Opinie 02 maart 2018

Denk niet voor een ander na

Jonge vrouwen zijn minder positief over hun carrièrekansen dan mannen. Dat kan deels worden verklaard doordat ze vaker in deeltijd werken, omdat dat de kansen om door te stromen naar hogere functies verkleint.

Annemiek van Melick

Dat is tenminste een van de conclusies van recent onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau.

Ik kan me niet herinneren dat starters op de arbeidsmarkt - man of vrouw - meteen in deeltijd werkten toen ik de arbeidsmarkt betrad. Ik heb dat zelf niet gedaan en ben nu nog steeds fulltime aan het werk. Ik benut wel maximaal de flexibiliteit en alle faciliteiten van het nieuwe werken in mijn werk. Als ik 's avonds meetings heb schroom ik niet om dezelfde week een keer 's middags naar huis te gaan om tijd met mijn zoontje door te brengen. Maar mensen die ervoor kiezen om in deeltijd te werken hoeven zich niet per se zorgen te maken over hun carrièrekansen. Als iemand het vier dagen per week goed doet, dan vormt het niet werken op de vijfde dag geen enkele belemmering. Voor de carrière tenminste - het is niet ongebruikelijk dat parttimers een dief van hun eigen portemonnee zijn, door stiekem toch nog wat werk op de 'vrije' dag of in het weekend te verzetten.

Een veel belangrijker verklaring voor het ongelijke carrièreperspectief is dat men de neiging heeft meer voor vrouwen na te denken dan voor mannen. Dat kan op botte (en illegale) wijze gebeuren: 'waarschijnlijk wil ze binnenkort kinderen, misschien is het verstandiger de mannelijke kandidaat aan te nemen'. Maar het gebeurt ook subtieler, minstens zo schadelijk, en een stuk wijdverspreider: 'ze heeft net kinderen gekregen, laten we haar de komende tijd ontzien'. Of: 'een van haar (schoon)ouders heeft langdurig mantelzorg nodig, dat is al uitdaging genoeg'. Het is natuurlijk goed mogelijk dat in zo'n situatie de betrokken werknemer er inderdaad voor kiest de werk-privé balans te verschuiven. Maar het probleem is dat dit bij vrouwen vaker vóór hen gedaan wordt dan bij mannen - leidinggevenden en collega's denken vóór een vrouw na, soms zonder het überhaupt te vragen.

Daarbij moet wel opgemerkt worden dat - en ik stereotypeer - vrouwen soms wat minder expliciet over hun ambities zijn dan mannen. Het is mijn ervaring dat mannen over het algemeen beter zijn in (zelf)promotie. Bijvoorbeeld door eerder na te denken over de volgende stap in hun carrière, in plaats eerst hun huidige functie volledig onder de knie te willen hebben. Of door kenbaar te maken dat ze op 'lijstjes' willen staan, in plaats van af te wachten tot iemand anders hun talent onderkent. Het is dus minstens zo belangrijk dat vrouwen, net als mannen, ook zelf actie ondernemen. Van vragen is nooit iemand armer geworden! Ik zou zeggen: begin vandaag. Wij zoeken nog goede finance professionals, dus benader me via LinkedIn.

Want de balans kan beter, zeker in finance functies. Niet alleen uit morele overwegingen, maar juist ook omdat een grotere mate van diversiteit (niet alleen wat betreft geslacht) het makkelijker maakt om complementaire teams samen te stellen. Het is zonde om een gigantische groep met potentie niet te benutten door bepaalde bronnen - bewust of onbewust - uit te sluiten. Organisaties die zich écht bewust zijn van de kansen die met diversiteit gecreëerd worden, zullen vooroplopen.

Het is belangrijk dat we hier het gesprek over aangaan. En het is goed dat dit steeds meer gebeurt - bij bedrijven, overheden en non-profits, maar ook bij branche-, beroepsverenigingen en associaties. Ik kijk er dan ook naar uit om op 8 maart te spreken op het aanstaande Women Leadership Event, georganiseerd door NBA Accountants in Business en het Institute of Management Accountants (IMA). Hopelijk tot dan!

Annemiek van Melick (1976) is chief financial officer van de Volksbank. Ze werkte eerder onder meer voor Goldman Sachs in Londen.