Nieuws 23 december 2016

NBA mag ongeregistreerd titelgebruik verbieden

De NBA mag het gebruik van de titel accountant door lieden, die niet als accountant staan ingeschreven, verbieden. Zulke 'verenigingsdwang' is niet in strijd met de mensenrechten. Dat heeft de Hoge Raad deze week bepaald.

Een OvRAN-lid uit Delfstrahuizen voerde in 2013 de titel accountant-administratieconsulent zonder dat hij was ingeschreven in het accountantsregister. Hij gebruikte de term accountant ook bij de inschrijving in het handelsregister en op websites. De man werd veroordeeld op basis van artikel 41 Wet op het accountantsberoep.

De illegale accountant voerde in zijn verdediging aan dat dit verbod in strijd is met artikel 11 van het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). Daarin staat onder meer dat iedereen recht heeft op vrijheid van vereniging en het recht om zich bij vakverenigingen aan te sluiten voor de bescherming van zijn belangen. Die vrijheid kan alleen – bij wet - worden beperkt in het algemeen belang. Het OvRAN-lid vindt de verplichte registratie voor de accountantstitel neerkomen op “verenigingsdwang”.

In het hoger beroep tegen zijn veroordeling zei het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden dat het accountantsregister kan worden aangemerkt als een publiekrechtelijke beroepsorganisatie en niet als vereniging, omdat:

• de wetgever het register in de huidige vorm heeft ingesteld;
• de wetgever heeft voorgeschreven dat bepaalde controles worden uitgevoerd door een accountant uit het register;
• het een groot maatschappelijk belang is dat deze controles door accountants worden verricht die ter zake kundig zijn;
• accountants onafhankelijk moeten zijn;
• er een effectief intern sanctierecht moet zijn.

De inschrijving in het register:

• is dus gericht op de publieke belangen die gediend zijn met een effectief toezicht;
• is niet (primair) gericht op private belangen van individuele leden van de beroepsgroep;
• betekent automatisch dat een accountant lid is van de NBA.

Veroordeling definitief

De Hoge Raad bevestigt het oordeel van het hof dat de NBA geen vereniging, is maar een wettelijke beroepsorganisatie en dat het titelverbod het algemeen belang dient en dus niet in strijd is met het EVRM.

De veroordeling van het OvRAN-lid is nu praktisch definitief. De adviseur in kwestie heeft het gebruik van de accountantstitel op zijn eigen site gestaakt. Op enkele sites komt zijn naam echter nog voor in combinatie met accountant, zoals hier, hier en hier. Of de adviseur de beslissing van de Hoge Raad nog gaat voorleggen aan het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg is niet bekend. De adviseur noch zijn raadsman waren op korte termijn bereikbaar. De kans dat het OvRAN-lid in Straatsburg gelijk krijgt, is overigens gering.