Strikte scheiding, heldere rolverdeling
Accountantskantoren hebben te maken met verschillende instanties op het gebied van wet- en regelgeving. Het ministerie van Financiën is de wetgever van het accountantsberoep, de NBA is de regelgever en de AFM is de toezichthouder.
De AFM en de NBA zijn beide verbonden met het ministerie van Financiën. De minister is politiek verantwoordelijk en benoemt het bestuur van de AFM. Het ministerie is ook de baas van de NBA en de organisatie waar de NBA verantwoording aan aflegt.
Onduidelijkheid in de rolverdeling wordt gecreëerd door onderlinge accreditatie. De AFM accrediteert de NBA voor het uitvoeren van toetsingen en de kantorenorganisatie SRA wordt weer geaccrediteerd door de AFM en de NBA.
De rollen - regelgever, toezichthouder en kantorenorganisatie - zijn daardoor in de praktijk niet meer strikt gescheiden, waardoor onderlinge afhankelijkheden ontstaan. Het gevolg is dat de belangen die voortkomen uit de eigen rollen van de drie organisaties niet meer goed zijn te behartigen.
Recent kondigde de AFM aan dat zo'n 80 procent van de getoetste SRA-kantoren niet voldeed, terwijl uit eerder SRA-onderzoek nog bleek dat het gros van de SRA-kantoren de zaken wel goed op orde had. Het AFM-onderzoek naar de door de NBA getoetste kantoren liet eveneens een negatief beeld zien.
Volgens AFM-bestuurder Gerben Everts zou de NBA te gevoelig zijn voor de belangen van accountantskantoren en te veel de neiging hebben om compromissen te sluiten op het gebied van regelgeving. Het kan natuurlijk ook gewoon zijn dat de toezichthouder zich gaat gedragen als regelgever.
Er is maar één partij die met een goede oplossing kan komen en dat is het ministerie van Financiën. Verbiedt het ministerie de accreditatiemogelijkheid, dan is de taakverdeling weer helder: de regelgever (NBA) blijft de regelgever, de toezichthouder (AFM) blijft de toezichthouder, en de kantorenorganisatie (SRA) blijft gewoon de kantorenorganisatie en daarmee de belangenbehartiger van de aangesloten kantoren.
Een strikte scheiding van taken leidt tot een duidelijke rolverdeling. Maakt de NBA zich als regelgever vervolgens hard voor heldere en eenduidige regelgeving, dan zal de AFM als toezichthouder op een consequente manier de kwaliteit van accountantskantoren gaan wegen.
Uiteindelijk hebben de leden, de accountants die geacht worden goed werk te verrichten, daar baat bij en, niet in de laatste plaats, hun klanten.
Gerelateerd
Toezicht op CSRD-assurance: een pleidooi voor systeemtoezicht
Het bevorderen en handhaven van de kwaliteit van niet-financiële audits hangt niet alleen af van regelgeving, maar ook van een toezichtmodel dat samenwerking, vertrouwen...
Accountants hebben nieuwe toezichthouder bij AFM
Arnold Pureveen is met ingang van 16 september gestart als afdelingshoofd Kwaliteit Accountantscontrole & Verslaggeving (KAV) bij de Autoriteit Financiële Markten...
ICAEW: dertig procent Britse audits is nog onder de maat
Volgens de Britse beroepsorganisatie van accountants ICAEW is ruim zeventig procent van de getoetste audits goed of acceptabel. Bijna dertig procent voldoet nog...
Grote kantoren in VS krijgen toch extern toezicht
De grootste Amerikaanse accountantskantoren moeten onafhankelijke buitenstaanders aanstellen om toezicht te houden op de kwaliteit van de audit. Dat is het gevolg...
SEO wil ook van accountants mening horen over systematiek bekostiging AFM en DNB
Onderzoeksinstituut SEO wil van financiële instellingen en accountantskantoren weten horen hoe zij aankijken tegen de bekostiging van het toezicht door DNB en AFM.