Geen woorden maar daden: een uitnodiging
Onlangs las ik op Accountancynieuws een artikel waarin de bestuursvoorzitter van KPMG Nederland reageert op het AFM-rapport 'Prikkels voor kwaliteit accountantscontrole, een verkenning'. Hij betitelt het rapport als een "constructieve aanzet voor een brede maatschappelijke dialoog".
Hij vindt dat het rapport van de AFM een goede schets geeft van de issues die spelen en de dilemma's die soms kunnen ontstaan. Daarom staat hij achter het voorstel om normen scherper te definiëren door een brede maatschappelijke dialoog, die uiteindelijk moet leiden tot heldere wet- en regelgeving. Daarbij benadrukt hij wel het belang om ook aansluiting te houden bij internationale richtlijnen.
De bestuursvoorzitter geeft aan dat "de onafhankelijkheid van de externe accountant boven ieder twijfel verheven moet zijn". Om te vervolgen dat zijn organisatie het allemaal op orde heeft, maar dat het signaal van het maatschappelijke verkeer over de borging van de onafhankelijkheid van de accountant nu eenmaal niet genegeerd kan worden. En om af te sluiten met: "Wanneer zelfregulering niet toereikend is om het maatschappelijk vertrouwen te herwinnen, dan moeten objectieve en heldere normen ook in wet- en regelgeving verankerd zijn."
Het is een interessante reactie op het AFM-rapport. Bij het vorige rapport van de AFM buitelden de grote kantoren over elkaar heen om maar de vermelden dat de opmerkingen en aanbevelingen vooral niet op hun van toepassing waren etc. Nu wordt blijkbaar een andere strategie gekozen. Rustig beamen dat je de opmerkingen van de AFM constructief vindt; nog even fijntjes wijzen dat je het zelf allemaal op orde hebt en vervolgens... rustig blijven zitten?
Als ik kritisch mag zijn, vraag ik me af of de bestuursvoorzitter van KPMG zich nu daadwerkelijk gaat mengen in het maatschappelijke debat over de onafhankelijkheid van de accountant.
Wat bedoelt hij bijvoorbeeld met een 'constructieve aanzet voor een brede maatschappelijke dialoog'? Dat klinkt alsof het een leuk beginnetje is over een onderwerp dat net de kop heeft opgestoken. Maar staat het vertrouwen in de accountant en zijn onafhankelijkheid niet al geruime tijd in de schijnwerpers?
En wat te denken van de stelling dat "de onafhankelijkheid van de externe accountant boven iedere twijfel verheven moet zijn"? Wat is nu de reden voor al dat gedoe over scheiding van controle en advies en over de kwaliteit van het werk van de accountant? Dat is toch juist de twijfel over de onafhankelijkheid van de accountant!
Wat er in de reactie wordt genoemd, zijn natuurlijk allemaal honderd procent waarheden.
Maar wat naar mijn idee ontbreekt is het nemen en tonen van verantwoordelijkheid. In breder verband: waar zijn de grote kantoren in de maatschappelijke discussie die al een tijdje speelt?
Wat zijn de ideeën van de grote kantoren over de toekomst van het accountantsberoep?
Je maakt mij niet wijs dat daarvoor geen scenario's klaarliggen. Voor de dag ermee! Laat eens leiderschap zien. Laat zien dat je werkelijk begaan bent met de toekomst van het beroep.
Zelfregulering gaat het vertrouwen niet herstellen. Regels op regels wordt onwerkbaar en daarmee neemt het vertrouwen af. Maar wat dan?
Ik zou de bestuursvoorzitters van de grote kantoren willen uitnodigen om eens à la Tuacc bij elkaar te gaan zitten en met een blauwdruk voor het accountantsberoep te komen. Niet verborgen achter een masker van de NBA of een hoogleraarschap, maar gewoon als betrokken accountant in het mooiste vak. Hopelijk niet te laat, met Barnier op de drempel van het beroep.