Oplossingen accountancy zijn over houdbaarheidsdatum heen
Guiseppe Tomasi, de laatste prins van Lampedusa (1896-1957) heeft één boek geschreven: De Tijgerkat. Een historische roman die zich afspeelt op Sicilië in 1860. Het is een verhaal over de tanende macht van de adel en het Huis van Bourbon. Maar ook over de politieke opkomst van de burgerij onder aanvoering van Garibaldi.
Een van de hoofdfiguren in De Tijgerkat zegt: "Als we willen dat alles blijft zoals het is, moet alles anders worden." Kernachtig wordt hiermee het politieke handwerk uit de doeken gedaan. Beweeg vooral mee met de vernieuwers. Zeg steevast dat veranderingen noodzakelijk zijn. Breng jaarverslagen uit waarin je pleit voor een cultuurverandering. Beleg congressen over de toekomst van het accountancyberoep. En zeg keer op keer dat het vanaf nu anders moet. Wees aanwezig in het publieke debat en pleit à la Obama voor change!
Kortom: zet veel in beweging. Stel werkgroepen in. Organiseer workshops over de professioneel-kritische instelling. Geef interviews over de in gang gezette koerswijzigingen om de accountancy te revitaliseren. In De Tijgerkat wordt deze strategie ingezet om alles bij het oude te laten. Ik moest denken aan die uitspraak toen het MCA-rapport Veranderen in het Publiek Belang uitkwam.
Sinds de eeuwwisseling zijn we (inter)nationaal getuige van een aantal onverkwikkelijke affaires die het imago van de accountancy geen goed hebben gedaan. Op NOS.nl: 'Accountants missen visie op verandering.' In de Telegraaf: 'Gedragsverandering nodig bij accountants.' Een kop die we al zestien jaar lezen. In het FD de kop 'Accountants dreigen schijnzekerheid te creëren'. Ik weet niet of het ook zo ironisch is bedoeld is, maar ik vind 'schijnzekerheid' eigenlijk des poedels kern. Op FD.nl: 'Drie hete aardappelen die de accountants voor zich uit blijven schuiven.' Een daarvan is het verdienmodel.
In de geest van De Tijgerkat is er veel overhoop gehaald. Maar structurele oorzaken worden zorgvuldig gemeden. De MCA gebruikt het begrip wicked problems: moeilijk te bespreken of op te lossen zaken die hardnekkig zijn. Bijvoorbeeld:
- de effecten van het verdien- en businessmodel op gedrag en cultuur binnen organisaties;
- het partnermodel en het intern verrekenmodel tussen de advies- en controlepraktijk;
- het vinden van een evenwichtige en geloofwaardige balans tussen cliëntbelang en publiek belang;
- de benadering door en de rol van de accountant ten aanzien van het fraudevraagstuk.
De reacties op het MCA-rapport waren overwegend positief. Het rapport markeert een belangrijk omslagpunt, doordat haarfijn wordt gewezen op de spanning tussen vrij oppervlakkige vernieuwingsdrang - althans in woorden - en de structurele oorzaken die aan de noodzaak tot verandering ten grondslag liggen. De wicked problems zijn een doorbraak, omdat nu publiekelijk is benoemd waar de schoen wringt. Dat weten politiek, toezichthouders, wetenschap en niet in het minst accountants(organisaties) zelf ook.
Al geruime tijd lijkt een Tijgerkat-strategie te zijn toegepast door de belangendragers in de markt. Deze strategie is sinds het MCA-rapport echter over de houdbaarheidsdatum heen.
Gerelateerd
Kamerleden willen onderzoek naar wettelijke controletaak accountant
VVD en BBB kwamen aan het slot van het wetgevingsoverleg over de Wijzigingswet accountancysector met een opmerkelijke motie, die geen verband hield met de behandeling...
Kamer vreest vooral regeldruk, bij behandeling nieuwe accountantswet
De behandeling van de Wijzigingswet accountancysector door de Vaste Commissie voor Financiën van de Tweede Kamer toonde vooral de vrees van de Kamer voor meer regeldruk...
Minister vond nog een foutje in nieuwe accountantswet
Demissionair minister Eelco Heinen van Financiën heeft de Tweede Kamer een tweede nota van wijziging gestuurd bij het wetsvoorstel voor de Wijzigingswet accountancysector....
Tweede Kamer kan door met behandelen accountantswetgeving
De behandeling van de Wijzigingswet accountancysector en de implementatiewet voor de Nederlandse invoering van de CSRD kan doorgaan. De Tweede Kamer heeft behandeling...
NBA: Verklaar Wijzigingswet accountancysector niet controversieel
De NBA vraagt de Tweede Kamer om de Wijzigingswet accountancysector en de Nederlandse implementatie van de Europese duurzaamheidsrichtlijn CSRD spoedig te behandelen....