Accountant
NBA-platform voor accountants en financials
Overig
Magazine Podcast Dossiers Nieuwsbrief Contact
Home >Vaktechniek> 2015 > 2 > Pensioenvoorziening in eigen beheer
Van de Helpdesk

Pensioenvoorziening in eigen beheer

Leestijd van ongeveer 2 minuten 12 reacties

Een directeur grootaandeelhouder, heeft een kleine bv met een pensioenvoorziening in eigen beheer. Tot en met 2013 is het pensioen verwerkt op basis van fiscale waarderingsgrondslagen.

Categorie: externe verslaggeving
Onderwerp: pensioenvoorziening in eigen beheer
Regelgeving: RJk B14 / B15  

Vraag

Een directeur grootaandeelhouder, heeft een kleine bv met een pensioenvoorziening in eigen beheer. Tot en met 2013 is het pensioen verwerkt op basis van fiscale waarderingsgrondslagen (RJk B14.110, editie 2013). De jaarrekening, waarbij een samenstellingsverklaring wordt afgegeven, wordt opgesteld op basis van commerciële waarderingsgrondslagen. Met ingang van 2014 is fiscale waardering niet meer toegestaan (RJ Uiting 2014-4). Wat zijn de attentiepunten bij deze wijziging?

Antwoord

De wijziging van fiscale naar commerciële waardering heeft onder andere de volgende gevolgen:

  1. het is een stelselwijziging (RJk B14.131)
  2. waardering tegen contante waarde en actuariële berekening
  3. waardering van een belastinglatentie, indien toegestaan

1 Het is een stelselwijziging

De pensioenvoorziening per ultimo 2013 moet worden herrekend op basis van commerciële grondslagen. Het verschil met de voorziening op basis van fiscale grondslagen, inclusief eventuele belastinglatenties, wordt rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen. Volgens de overgangsbepaling hoeven de vergelijkende cijfers niet te worden aangepast.

2 Waardering tegen contante waarde en actuariële berekening

De contante waarde wordt berekend aan de hand van de disconteringsvoet vóór belastingen (RJk B14.114). De meest geëigende invulling van deze disconteringsvoet is volgens de RJ het rendement op hoogwaardige ondernemingsobligaties. Als uitgangspunt geldt dat dit obligaties zijn binnen de eurozone (eurobonds) met een triple of double A creditrating. Omdat de gemiddelde looptijd van zulke obligaties veelal korter is dan die van de pensioenvoorziening zullen extrapolaties moeten plaatsvinden ter bepaling van de te hanteren disconteringsvoet. Een actuaris of andere deskundige berekent op basis van gemiddelde kasstromen en overlevingskansen de pensioenvoorziening.

Onvoorwaardelijke indexaties moeten worden meegenomen in de berekening (RJk B14.110). Voorwaardelijke overeengekomen indexaties behoren niet tot de opgebouwde pensioenverplichting. De rechtspersoon kan er echter voor kiezen om bij de bepaling van de voorziening rekening te houden met aanpassingen van per balansdatum opgebouwde aanspraken die voortvloeien uit verwachte toekomstige salarisstijgingen en/of uit eventuele verwachte toekomstige aanpassingen vanwege voorwaardelijk overeengekomen indexaties.

Als waardering volgens fiscale grondslagen niet materieel afwijkt van die op commerciële grondslagen, kan als praktische invulling de voorziening op basis van fiscale grondslagen in de jaarrekening worden opgenomen.

3 Waardering van een belastinglatentie, indien toegestaan

Doordat de berekening op fiscale grondslagen meestal leidt tot een substantieel lagere voorziening dan op basis van commerciële grondslagen, ontstaat er een actieve belastinglatentie. Als het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn voor verrekening (RJk B15.107) moet de actieve belastinglatentie in de balans worden verwerkt. Zo'n latente belastingvordering mag of nominaal of tegen contante waarde worden gewaardeerd (RJk B15.114). Als de contante waarde wordt gebruikt, dan moet de discontering plaatsvinden tegen de nettorente (RJk B15.115). In de toelichting moet de waardering tegen contante waarde duidelijk worden uiteengezet.

Van de Helpdesk

Accountant.nl behandelt in de rubriek Van de Helpdesk vaktechnische vragen. Een deel van de vragen kwam binnen bij de digitale helpdesk van de NBA en is beantwoord door de NBA Helpdesk zelf. Andere vragen zijn aangeleverd en beantwoord door Auxilium, in samenspraak met de NBA Helpdesk.

Heeft u een vraag op vaktechnisch gebied? Meld deze bij de Helpdesk.

