KPMG en woningcorporaties
KPMG heeft conclusies getrokken in het nadere onderzoek bij woningcorporaties. En doet daarvan in een persbericht verslag. Het komt een week nadat het FD bericht over een 'trainerswissel' bij dit kantoor. Mede noodzakelijk omdat KPMG 'proactiever' wil reageren op publicitair gevoelige affaires zoals Vestia of de verhuizing naar een nieuw kantoor in Amstelveen. Daarom ben ik benieuwd naar de toon van het bericht.
Wat mij betreft is de toon van het persbericht aangaande de corporaties hetzelfde als in het verleden. Er wordt meer niet verteld dan wel. Het roept meer vragen op dan er worden beantwoord. Bovendien geeft het geen antwoord op vragen die door anderen (de AFM) zijn gesteld.
Bijvoorbeeld: 'De werkzaamheden zijn nog niet bij alle woningcorporaties afgerond maar op basis van de voorlopige bevindingen komt KPMG tot de conclusie dat de derivatenproblematiek bij meerdere woningcorporaties aan de orde is. Bij de meeste woningcorporaties heeft dit geen gevolgen voor de verwerking in de Jaarrekening. Bij een aantal leidt dit tot verbeteringen.'
Hier gaat het natuurlijk om namen en rugnummers. Die worden niet gegeven. Daarmee is het persbericht non-nieuws. Het geeft geen richting. We kunnen er niets mee. Bovendien: wat wordt bedoeld met 'de derivatenproblematiek [is] bij meerdere woningcorporaties aan de orde'? Wat zijn de 'verbeteringen' bij een aantal?
Ziet dat laatste op de noodzakelijke correcties bij een tweetal woningcorporaties? Of is er meer aan de hand? Ik haal het niet uit dit citaat: 'Bij twee woningcorporaties zijn in de lopende Jaarrekening (2011) correcties nodig ten aanzien van de vergelijkende cijfers omdat een deel van de derivaten op basis van voortschrijdend inzicht niet juist is verwerkt in het verleden.'
Tsja, 'voortschrijdend inzicht'. Maar bij wie? Zegt de accountant nu dat er sprake is van iets materieels dat ook effect had op de jaarrekening 2010 nu de vergelijkende cijfers moeten worden aangepast? Had de accountant iets niet goed mogen keuren? Was het probleem hier inadequate toepassing van de regels door de cliënt of een ontoereikende controle van de accountant? Ligt de fout bij de corporatie en/of bij de accountant?
Van de accountant zullen we het niet horen. In het persbericht wordt immers gesteld: 'Het is aan de betrokken woningcorporaties om dit in hun Jaarrekening 2011 nader toe te lichten.'
En ook wordt gesteld: 'KPMG heeft over zijn bevindingen contact opgenomen met de leiding van betreffende woningcorporaties, die de eindverantwoordelijkheid draagt voor een juiste weergave van informatie in de Jaarrekening, eventuele aanpassingen in de bekendmaking daarvan.'
Tsja, kennelijk weer het probleem van de geheimhouding. KPMG durft geen namen en rugnummers te noemen. Maar waarom dan een dergelijk cryptisch en dus nietszeggend persbericht? Wie zit daar op te wachten?
Een persbericht met prachtige volzinnen, zoals over de negatieve gevolgen van derivatentransacties: 'Deze gevolgen zijn een uitvloeisel van de afgesloten derivatentransacties en niet van de wijze waarop deze zijn verwerkt in de Jaarrekening.' Ook mooi: 'Het was ook bekend dat banken (de wederpartijen in de derivatentransacties), bij een dalende rente aanvullende zekerheden zouden kunnen opvragen ('margin calls'), inclusief de daaruit voortvloeiende liquiditeitsrisico's.'
Kortom: het ligt allemaal zeker niet aan de accountant(stechniek).
Maar los van dit alles: KPMG stelt dat persbericht aansluit bij 'een recente oproep van de AFM om de controlewerkzaamheden bij woningcorporaties nader onder de loep te nemen.'
Aha, daar gaat het dus om. Maar wat was die oproep van de AFM dan precies? Ik citeer:
'De AFM heeft de grote vier accountantorganisaties gevraagd kritisch naar hun controledossiers over woningcorporaties te kijken. Als toezichthouder op accountantsorganisaties is de AFM benieuwd in hoeverre de kwaliteit van de controle van de jaarrekening van deze corporaties voldoende is, zoals de organisaties verplicht zijn op basis van de Wet toezicht accountants.
De AFM kijkt nadrukkelijk naar de kwaliteit van de controle en of de accountant voldoende deskundig en professioneel-kritisch is geweest. Het gaat daarbij niet om de vraag of een goedkeurende verklaring terecht of onterecht is afgegeven. Mochten er aanmerkingen te maken zijn op de kwaliteit van de controle, dan is het aan de accountantsorganisatie zelf om te beoordelen of desondanks ingestaan kan worden voor de goedkeurende controleverklaring.
De AFM is zoals bekend op de hoogte van de voortgang van interne onderzoeken door KPMG en Deloitte naar hun eigen controles van de jaarrekening van Vestia de afgelopen jaren.'
Ik lees in het persbericht van KPMG echter niets over:
- Hoe kritisch er is gekeken naar hun controledossiers;
- Of de kwaliteit van de controle van de jaarrekening van deze corporaties voldoende is;
- Of over de kwaliteit van de uitgevoerde controles;
- Of de accountant voldoende professioneel-kritisch en deskundig is geweest;
- Of er aanmerkingen zijn te maken op de kwaliteit van de controle;
- Of er ingestaan kan worden voor de goedkeurende verklaringen;
- Of er iets te melden valt over het interne onderzoek naar de jaarrekening van Vestia.
Kortom: ik snap niets van de referte in dit persbericht naar de recente oproep van de AFM. Het melding doen van aanscherping van controleprocedures (hoger risicoprofiel voor corporaties, extra kwaliteitsbeoordeling), versterking van controleteams en aanvullende trainingen voor leden van controleteams, zegt namelijk niets over uitgevoerde controles in het verleden. Dat is hetgeen waarnaar de AFM vraagt.