Reputational risk
De afgelopen maand trokken twee berichten mijn aandacht die me even deden twijfelen of we het ooit zullen leren.
De eerste was afgelopen december toen de Europese Commissie laconiek naar buiten bracht dat haar deputy director general annex (chief) accountant, Brian Gray, is gepromoveerd tot director general annex (chief) internal auditor van de Europese Commissie. Mijn felicitaties.
De tweede was het bericht dat de Nederlandse voorzitter van Ernst & Young, Jan Nooitgedagt, is voorgedragen als cfo van (Ernst & Youngs cliënt) AEGON. Ook gefeliciteerd, uiteraard.
Beide gevallen bewijzen dat er nog uitgebreide en welkome ruimte is voor postmenopausale beroepsbeoefenaren om met hun professionele vleugels te blijven klappen in weliswaar beroepsgeaffilieerde maar ervaringstechnisch gezien toch deels terra incognita-terreinen. Dat is mooi.
Maar beide gevallen roepen ook grote vragen op over de stand van het gezond verstand.
Ik neem aan dat in beide gevallen gedegen formeel juridisch huiswerk is gedaan, tegen de achtergrond van de belangenconflictenkernvraag ‘kan dit wel?'. Een interne accountant die voor een aantal jaren in wezen zijn eigen werk gaat controleren? Van wie wordt verwacht dat hij een assurance statement gaat afgeven voor de adequaatheid van het EC-controlestelsel in haar geheel? Waar hij zelf jarenlang leiding aan heeft gegeven, en die door de externe accountant nu al vijftien jaar in afkeurende zin wordt be/veroordeeld?
Wat de Europese Commissie betreft ken ik geen formele interne reden om te twijfelen over de mogelijkheid van zo'n move. Maar de Europese Commissie zwaait wel met de mededeling dat haar interne accountantsdienst werkt overeenkomstig de regelen van het Instituut van Internal Auditors.
Die regels laten zich weliswaar niet in met casuïstiek en zijn vooral principegedreven, maar die principes zijn wel klip en klaar geformuleerd: Men beoordele niet het eigen werk. Terwijl men mag hopen dat controleren nu net wel de bedoeling is.
Wat betreft de transformatie van een bestuursvoorzitter van een accountantskantoor in cfo van een cliënt van dat kantoor - ook al is hij niet de directe cliëntbehandelaar - lijkt de zaak wat gecompliceerder te liggen. Niet alleen als we het groene licht alleen willen laten schijnen op basis van formeeltechnische argumenten.
Inhoudelijk licht de zaak nog gecompliceerder. Te gecompliceerd binnen de termen van een blog. En nog gecompliceerder omdat het hier gaat om een grote financiële instelling die het hoofd boven water probeert te houden in de woelige baren van de kredietcrisis. En daarvoor de reddingsboei nodig heeft gehad van 's Rijks schatkist.
Bovendien moet AEGON als SEC-geregistreerde instelling ook nog voldoen aan de SOx-wetgeving, met haar eis van minstens een jaar ‘afkoelingsperiode' voor zulke overstappen.
Laten we hopen, in ieders belang, dat de advocaten hun werk goed hebben gedaan. Maar alleen al het feit dat op advocaten een beroep moet worden gedaan, voert tot de kern van de zaak.
Voor mij ligt de kernvraag van beide gevallen - en voor alle betrokken partijen - niet zozeer in het formele of zelfs inhoudelijk juridische. De kernvraag ligt vooral in dat nuttige COSO-begrip reputational risk: Wat ook de juridische en/of professionele overwegingen zijn, kan zo'n constructie in de toekomst aanleiding geven tot verlegenheid, aantasting van reputaties, persoonlijk of institutioneel?
Hoeveel fantasie is er nodig om te bedenken dat, als er de komende jaren prudentieel ook maar iets fout gaat in bij deze twee organisaties, deze transfers in een verdacht licht worden gesteld? En tot volkomen onnodige complicaties/golven/rookgordijnen leiden? Ook wanneer ze volgens de regels zijn?
Met een weelde aan talent op de markt en een reputatie die - met die van alle andere poortwachters - in de huidige kredietcrisis toch al behoorlijk is beschadigd, lijkt voorzichtigheid mij nog altijd, en nu des te meer, de beste moeder van de porseleinkast.
En deze twee mutaties doen voor mij onze porseleinkast weer even goed rammelen. Alsof de kredietcrisis met zijn 8 op de schaal van Richter en de chronische vragen over de goede huishouding rond EU-gelden, niet al voldoende waren, en zijn.
Of ben ik een zeurpiet?
Jules Muis