Nieuws 18 mei 2022

Rekenkamer: Uitvoering en controle NOW op orde

De Algemene Rekenkamer geeft de minister van SZW en het UWV een compliment voor de wijze waarop deze regeling is uitgevoerd en hoe de controle erop is ingericht. De controle door accountants kan volgens de Rekenkamer nog beter.

De Algemene Rekenkamer deed onderzoek naar het Jaarverslag 2021 en de bedrijfsvoering van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Volgens de Rekenkamer was er in 2021 weinig kans op misbruik van de NOW-regeling. Bedrijven die NOW-subsidie kregen, wisten snel waar zij wel en niet recht op hadden. UWV en het ministerie konden de regeling goed uitvoeren.

UWV controleert de opgegeven loonsom met gegevens uit de polisadministratie en het ministerie van SZW controleert de omzetgegevens. De tien procent grootste NOW-ontvangers moeten daarbij een accountantsverklaring overleggen. Hoe hoger de subsidie, hoe zwaarder de controle was. Dit werkte meestal goed, maar de controle door onafhankelijke accountants kan nog beter, meent de Rekenkamer.

ADR-onderzoek

De Auditdienst Rijk (ADR) meldde recent al dat 25 onderzoeken van onafhankelijke accountants extra zijn gecontroleerd. Hierbij zijn tekortkomingen in de controle door accountants vastgesteld in acht dossiers. De ADR constateerde dat de accountants de controles niet hebben uitgevoerd volgens het controleprotocol bij de NOW-regeling of de kwaliteitsstandaarden.

Van de acht zijn er zeven bij aanvragers waarbij de jaarrekening normaliter niet wordt gecontroleerd door een onafhankelijke accountant, aldus het rapport van de Rekenkamer. "Dit is een zorgelijk signaal dat aandacht behoeft, maar de bevindingen hoeven niet te betekenen dat de NOW-subsidie bij deze dossiers onrechtmatig verleend is."

De Rekenkamer erkent dat de NBA eerder aandacht heeft gevraagd voor de complexiteit van de NOW-regeling. SZW gaat over een en ander in gesprek met de NBA, om de accountantscontrole rondom de vaststelling van nog volgende NOW-tranches te verbeteren.

Kosten NOW

De minister van SZW gaf in 2021 bijna € 10 miljard uit aan de NOW-subsidieregeling. UWV zorgde voor de uitvoering  en heeft in acht aanvraagperiodes sinds maart 2020 inmiddels € 22,4 miljard aan voorschotten uitgekeerd aan werkgevers. Het UWV heeft tot eind 2021 totaal 2.382 signalen ontvangen van mogelijk misbruik van de NOW-regeling. Die signalen zijn onderzocht en gedeeld met de Arbeidsinspectie en de Belastingdienst.

In het afgelopen jaar gaf het ministerie van SZW twintig procent van alle uitgaven uit aan diverse coronacrisismaatregelen. Met geld van SZW voerden gemeenten de Tozo uit om zelfstandig ondernemers door de crisistijd te helpen. De afrekening met gemeenten zal SZW volgend jaar verantwoorden.

De Algemene Rekenkamer oordeelt positief over de wijze waarop dit ministerie de uitgaven en inkomsten over 2021 verantwoord heeft. De Rekenkamer beveelt wel aan dat verschillende overheidsinstanties, zoals UWV en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, beter onderling informatie uitwisselen.