Michel T Schroots

De Wnra regelt dat voor ambtenaren straks het private arbeidsrecht gaat gelden, zoals dat al geldt voor werknemers in het bedrijfsleven. Ambtenaren blijven in principe wel hun status van 'ambtenaar' houden. De Wnra heeft tot doel de rechtspositie van ambtenaren zoveel mogelijk gelijk te stellen aan die van werknemers in de private sector. De normalisering geldt echter niet voor alle ambtenaren. Militairen, rechters, politieambtenaren, officieren van justitie en politieke ambtsdragers worden uitgezonderd van de Wnra.

Veranderingen

Naast de wijziging van een (eenzijdige) aanstelling naar een (tweezijdige) arbeidsovereenkomst bevat de Wnra nog andere wijzigingen:

het reguliere arbeidsrecht, zoals onder meer vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek  gaat ook voor ambtenaren gelden;(*)

• de publieke rechtspositieregelingen worden vervangen door cao’s;
• de rechtsbescherming blijft bestaan, maar de afwijkende rechtsgang van ambtenaren vervalt. Net als in de private sector moet de ambtenaar naar de civiele rechter in plaats van de bestuursrechter;
• er komen nieuwe ambtenaren bij. Dit betreffen onder andere medewerkers bij publiekrechtelijke organen als het CBR en het UWV.

* de regelingen omtrent onder andere het integriteitsbeleid en het afleggen van de eed of belofte blijven gehandhaafd.

Voorbereiden op de Wnra

Bij de inwerkingtreding van de Wnra zullen de bestaande aanstellingen van ambtenaren van rechtswege worden omgezet in een arbeidsovereenkomst. De arbeidsovereenkomst van de betreffende ambtenaar omvat vanaf dat moment alle bestaande beslissingen, afspraken en toezeggingen over arbeidsvoorwaarden. Denk hierbij aan de duur van het dienstverband, bezoldiging, werktijden, rooster, verlof en faciliteiten voor de uitoefening van de functie. Het is daarom niet per se noodzakelijk om een (nieuwe) arbeidscontract op te stellen.

Desondanks kan het verstandig zijn om alle zittende ambtenaren een nieuw arbeidscontract te laten tekenen. Door het opmaken en ondertekenen van een nieuw arbeidscontract kunnen partijen bestaande afspraken herbevestigen, herzien en/of aanvullende afspraken maken. Daarbij valt te denken aan binding van werknemers aan toekomstige versies van cao’s of personeelsreglementen, of aan het schriftelijk (en daarmee rechtsgeldig) in de arbeidsovereenkomst opnemen van bepaalde bedingen, zoals een eenzijdig wijzigingsbeding of een boetebeding.

Het arbeidscontract is echter niet het enige onderwerp waarover moet worden nagedacht. Het systeem van de Wnra wijzigt de rechtspositie van de ambtenaar. De invoering van de Wnra vraagt daarom om meer voorbereidende maatregelen. Mandaat- en volmachtsbesluiten moeten worden gecontroleerd en waar nodig vóór 1 januari 2020 worden aangepast. De ondernemingsraad (OR) moet in verschillende processen worden betrokken en bepaalde regelingen moeten worden vastgelegd in het personeelshandboek. Ook moeten tijdelijke aanstellingen in verband met arbeidsrechtelijke regelgeving (ketenregeling en aanzegplicht) worden geïnventariseerd.