Reageer

Gerelateerd

12 reacties

H. Bakker

AT: Harry Mock, M.b.t. de rente zou ik niet te snel afgaan op speculatieve opmerkingen van de Rabobank of enig andere bank. Zo'n tien jaar geleden werden vele klanten allerlei renteswaps aangepraat, omdat de marktrente zogenaamd binnen niet afzienbare tijd fors zou stijgen. In tegenstelling daarvan ging de rente fors dalen.

Jan Weezenberg

AT: Rene van Wingerden - 6-2-2015 Geachte Heer van Wingerden, U schrijft: "Als de vorige cijfers op een onrealistische rente waren gebaseerd, kan je zonder herrekening niet zinnig vergelijken" In het artikel is te lezen: "1 Het is een stelselwijziging enz. enz. en dan: Volgens de overgangsbepaling hoeven de vergelijkende cijfers niet te worden aangepast." Ik ben het helemaal eens met Uw theoretisch juiste opvatting. Maar houd ik me aan de letter van de overgangsbepaling, dan is op dit punt de relevantie ver te zoeken. Maar daar kunnen wij beiden helaas niets aan veranderen. Nog een prettig week end. Vriendelijke groet, Jan Weezenberg

Harry Mock RA

AT: Rene van Wingerden, U stelt: ""Toen de marktrente nog rond de 4% was, was dat een redelijke benadering van de bedrijfseconomische waarde. Met de huidige marktrente niet meer."" Toen mijn pensioen werd opgebouwd was de marktrente tussen de 8 en 9 % De jeugdige DGA die nu aan het opbouwen is tegen 1 % zal voor zijn 67e zeker nog wel eens een forse rentestijging meemaken.(zie de rede van heer Bruggink van de RABOBank deze week) De relevantie om de balans van de kleine BV elke jaar te veranderen als de rentestand verandert is net zo vergezocht als de waardering van de leningen die elk jaar gedisconteerd moeten worden,zodat een schuld van 100.000 euro maar voor 97.00 op de balans staat.(zie eerdere artikelen) De RvJ is een gerespecteerd gezelschap van deskundigen, die helaas wat verder van de praktijk af zijn gaan staan. De kleine BV is geen beursfonds . En Prof HJ van der Schroeff benadrukte telkens in zijn colleges: "Het bewaarloon van een dubbeltje mag geen kwartje zijn " "Verlies het economisch principe niet uit het oog"

Jan Weezenberg

AT: John Roder - 7-2-2015 9:12:52 AT: Rene van Wingerden - 6-2-2015 23:13:17, Geachte Heren, Dank voor Uw toelichting. Zolang een zinvolle flexibiliteit mogelijk blijft heb ik er vrede mee. Prettig week end, Jan Weezenberg

John Roder

Uiteraard is het voor kleine rechtspersonen ook toegestaan om de hele jaarrekening op fiscale grondslagen op te stellen. Ook dit betreft evt. een stelselwijziging, maar vaak zullen de effecten op het vermogen beperkt zijn. Deelnemingen mogen van de fiscus in de aangifte ook op nettovermogenswaarde. Alleen bij geherwaardeerde panden zullen er grote verschillen zijn en uiteraard kent een fiscale jaarrekening geen belastinglatenties. Punt is wel dat dan de commerciële waarde van de pensioenvoorziening in de toelichting dient te worden vermeld, maar dat deden wij de laatste jaren vanuit onze zorgplicht sowieso al. Bovendien gaan we dan uit van de commerciële waarde die de belastingdienst hanteert om evt. bovenmatige dividenduitkeringen te toetsen. Die commerciële waarde ligt nog een stuk hoger dan de waarde volgens de RJ (o.a. door een nog lagere rekenrente). Het SRA heeft voor zowel de veranderde regels rond pensioen in eigen beheer, als voor het opstellen van een jaarrekening op fiscale grondslag nuttige praktijkhandreikingen uitgebracht.

