Nieuws 30 juli 2025

Duurzaamheidsvragen tijdens aandeelhoudersvergadering maken verschil

Het systematisch vragen stellen over duurzaam ondernemen, tijdens jaarlijkse algemene aandeelhoudersvergaderingen van Nederlandse bedrijven, maakt daadwerkelijk verschil. De VBDO (Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling) is op dat gebied het meest actief tijdens de aandeelhoudersvergadering.

Een en ander blijkt uit nieuw academisch onderzoek van drie hoogleraren van de universiteiten van Tilburg en Groningen. Het recht om vragen te stellen is een krachtig middel geworden om duurzaam ondernemen te stimuleren, zo concluderen zij.

Type aandeelhouders

De onderzoekers analyseerden drieduizend vragen en opmerkingen en de antwoorden daarop, tijdens ruim vierhonderd jaarvergaderingen van Nederlandse beursgenoteerde bedrijven, in de periode 2015-2023. Het onderzoek maakt onderscheid tussen vijf typen aandeelhouders: aandeelhoudersverenigingen (zoals de VEB en de VBDO), institutionele investeerders, ngo's, vakbonden en retailaandeelhouders.

De VBDO stelde zeventig procent van de vragen rondom duurzaamheid in de onderzochte periode. Institutionele beleggers, zoals PGGM en Robeco, richten zich tijdens de AvA vaak op vragen die in breder verband van belang zijn en meestal in lijn met de koers vanuit koepelorganisatie Eumedion, stellen de onderzoekers. Ngo's leggen vaker een ethisch perspectief op tafel, vooral als het gaat om klimaat en mensenrechten. Retailaandeelhouders stellen meer gevarieerde en vaak ook informelere vragen.

Gestructureerd en positief

De VBDO hanteert een structurele benadering bij het stellen van vragen, aldus het onderzoek. De vereniging selecteert specifieke onderwerpen op het gebied van sociaal beleid, milieubeleid en corporate governance, onderzoekt die, voert voorbereidende gesprekken en formuleert toekomstgerichte vragen.

Volgens de onderzoekers gaat het niet alleen om de inhoud van de vragen, maar ook om de manier waarop ze worden gesteld. De vragen vanuit de VBDO zijn doorgaans positief geformuleerd, respectvol en gericht op het bewerkstelligen van concrete doelen.

Bedrijven reageerden vervolgens met voornemens om bijvoorbeeld beter te rapporteren over biodiversiteit, beter loonbeleid te voeren of transparanter te zijn over lobbyactiviteiten. De gestelde vragen en ontvangen antwoorden worden door de VBDO jaarlijks openbaar gemaakt via publicatie in een AGM Engagement Report. De vereniging volgt ook de voortgang ervan om bedrijven aan hun woord te houden.

CSRD-implementatie

In de recent verschenen 2025-editie van het VBDO AGM Engagement Report gaat de vereniging onder meer in op het eerste jaar waarin de Europese duurzaamheidsrichtlijn CSRD door beursfondsen is geïmplementeerd. De VBDO ging daarover in gesprek met ondernemingen, waarbij met name is gesproken over double materiality assessments (DMA) en stakeholderbetrokkenheid. Acht bedrijven zijn door de VBDO geclassificeerd als 'leidend' en 21 als 'lerend'.

In het Engagement Report van de VBDO wordt ook het onderzoek van de drie hoogleraren gememoreerd. Vanuit de NBA wordt door voorzitter Kris Douma en duurzaamheidsexpert Lucas Geusebroek in het rapport stilgestaan bij de rol van de accountant en de jongste ontwikkelingen rondom het Omnibus-vereenvoudigingspakket van de Europese Commissie.

Het onderzoek Beyond the Ballot: How VBDO’ shareholder questions influence corporate sustainability wordt binnenkort gepubliceerd in de European Business Organization Law Review.

• VBDO AGM Engagement Report 2025