De schijn tegen
De nieuwe plannen voor het toezicht op de accountancy zijn gepresenteerd. Accountants krijgen een vergunning en staan onder toezicht van AFM. Een nieuwe situatie zal ontstaan waarvan de precieze invulling nog niet bekend is. Een wezenlijk deel van de wetsartikelen verwijst naar nog op te stellen Algemene Maatregelen van Bestuur.
Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 3, 2003
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
In het wetsvoorstel wordt veel aandacht besteed aan de onafhankelijkheid van de accountant. Tegelijkertijd wordt een situatie gecreëerd waarin de accountant niet meer onafhankelijk is.
Om te mogen controleren is de accountant afhankelijk van zijn vergunning en dus van AFM. Volgens het wetsvoorstel moet AFM jaarlijks haar jaarrekening laten controleren door een accountant met vergunning. De accountant zal hierbij niet meer onafhankelijk zijn en strikt genomen de opdracht niet kunnen accepteren zonder een tuchtrechtszaak te riskeren.
Erger dan bovengenoemde tegenstrijdigheid is het feit dat het voorstel geen oplossing is. Invoeren van extern toezicht zou kunnen impliceren dat het huidige systeem van toezicht niet heeft gefunctioneerd. Dit is echter nooit gebleken. We hebben alleen de schijn tegen.
Ons probleem is de huidige negatieve beeldvorming. Deze is echter niet gebaseerd op een gebrek aan kwaliteit, maar op de kloof tussen onze werkzaamheden en de verwachtingen van het publiek. Door de complexiteit van ons beroep heeft het publiek niet goed in beeld wat wij doen. Daarnaast wordt zij gevoed door berichtgeving in de media. De inhoudelijke kwaliteit hiervan heb ik reeds eerder ter discussie gesteld.
Het nieuwe toezicht zal inhoudelijk niets aan ons werk veranderen. Toekomstige ‘schandalen’ zullen niet worden begrepen. Als bijvoorbeeld fraude wordt geconstateerd bij een organisatie waarvan de jaarrekening is gecontroleerd door een accountant, zal dit leiden tot onbegrip. Zelfs aan het externe toezicht zal dan kunnen worden getwijfeld.
Het was beter geweest eerst uit te leggen wat wij doen en vooral wat wij niet doen. Terugkomend op het voorbeeld van fraude. In de verklaring kunnen wij opnemen dat onze werkzaamheden niet expliciet zijn gericht op het ontdekken van fraude. Hierop zal waarschijnlijk de wens komen dat wij daaraan meer aandacht moeten besteden. Dat is echter een vervolgstap. We hebben in ieder geval meer duidelijkheid gecreëerd.
De huidige prioriteitstelling wordt uiteraard veroorzaakt door de keuze van de politiek voor het nieuwe voorstel. De Tweede Kamer is een vertegenwoordiging van het maatschappelijk verkeer en heeft waarschijnlijk een gebrek aan inhoudelijke kennis omtrent ons. Laten we dan ook de broodnodige mediacampagne bij hen starten.
Kunnen in ieder geval zij deskundig oordelen over onze toekomst.
Homme Idzerda