Rene van Wingerden

AT: Jan Weezenberg: *Als fiscale grondslagen een aanvaardbare relevantie opleverden, waarom moet dat dan verboden worden ? Toen de marktrente nog rond de 4% was, was dat een redelijke benadering van de bedrijfseconomische waarde. Met de huidige marktrente niet meer. En een voorziening op basis van onrealistische uitgangspunten is zinloos. *Heeft de wijziging van opvatting een aanmerkelijke toename van de relevantie opgeleverd ? Ja, met een realistischere weergave heb je beter in beeld wat een pensioen tegenwoordig gaat kosten. Dat zou ook blijken als je nu een offerte zou aanvragen. Je moet je niet te rijk rekenen met een te hoog veronderstelde rente. Dat is een oude deugd die je zou moeten aanspreken. *Moeten nu weer de vergelijkende cijfers van voorgaande jaren worden bepaald om de vergelijkbaarheid van ondergeschikte details te laten zien ? Als de vorige cijfers op een onrealistische rente waren gebaseerd, kan je zonder herrekening niet zinnig vergelijken. *Moet voor de fiscus de aansluiting tussen de commerciële cijfers en de fiscale cijfers weer worden opgeschreven ? Tja, dat is de keuze van de fiscus om vast te houden aan 4%. Net als het forfaitaire rendement in Box 3 heeft dat weinig met de realiteit te maken, maar inzicht is ook niet het primaire doel van de fiscale winstbepaling.

Jan Weezenberg

AT: Rene van Wingerden - 6-2-2015 , Geachte Heer van Wingerden , Dank voor Uw welkomswoord.. Heer Mock en ik zijn redelijk vertrouwd met automatisering, app's etc. Ons bezwaar richt zich tegen het telkens veranderen van opvatting in situaties die niet echt van belang zijn. Want Less is more ". Dus enkele vragen: *Als fiscale grondslagen een aanvaardbare relevantie opleverden, waarom moet dat dan verboden worden ? *Heeft de wijziging van opvatting een aanmerkelijke toename van de relevantie opgeleverd ? *Moeten nu weer de vergelijkende cijfers van voorgaande jaren worden bepaald om de vergelijkbaarheid van ondergeschikte details te laten zien ? *Moet voor de fiscus de aansluiting tussen de commerciële cijfers en de fiscale cijfers weer worden opgeschreven ? enz. enz. Johnson en Kaplan publiceerden in 1987 "Relevance Lost, the rise and fall of management accounting. Voorbeeld ter navolging ? Het blijft een leuke discussie. Met vriendelijke groet, Jan Weezenberg

Rene van Wingerden

AT: Jan Weezenberg: voor een enkeling is dit een werkbare oplossing, maar de verzekeringsmaatschappijen zien je aankomen als de hele goegemeente met DGA-pensioenen in eigen beheer (maal 3) jaarlijks langskomt voor een 'offerte', wetend dat het kijken-kijken-niet-kopen is. De moderne oplossing is software zoals bijv. van Akkermans waarbij iedere accountant vrij eenvoudig een redelijke schatting kan maken. SRA doet bijvoorbeeld suggesties voor de rekenrente. Welkom in de moderne tijd.

Jan Weezenberg

AT: Harry Mock RA - 6-2-2015 Geachte Heer Mock, In het verre verleden werkte ik als assistent accountant bij Moret o.a. voor een dga, die ons advies vroeg over de hoogte van een ook voor de fiscus acceptabele hoogte van een voorziening voor pensioen in eigen beheer. Mijn advies: vraag 3 offertes voor een koopsom voor het door U gewenste pensioen bij goede verzekeraars, kies de goedkoopste en trek daar 10% af wegens kosten besparing vanwege eigen beheer. Zo gezegd, zo gedaan, never had a problem. Tijdsbesteding assistent accountant: 15 minuten. Kosten bepaling voorziening nihil (verzekeraars deden dat gratis ). Kwaliteit oplossing: voor alle betrokkenen (bank, fiscus, eigenaar) volledig acceptabel.. Maar ja, die RJ ! Vriendelijke groet, Jan Weezenberg

Harry Mock RA

De RvJ heeft weer van zich doen spreken, nu is de DGA van de kleine BV de klos. Meer werk, meer kosten, en uiteindelijk niet meer inzicht voor de DGA wat een vaagheid :"" Omdat de gemiddelde looptijd van zulke obligaties veelal korter is dan die van de pensioenvoorziening zullen extrapolaties moeten plaatsvinden ter bepaling van de te hanteren disconteringsvoet. Een actuaris of andere deskundige berekent op basis van gemiddelde kasstromen en overlevingskansen de pensioenvoorziening. "" Daar zit de DGA van de kleine BV echt op te wachten. Hij is meer geinteresserd in de overlevingskans van zijn BV, dan in zijn eigen overlevingskans.

EJ Hogerbrugge

Hoe bepaal je de resterende looptijd van het pensioen? Tot aan de statistische overlijdensdatum?

John Weerdenburg

Let wel, de vermogensverandering dit ontstaat door de wijziging van fiscale grondslag naar "RJ"- grondslag, wordt in de openingsbalans van de B.V. verwerkt. Deze mutatie heeft effect op de posten: voorzieningen, overige reserves en mogelijk latente belastingen. I

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.

Relevantie Datum