Joop Werner

De algemene vergadering is bevoegd tot bestemming van de winst. Wil de algemene vergadering besluiten tot een dividenduitkering, dan moet worden gecontroleerd of het eigen vermogen na uitkering groter is dan de wettelijke en statutaire reserves (de zogenaamde 'balanstest'). Het besluit tot dividenduitkering heeft pas werking als het bestuur dat heeft goedgekeurd. Het bestuur moet daarvoor de zogenaamde 'uitkeringstest' doen. Daarvoor moet het bestuur nagaan of de vennootschap ook na de dividenduitkering haar opeisbare schulden kan blijven voldoen. Is het antwoord daarop 'ja' dan moet het bestuur goedkeuring verlenen. Dat kan expliciet, maar ook impliciet, doordat het bestuur de uitkering doet.

Geregeld besluiten aandeelhouders toegekend dividend niet direct uit te laten betalen, maar in de vennootschap te laten zitten. Daarmee wordt voorkomen dat dividenduitkeringen ten laste van de liquiditeit gaan.

Verjaren

Een eerste mogelijkheid is dat het dividend nog niet wordt uitgekeerd. De aandeelhouder moet dan wel in de gaten houden dat dividenduitkeringen na vijf jaar verjaren. Wordt de verjaring binnen deze termijn niet gestuit, dan komt het recht op het toegekende dividend te vervallen. Nadeel van deze mogelijkheid is daarnaast, dat het bestuur op het moment dat alsnog tot uitkering wordt overgegaan, de uitkeringstest zal moeten doen. Het is bepaald niet ondenkbaar dat op het moment van het dividendbesluit voldoende liquiditeit aanwezig was om de uitkering te doen, maar dat die er niet meer is op het moment dat de aandeelhouder uitbetaling wil. Het bestuur zal de uitkering dan moeten weigeren.

Een tweede mogelijkheid is dat het dividend wordt omgezet in een lening aan de vennootschap. Het dividend wordt dan direct uitgekeerd. Het bestuur hoeft alleen op het moment van de omzetting de uitkeringstest te doen. De aandeelhouder moet daarna alleen nog opletten dat ook vorderingen uit een geldlening na vijf jaar verjaren.

Rekening-courant

Een derde mogelijkheid is dat het dividend in rekening-courant wordt geboekt. Dit is een variatie op de tweede mogelijkheid. De rekening-courant is in feite een chronologische lijst van wederzijdse vorderingen. De boeking in rekening-courant is de uitkering. Het bestuur moet op dat moment dus de uitkeringstest doen. Op grond van de wet worden de vorderingen in rekening-courant in principe van rechtswege 'dadelijk' verrekend. Alleen het saldo blijft daarna verschuldigd. Velen realiseren zich echter niet dat de in rekening-courant geboekte vordering gewoon blijft verjaren. Als de verjaring niet tijdig wordt gestuit, dan kan na het verstrijken van de verjaringstermijn geen aanspraak meer worden gemaakt op het deel van het rekening-courantsaldo dat op de verjaarde vordering betrekking had.

Altijd opeisbaar

Het laatste is alleen anders vanaf het moment dat het rekening-courantsaldo tussen partijen is vastgesteld. Dit kan expliciet, maar ook impliciet doordat degene die de rekening-courantrekening bijhoudt - conform haar wettelijke verplichting - opgaaf doet van het saldo en daar niet binnen redelijke termijn tegen wordt geprotesteerd. Is het saldo vastgesteld, dan verjaren de afzonderlijke vorderingen in dat saldo niet meer. Het saldo verjaart dan pas vijf jaar nadat de rekening-courant is geëindigd en het saldo opeisbaar is geworden. Daarbij is met name het eindigen van de rekening-courant van belang, omdat rekening-courantvorderingen in principe altijd opeisbaar zijn. Aandeelhouders moeten dus vooral opletten als de rekening-courantverhouding wordt opgezegd. Daarnaast moeten zij in de gaten houden dat nieuwe vorderingen in de rekening-courant ook blijven verjaren terwijl de rekening-courantverhouding doorloopt, totdat het saldo opnieuw is vastgesteld. Dit veronderstelt in de eerste plaats natuurlijk dat het rekening-courantsaldo periodiek wordt vastgesteld.