Opinie 16 april 2015

Puzzelen

Ik houd er van om naar detectives te kijken (vooral die zich afspelen in liefelijke Engelse dorpjes, met keurige mensen van wie je niet direct verwacht dat ze in staat zijn tot allerlei gruwelijkheden).

Ik houd ook van puzzels. Kruiswoordraadsels, maar meer nog van cryptogrammen. Bij kruiswoordraadsels gaat het om mijn woordenschat en de snelheid waarmee ik mijn interne woordenboek weet aan te spreken. Cryptogrammen vragen net wat meer: buiten de geijkte paden toch verbanden weten te leggen (accountant? boekensteun!). Ook legpuzzels vind ik leuk. Dan gaat het helemaal niet om wat je weet, maar juist om heel goed kijken, observeren, interpreteren, passen en meten, net zolang proberen tot het beeld duidelijk wordt. De voldoening als het lukt, simpelweg omdat het gelukt is.

Waarom vertel ik dit en wat heeft het te maken met het accountancyvak? Dat verband tussen hobby en accountancy had ik ook niet direct gelegd. Totdat ik de afgelopen maanden ging nadenken over wat mij zelf beweegt in mijn werk. En zo kwam ik tot de ontdekking dat wat ik leuk vind aan detectives en puzzelen, precies ook is wat ik zo leuk vind aan het accountancyvak.

De puzzel is: geeft de jaarrekening een goed beeld van de werkelijkheid of niet? En aan de accountant om het juiste antwoord te vinden: de puzzel op te lossen. Nog altijd vind ik het fascinerend hoe de activiteiten van een onderneming of organisatie hun weerslag vinden in de administratie en hoe al die gegevens via een systeem van dubbelboekhouden in het grootboek en vervolgens in de jaarrekening terechtkomen.

Het juiste antwoord vinden op de vraag vereist dat je heel goed moet kunnen kijken, observeren, interpreteren, verbanden moeten kunnen leggen, de verslaggevingsregels paraat moet hebben, uit je ervaring moet kunnen putten, moet passen en meten om een goed beeld van de werkelijkheid te vormen. Een behoorlijke complexe puzzel dus. En wat het extra spannend maakt: de kans dat je om de tuin wordt geleid, dat de cijfers zijn gemanipuleerd om een door de leiding gewenst beeld te geven. Dat er mensen zijn die er geen belang bij hebben om jou al teveel inzicht te geven in de werkelijkheid en je het bos insturen als je vragen stelt. Wow!

Is detectives kijken en puzzels oplossen een leuk tijdverdrijf, een controle is veel leuker. Niet alleen is een controle veel complexer, maar wat jij doet heeft ook een belangrijke toegevoegde waarde voor anderen. Een maatschappelijke waarde. De gebruikers van de jaarrekening en je verklaring vertrouwen immers op jouw oordeel om beslissingen te nemen. Dat is niet iets om licht op te vatten. Je hebt een grote verantwoordelijkheid.

Ook leuk: je controleert samen met anderen in een team. Samen ben je slimmer en is er een grotere kans dat je de vraag of de jaarrekening een goed beeld van de werkelijkheid geeft, goed weet te beantwoorden. En je zit niet thuis op de bank. Je moet op pad, naar de klant toe, locaties bezoeken, vragen stellen, de juiste antwoorden zien te krijgen, met allerlei mensen kunnen omgaan. En last but not least, je kunt er ook nog een goede boterham mee verdienen. Prachtig toch!

Dit is wat voor mij accountancy zo spannend en leuk maakt. Herken je je hierin of juist helemaal niet? What makes you tick? Laat het me weten. Je kunt hieronder reageren, maar ook een e-mail sturen naar reactie@mvanderzijde.nl. Ik ben nieuwsgierig naar wat jou motiveert!

Dit is de eerste bijdrage in een serie waarin Marianne van der Zijde, ex-toezichthouder bij de AFM, vertelt hoe zij naar de accountancy kijkt, met als doel te helpen jaarrekeningcontroles leuker en beter te maken.