Pieter de Kok deelt enkele observaties uit de praktijk rondom AI, pilots, waardeproposities en het werkveld van de accountant.

Discussie Column 14 oktober 2025

Een paar ontwikkelingen uit het werkveld

Wat, 9.000 euro per LLM-server in een paar weken? Hoeveel LLM-servers hebben we? Waarom al die verschillende modellen? We hadden ook gewoon die 20 euro business Open-AI-abonnementjes kunnen afsluiten. Toch? "Nee, downloaden met internet wel, uploaden niet." Veiligheid voorop. Hoeveel mensen doen mee met het experiment? Weer een andere partij? Ja, de vorige begrijpt het niet. Deze jongens zijn sympathiek. Ik begrijp het niet: het praat niet met ons auditdossier, het kan nog niet veel. Ja, ik weet wat we met LLM wel en niet kunnen. Nee, niet alles kan. Mijn hemel wat duurt het lang, wat is het traag, wat zijn de antwoorden slecht. Is dit verzonnen?

Nieuwe partij. Sneller, beter. Wat, weer 10.000 euro voor een paar pilots? Wat was het budget ook alweer? En zo worstelden we door. Inmiddels zitten we op plan D, of E, ik ben de tel kwijt. Maar we hebben wel geleerd wat wél en niet kan met LLM's. Op LinkedIn heet dat AI en is iedereen er maar druk mee. Niet alleen in accountantsland. Ik ben inmiddels de door LLM's geschreven LinkedIn-posts en plaatjes helemaal beu. Maar goed, terug naar onze pilots: hoe zetten we LLM's nuttig in, hoe leiden we onze mensen op, hoe zorgen we voor veilig gebruik?

Uitgangspunt blijft zelf nadenken, #HI voorop, meer tijd en ruimte voor verdieping en kennisdeling. Mensen vervangen door AI omdat er schaarste is? "AI gaat alle audits overnemen!" Weet u het nog? Nee. Onzin. Maar wel een mooi haakje naar de volgende ontwikkeling: de arbeidsmarkt. Die is in beweging gekomen dankzij de door mij sceptisch ontvangen private equity-partijen, die kantoren aan elkaar rijgen. Ik had eerst verwacht dat er meer zzp'ers terug zouden komen in loondienst, maar die verworven vrijheid wordt denk ik enorm gekoesterd.

We zitten gewoon vol aankomend seizoen, de herberg is gevuld. Hier en daar nog een uitzondering, Top Gun-talenten blijven welkom en de categorie controleleiders blijft schaars, maar mensen melden zich weer aan de poort; zelfs jonge RA's, op zoek naar nieuwe avonturen. Er is weer beweging. Heel mooi. Tegelijkertijd zie ik nieuwe accountantskantoren op de markt komen, sommige zelfs audit only. Ik zie oude bestuurders iets nieuws gaan doen, ik zie jonge professionals ook iets nieuws beginnen. Geweldig om te zien. Iedereen heeft zo zijn eigen motivatie.

Mijn eerdere voorspelling rondom de deconsolidatieslag is nu al in gang gezet. Prachtig. Ik hoop dat ze veel kleur brengen als antwoord op de grijze aan elkaar geregen ketens. Leuk ook dat die jonge professionals, die voor zichzelf willen beginnen, contact opnemen om te klankborden met mij. Doe ik graag. Ook leuk zijn de nieuwe advies- en IT-partijen rondom ons beroep. Lekker aanrommelen met AI of nieuwe compliancetools in de markt zetten. Uiteraard wel AI in de naam, het moet wel worden vermarkt. Ik praat zelf met partijen die nieuwe auditdossiertools gaan uitrollen. Dan moet je toch wel lef hebben: die audittoolmarkt leek mij al jaren morsdood, met geen of hele beperkte innovatie. Leek mij ook geen sexy markt. Maar ze ontstaan. Leuk.

