Opinie 16 maart 2018

Women Leadership, omgeven door halve waarheden en hardnekkige mythen

Mijn collega en ik hanteren allebei hetzelfde klanttarief. We maken dezelfde bedrijfskosten, dus in potentie kunnen we hetzelfde verdienen.

Mijn collega heeft de ambitie om het bedrijf uit te breiden en werkt bijna volledig productief. Ik besteed daarnaast veel aandacht aan de opleidingen waaraan ik ben gelieerd. Mijn collega heeft een vrouw, die de volledige zorg van zijn drie kinderen op zich neemt. Ik deel de zorg van mijn kinderen met mijn ex-partner. Mijn collega verdient drie keer zo veel als ik. Betekent dit dat ik op achterstand sta ten opzichte van mijn collega? Welnee! Ik maak gewoon andere keuzes hoe ik met mijn tijd omga.

Vergelijk dit met het bericht op Accountant.nl van 8 maart jl.: 'Vrouwelijke accountants in business zijn ondervertegenwoordigd en verdienen minder.' Volgens het Accountancy Beloningsonderzoek 2017 zijn er grote verschillen in beloning. Dit wordt beredeneerd door het gemiddelde salaris van mannen een-op-een te vergelijken met het gemiddelde salaris van vrouwen, zonder onderscheid te maken naar functie en parttime of fulltime dienstverband. Er werken echter veel meer mannen in leidinggevende functies en ook hebben meer mannen een fulltime dienstverband. Dan is het toch logisch dat het gemiddelde salaris van mannen (aanzienlijk) hoger ligt dan dat van vrouwen? Er worden appels met peren vergeleken. In het bericht staan slechts drie regels die meteen duidelijk maken waar het om gaat: als uit wordt gegaan van gelijke arbeidsomstandigheden zijn de verschillen minder zichtbaar. Met andere woorden: als appels met appels worden vergeleken, doen wij het als vrouw zo slecht nog niet.

Dan de Women Leadership-dag. De zaal is gevuld met hoog opgeleide, getalenteerde vrouwen die elk op hun eigen manier succesvol zijn. Aanvankelijk wordt ons verteld dat we elkaar meer moeten steunen en dat juich ik toe. Vervolgens krijgen we te horen dat we niet ambitieus genoeg zijn, omdat we niet en masse de top willen bereiken (de 'top' wordt hier overigens gedefinieerd als een bestuursfunctie bij een Fortune 500-bedrijf). Ook lopen we achter omdat we parttime werken en jonge vrouwen er steeds vaker voor kiezen om bij de start van hun carrière al parttime te gaan werken en zo nooit de top zullen bereiken. Maar klopt deze informatie wel?

Ja, het klopt dat de bestuurskamers van grote bedrijven nog steeds voor het overgrote deel gevuld worden door mannen. En als je iets verder kijkt, valt meteen op dat bijna al deze mannen een vrouw hebben die de complete zorg voor de kinderen en het huishouden op zich neemt. Vorig jaar las ik een artikel over topvrouwen in Nederland. Wat blijkt: bijna al deze vrouwen hadden een man die het huishouden draaide of hadden de zorg voor hun gezin bijna volledig uitbesteed! Wat ik vandaag de dag zie bij de meeste jonge gezinnen is dat de taken evenredig worden verdeeld. En dan zie je inderdaad bij zowel vrouwen als mannen dat ze minder snel doorgroeien naar de top. Dat is ook logisch: je kunt nou eenmaal niet vijf ballen tegelijk hoog in de lucht houden. Degenen die dat wel proberen lopen vroeg of laat tegen zichzelf aan, getuige ook de enorme toename van het aantal burn-outs in de afgelopen jaren.

Overigens, in mijn netwerk hebben de vrouwen die de zorg met hun partner delen vrijwel allemaal een betere positie dan hun partner en zij verdienen ook meer dan hun partner. Van deze vrouwen verwacht ik dat een groot aantal over een jaar of 10-15 de 'top' zeker zal gaan bereiken. Dan zijn de kinderen groot, zijn eventuele ambities op het vlak van persoonlijke ontwikkeling achter de rug en is er ook tijd om volledig voor een topcarrière te gaan. Misschien moeten we gewoon iets meer geduld hebben. Want ook mannen zonder zorgtaken zijn een uitstervend ras. Op den duur zullen de verschillen dus steeds kleiner worden. 

In plaats van vrouwen die hun carrière beginnen met part time werken meteen te veroordelen, laten we eerst eens kijken waarom ze hiervoor kiezen. Toevallig ken ik een paar van die jongedames die drie of vier dagen per week aan een baan besteden en de rest van de tijd gebruiken voor persoonlijke ontwikkeling; een mogelijkheid die tegenwoordig nauwelijks meer door bedrijven wordt geboden. Als je vandaag de dag als junior bij een advocaten- of accountantsfirma begint, ligt de minimale productiviteitsgrens rond de 85-90 procent. Mogelijkheden voor persoonlijke groei zijn gedecimeerd. Ik ken geen vrouw die thuis op de bank gaat zitten breien als ze niet voor een baas aan het werk is. Wat ik wel constateer is dat jonge mensen in het algemeen geen zin meer hebben om te werken voor de portemonnee van een ander. Dat heeft eerder te maken met de kapitalistische insteek van veel grote bedrijven, waarbij de winst veelal in de zakken van partners en aandeelhouders verdwijnt, dan met ambitie.

Feit is dat er in de westerse wereld meer vrouwen dan mannen zijn en dat die vrouwen steeds vaker hoger opgeleid zijn. Als wij ons als vrouwen organiseren, kunnen we het land binnen vier jaar overnemen. Als ik kijk naar de generatie vóór mij waren de meeste vrouwen nog huismoeders. Dan zijn we met elkaar toch al een heel eind gekomen. Wellicht moet ons gewoon wat meer tijd gegund worden en moeten we elkaars persoonlijke keuzes respecteren, in plaats van elkaar te veroordelen langs een mannelijke meetlat voor succes.

Meehuilen met de wind van halve waarheden en hardnekkige mythen vergroot de tegenstellingen tussen mannen en vrouwen en marginaliseert naar mijn mening Women Leadership tot een discussie over de hoogte van het salaris en parttime werken. Dit terwijl het zo veel meer inhoudt. Ik ben een groot voorstander van Women Leadership. Laten we die vooral blijven uitdragen op een wijze waarbij we de context niet uit het oog verliezen.