toezicht bij goede toetsingsuitslag.'

Deze commissie wil onderzoeken of een positief getoetst kantoor ook automatisch voldoet aan de eisen voor Horizontaal Toezicht. En daar wordt het interessant. Als dit tot een positieve uitkomst leidt, hoeft zo'n kantoor geen apart traject meer af te leggen; het kan dan gelijk aanhaken bij een convenant HT van één van de brancheorganisaties. Dat is uiteraard ook goed nieuws voor de klanten van het betreffende kantoor, die nu sneller zekerheid over hun aanslag krijgen en onder aangepast toezicht vallen (bijvoorbeeld bij controles en vragenbrieven). Op die manier kun je als accountant je maatschappelijke relevantie tonen.

In de afgelopen drie jaren zijn er contacten geweest met de Belastingdienst en met koepelorganisaties. Herhaaldelijk heeft de Belastingdienst expliciet uitgesproken dat zij graag met de NBA in overleg wil, om Horizontaal Toezicht mogelijk te maken voor kantoren die positief getoetst zijn. Inmiddels zijn we alweer vele maanden verder en lijken we in een HT-impasse beland. Interne wisselingen van de wacht en andere focuspunten duwen de ambities van onze beroepsorganisatie rond HT weer in slaapmodus.

NBA, wanneer pakken jullie de HT-handschoen weer op? Ik begin mijn vertrouwen inmiddels kwijt te raken. Ook hier geldt: je moet het momentum pakken als het er is.