Discussie Opinie 21 november 2025

Equal Pay Day is geen feestdag

Het vraagstuk van gelijke beloning zou een nobrainer moeten zijn. In plaats daarvan worstelen vrouwen in de accountancy met een loonkloof en een babyboete.

Monika Bankert en Ilona van Grimbergen 

Op 24 november is het Equal Pay Day, de jaarlijkse dag waarop stil wordt gestaan bij de loonkloof tussen mannen en vrouwen. Vanaf die dag werken vrouwen de rest van het jaar voor niets. In Nederland verdienen vrouwen gemiddeld 10,5 procent minder dan mannen.

Daarmee doen we het iets beter dan de ons omringende landen. Uit cijfers van de Europese Commissie blijkt dat vrouwen gemiddeld 13 procent minder betaald krijgen voor hetzelfde werk. Hoe het in de accountancy is gesteld met de loonkloof, weten we dankzij een vorig jaar uitgevoerd onderzoek van FullFinance en ABN Amro. Mannen verdienen in onze sector gemiddeld 7,5 procent meer dan vrouwen. Misschien is het percentage in werkelijkheid zelfs hoger, want alleen de grote kantoren met een salarishuis dat geen ruimte zou moeten laten voor verschillende compensaties en een actief beleid dat genderdiscriminatie tegen moet gaan, deden mee. Voor de gender pay gap tussen mannen en vrouwen in de accountancysector is geen rationele verklaring. De loonkloof is geen gevolg van het feit dat mannen meer werken en er meer mannen doorgroeien naar hogere functies met betere salarissen. Ook als je sec kijkt naar mannen en vrouwen in gelijkwaardige functies met dezelfde ervaring en een vergelijkbare werkweek, zie je verschillen.

Vrouwen en mannen worden dus verschillend beoordeeld. Wat is daar de gedachte achter? Sophie van Gool noemt het in haar boek Waarom vrouwen minder verdienen een veelkoppige draak. Betaald werk buitenshuis wordt hoger gewaardeerd dan het werk dat je onbetaald thuis doet. Van oudsher waren het de mannen die werden betaald voor hun werk en vrouwen niet. Die beeldvorming is hardnekkig. De financiële waardering van werk neemt af als het door een vrouw wordt gedaan. Dat wreekt zich als je kiest voor een kind. De verrijking die het voor je betekent, ook in professioneel opzicht - je gaat bewuster om met tijd en kwaliteit en let meer op de grenzen van jezelf en anderen - betaalt zich niet uit. Integendeel. Het zorgt voor een pregnancy penalty. Zo heet de economische achteruitgang die vrouwen ervaren na het krijgen van kinderen. Vrouwen leveren ruim een derde van hun inkomen in bij de geboorte van hun eerste kind, blijkt uit cijfers van het CBS. Voor mannen is de babyboete miniem. Het resulteert ook in minder carrièrekansen, vergeleken met mannen en vrouwen zonder kinderen.

Wellicht gaat de Wet Loontransparantie hier iets aan veranderen. Die geeft werknemers van bedrijven in de EU het recht op informatie over de beloning in hun werkcategorie. De lidstaten moeten de Richtlijn Loontransparantie uiterlijk zomer 2026 hebben geïmplementeerd. Het is goed dat die wet er komt. Net als het diversiteitsconvenant van de NBA zorgt het voor meer inzicht. Hopelijk ervaren accountantskantoren het als een trigger om objectiever naar de beloning te kijken. Als accountantskantoren verplicht worden hierover te rapporteren, gaat het ze ook raken als ze hierin te kort schieten.

Toch is regelgeving alleen niet voldoende. Een beoordeling laat zich niet zo makkelijk vangen in regels. Dat speelt zich af in een grijs gebied, waar prestaties van mannen eerder worden gezien en hun ambities eerder worden opgemerkt. Het draagt er toe bij dat beoordelingen vaker in het voordeel van mannen uitpakken. Het vraagt daarom ook om een cultuurverandering.

We zouden geen Equal Pay Day nodig moeten hebben om de aandacht te vestigen op het verschil in beloning. Aan urgentie ontbreekt het niet. Door de loonkloof haken vrouwen af, terwijl we elkaar juist nodig hebben. Een inclusieve en diverse organisatie leidt tot een betere kwaliteit van het beroep. Dat is ook goed voor mannen. Een slimme man snapt dat.