Verbod op commerciële prikkels
In mijn vorige column 'Waarborging onafhankelijkheid' heb ik de hoofdthema's van het Plan van Aanpak nog eens toegelicht, inclusief hun verwevenheid. Vandaag ga ik nader in op thema 1 Verbetering van kwaliteit.
Dit thema omvat de volgende voorstellen:
- Een beroepsbreed programma gericht op gedragsverandering, met name de verbetering van de professionele scepsis, inclusief verplichte permanente educatie.
- Minder vrijblijvendheid in de permanente educatie, bijvoorbeeld het invoeren van toetsingen op het gebied van beroepsvoorschriften.
- Rapportage extern toezicht AFM naar Brits model met openbaarmaking van kantoorspecifieke rapportages; en als laatste
- Kwaliteit als belangrijkste grondslag voor beoordeling en beloning van accountants bij controlecliënten; verbod op commerciële prikkels als omzet en cross selling als criterium voor beloning.
Zoals eerder gememoreerd is het eerste punt voor wat betreft een verplichte training professionele scepsis inmiddels opgevolgd.
Momenteel ligt voor een aanpassing van de Verordening Accountantsorganisaties (VAO), gericht op een compleet verbod op commerciële prikkels bij wettelijke controles. Het betreft hier een publieke consultatie die moet leiden tot een op de NIVRA-ledenvergadering van december 2011 goed te keuren voorstel, met als ingangsdatum 1 januari 2012. Aangezien ook de NOvAA moet instemmen, en de eerstvolgende NOvAA-ledenvergadering in juni 2012 is gepland, zal dit worden opgelost door het uitbrengen van een Audit Alert in december aanstaande, met daarin dit effectieve verbod per 1 januari 2012.
Het NBA-bestuur heeft ervoor gekozen om een voorstel uit te brengen dat aanzienlijk verder gaat dan de Code of Ethics van IFAC. Specifiek betreft dit de volgende punten:
- Verbod betreft niet alleen de partner, maar het gehele controleteam inclusief toegevoegde specialisten.
- Verbod betreft niet alleen cross selling, maar ook controle honoraria.
- Verbod betreft niet alleen bestaande cliënten, maar ook nieuwe controle opdrachten.
- Verbod betreft niet alleen het belonen, maar ook het beoordelen.
- De belangrijkste grondslag voor beoordeling en beloning is het leveren van kwaliteit in brede zin, dus niet louter vaktechnische kwaliteit.
Wij gaan ervan uit dat een dergelijk verbod niet alleen een positieve impact heeft op het gedrag van de partners van accountantsfirma's, maar dat het ook soelaas biedt voor de veelgehoorde klacht van onze jongere professionals dat er gestuurd wordt op commerciële en financiële doelstellingen en niet op kwaliteit. Wij zien hier dan ook een prima kans voor de in de Code accountantsorganisaties genoemde commissie 'publiek belang' bij oob-vergunninghouders om hier strak op toe te zien.
U heeft tot 21 oktober 2011 om commentaar te leveren. Ik ben benieuwd naar uw reactie.
Ruud Dekkers