Nieuws Vandaag

Kaalslag startersvacatures in Nederland door AI en economie

Het aantal vacatures voor starters is in Nederland in drie jaar tijd gehalveerd. Waar startersfuncties eerder nog ruim 20 procent van het totale vacatureaanbod uitmaakten, is dat aandeel inmiddels gedaald naar 10,3 procent.

Dat blijkt uit een nieuwe analyse van arbeidsmarktonderzoeker Intelligence Group, waar het AD over bericht. Onderzoekers wijten de sterke terugval aan een combinatie van kunstmatige intelligentie en economische onzekerheid. Vooral kennisintensieve sectoren worden geraakt, en de onderzoekers waarschuwen voor structurele risico's voor talentontwikkeling.

De terugval is volgens het onderzoek vooral zichtbaar in sectoren waar routinematige werkzaamheden relatief eenvoudig te automatiseren zijn. In de IT vallen de hardste klappen: in één jaar tijd verdween bijna 70 procent van de functies voor beginnende webontwikkelaars en appprogrammeurs.

Ook in creatieve beroepen is de afname in vacatures niet mals. Voor grafisch ontwerpers en multimediadesigners nam het aantal startersvacatures met bijna 60 procent af, terwijl de vraag naar junioren in reclame en marketing halveerde.

Economische onrust en AI

Frank Verduijn, arbeidsmarktadviseur bij UWV, zegt in het AD dat meerdere factoren een rol spelen. "Er hangt veel onzekerheid boven de markt: geopolitieke onrust, handelsbelemmeringen en kostenstijgingen bij bedrijven."

Daarnaast kampen veel organisaties volgens Verduijn met overcapaciteit aan personeel, omdat medewerkers tijdens corona aan konden blijven dankzij steunmaatregelen. Nu de groei uitblijft, zitten veel bedrijven te ruim in hun jas. Organisaties kiezen vervolgens vooral om te bezuinigen via de instroom, omdat dat minder heftige financiële gevolgen heeft dan medewerkers ontslaan.

De snelle opmars van AI maakt de situatie nog nijpender, omdat het gemiddelde AI-model routinematige en voorbereidende taken makkelijk overneemt. Geert-Jan Waasdorp, directeur van Intelligence Group, maakt zich vooral zorgen over jongeren. "Deze groep is de dupe van corona, hoge studieschulden, de oververhitte huizenmarkt en wordt nu geraakt door de opkomst van AI."

Verloren talent

De gevolgen zijn al zichtbaar in de cijfers. Volgens het CBS was in november 9,1 procent van de 15- tot 25-jarigen werkloos, het hoogste niveau in meer dan vier jaar. Verduijn verwijst in het AD ook naar onderzoek van de OESO en de ILO, waaruit blijkt dat starters die bij de start van hun carrière te maken krijgen met werkloosheid vaak langdurig problemen houden op de arbeidsmarkt. Dat zorgt volgens Verduijn op de lange termijn ook voor negatieve gevolgen voor de bedrijven zelf, omdat talent zich niet meer goed kan ontwikkelen. "En dat is zonde, want we hebben nog steeds iedereen nodig op deze arbeidsmarkt", aldus Verduijn.

• AD: 'Aantal banen voor starters gehalveerd door opkomst AI'