Allemaal goed nieuws? Dat ligt eraan. Ik zie op LinkedIn ook kantoren inmiddels openlijk vragen om nieuwe auditcliënten. "Open for new business", "offerte in 24 uur", "we hebben weer ruimte", "wij voegen wel waarde toe"; dat soort statements.
Ik volg mijn vriendelijke collegakantoren allemaal. Jongens en nu ook meiden, die vijf of tien jaar geleden zijn begonnen. Ik herken de worstelingen. Zelf nu twintig jaar met Coney Minds onderweg: soms zit het mee (nieuwe mensen, nieuwe cliënten), soms zit het tegen (afscheid cliënten om uiteenlopende redenen; exit goede mensen). Maar de afgelopen jaren werd dit natuurlijke fenomeen verbloemd door veel extra werk: NOW, ESG. Nu is dat niet meer en zie ik ruimte in de markt ontstaan.

Ik zie een ontwikkeling dat de big four plots weer interesse hebben in 50.000 euro-audits (althans, daar mede op pitchen); dat er weer offerterondjes komen met vier tot vijf kantoren die ruimte hebben. Dat hebben we een tijdje niet gezien. Tegelijkertijd zie ik ook de big four bewegen naar AI-assurance inclusief de grootse aankondigingen. AI-assurance volg ik al een aantal jaren. Lid geweest van het initiatief, Open Up The AI-Blackbox, maar zou er echt vraag zijn naar enige assurance rondom AI-algortimes? Wie vraagt dat dan, om welke reden en welke accountantsstempel is dan passend? Limited Assurance, wat koop je daarvoor? Ik volg het, ik vind het oprecht interessant en spar er over met mijn team.

In de context van de bewegende arbeidsmarkt, de ruimte en Op Zoek Naar Nieuwe Klussen-ads op LinkedIn; hoe lang nog tot de hyperinflatie van lonen in ons mooie beroep omslaat en salarissen worden afgeroomd? Niet omdat die gekke LLM's soms best handig zijn, niet omdat alle kantoren nu de meest briljante technologie inzetten. Nee: er is weer ruimte, de druk is eraf. De explosieve loonsomstijgingen afgelopen jaren, in combinatie met fors toegenomen technokosten, zetten onze P&L wel onder druk. Heel eerlijk. Niet erg en nee geen reden om de huissleutel aan private equity te geven. Mijn eigen vraag is wel: is er vanuit de assurancemarkt voldoende vraag (straks) naar meer tech/data gedreven audits, of is een checklist mindset ook goed? Hoe hoog kunnen de assurancekosten in de niet-oob-markt nog oplopen?

Eén ding is zeker. Voor bestaande en nieuwe accountantskantoren, vanaf pak 'm beet plek 25 tot plek 223, komen er interessante tijden aan. Waarin audit weer echt audit wordt; waar LLM's een rol spelen; waar nieuwe eisen aan het kwaliteitsstelsel worden gevraagd; waar wellicht zelfs iets van AI-analytics (versus old school data-analyse) gaat komen; maar vooral waar weer wat ruimte is om leuke nieuwe mensen aan je te binden. Het kostenplaatje bewaken en innovatie financieren is een mooie uitdaging. En verder blijft #HI de verbindende factor tussen machine en onze cliënten. Het zijn uitdagende, maar vooral ook kansrijke tijden. Geniet ervan!

PS: Ik heb de redactie gevraagd Tuacc uit mijn roemruchtige omschrijving hieronder te verwijderen. Het is tijd. Dat hoofdstuk heb ik in 2014 echt gesloten en het is tijd om dat hier ook te doen. Tuacc was een geweldige tijd, ik deed dit vier jaar lang voor het beroep. Nu is het aan de nieuwe generatie om de positieve discussie aan te jagen. Ik weet dat er ideeën zijn voor een Tuacc 2.0, maar ik zie dat niet zitten en bedenk dan altijd dat Coming to America Part 2 echt minder leuk was. Gewoon: Pieter de Kok, oprichter Coney Minds; met een passie voor werken met nieuwsgierige mensen en slimme data technologie.