In hun ambitie om bedrijven succesvol te maken, kunnen cfo's een voorbeeld nemen aan journalisten
De journalist is niet alleen een rolmodel voor de forensische auditor, zoals onlangs treffend beschreven door Marcel Pheijffer in het FD. De vergelijking is ook toepasbaar op de bredere financiële functie binnen bedrijven.
Lodewijk Lockefeer
De werkwijze van de journalist werkt ook als inspiratiebron waarmee de cfo zijn of haar bedrijf naar een hoger plan kan krijgen. Met als ultieme ambitie het succesvol houden of maken van het bedrijf. En, niet onbelangrijk, ervoor te zorgen dat de financiële functie zelf ook toekomstbestendig is.
Twintig jaar geleden was het leven van een cfo best overzichtelijk. Data verzamelen, overzichten maken en hiermee was je, als informatie-eigenaar, een onmisbare en vertrouwde deelnemer aan vergaderingen. De overzichten waren lijvig, feiten en meningen werden onbedoeld vermengd en er was niet altijd een key take away of the so what of this page. Vaak was de cfo zelf onmisbaar om in persoon verdere toelichting te geven. En omdat er een mate van informatie-ongelijkheid bestond, kon een team niet altijd naar een hoger niveau komen, omdat de beschikbare tijd eerst moest worden besteed om iedereen naar eenzelfde informatieniveau te brengen.
Vandaag is dit geheel anders. Het management heeft een heel arsenaal aan alternatieve informatiebronnen tot zijn beschikking. Banken, LinkedIn, kranten, universiteiten, consultants, leveranciers en klanten delen tegenwoordig pro-actief veelzijdige, relevante en verrassende informatie. Deze informatie leest vaak een stuk makkelijker weg dan de interne rapportages, heeft een hogere nieuwswaarde, geeft nieuwe inzichten door data aan elkaar te verbinden en, niet onbelangrijk, de informatie is nog niet door belanghebbenden van context voorzien.
Met al die concurrentie moet de financiële functie aan de bak om relevant te blijven. De 'journalist' vormt hier een waardevol rolmodel. Immers, de journalist voegt waarde toe, door informatie te selecteren en zo te presenteren dat de lezer het zelf kan begrijpen. Maar ook door feiten en meningen te scheiden, door zorgvuldig en consistent taalgebruik, door feiten nauwgezet te controleren en door het geven van een onafhankelijke opinie, wordt waarde toegevoegd. Ten slotte stelt de journalist zijn of haar informatie ruimhartig en uit overtuiging aan iedereen beschikbaar.
Voorkomen van disruptie
Vandaag wordt elke vorm van inefficiëntie (zoals het vragen van een prijs voor een product die hoger ligt dan de waarde die een consument aan het product toekent) vrijwel direct opgepikt door de concurrentie of door nieuwe intreders, zoals Uber of Amazon. Doordat bedrijven voorheen nog beschikten over muren van bescherming (zoals goedkoper toegang tot kapitaal) leidden deze inefficiënties niet meteen tot disruptie. Maar nu worden deze muren, mede door de digitale revolutie, steeds meer afgebroken. En zullen bedrijven zich opnieuw en opnieuw moeten uitvinden, omdat anders een ander het wel zal doen. Menig ceo is bezorgd om niet op tijd te vernieuwen en heeft behoefte aan een scherpe, positieve, maar uiteindelijk waardevolle uitdaging van zijn of haar team, waaronder de cfo.
De cfo zit over het algemeen in een uitgelezen positie om de ceo hier te helpen. Immers, de cfo heeft een uniek overzicht over de processen en huidige winstbronnen. Maar is dat voldoende? Waarschijnlijk niet. Het samen echt doorleven van de zwaktes van het bedrijfsmodel is noodzakelijk, inclusief een analyse van eerdere, samen besloten, investeringen. Waar liggen de nieuwe kansen? De cfo kan hier een aanjager zijn om deze urgentie binnen te brengen, door andere generaties aan het woord te laten, inclusiviteit na te streven en openheid uit te stralen, maar ook door nieuwe bedrijfsmodellen te doorgronden. Met andere woorden: de cfo met een activistische en positieve mindset, maar dan niet als externe shark, maar als intern vertrouwenspersoon van de ceo.
Ook voor deze rol kan de cfo een voorbeeld nemen aan de journalist. De (kwaliteits) journalist is nieuwsgierig (en vraagt dan ook echt door, of het nu pijn doet of niet), probeert inconsistenties op te sporen, stelt veel vragen, blijft onafhankelijk, legt verbanden en laat iedereen aan de beurt.
De journalist weet dat hij of zij alleen op deze wijze echt waarde kan toevoegen voor de lezer en dat de lezer altijd een keuze heeft om van krant te veranderen We kunnen de ceo vergelijken met deze lezer. En dan is de journalist een spannende metafoor voor de cfo...