Discussie Opinie 10 juni 2025

Mkb-accountants in beeld

De Commissie MKB van de NBA geeft haar visie op de aangepaste Ontwerpverordening op de Beroepsprofielen, die op 16 juni in de ledenvergadering wordt besproken.

Als Commissie MKB hebben wij op 13 maart jl. gereageerd op de concept-Ontwerpverordening op de Beroepsprofielen 2025. Wij waarderen het dat diverse van onze aandachtspunten en suggesties zijn meegenomen in de aangepaste versie van de ontwerpverordening. In deze bijdrage delen wij onze visie op enkele elementen uit de aangepaste ontwerpverordening, in het bijzonder waar het gaat om de positie en herkenning van de mkb-accountant.

AA-accountant zonder certificeringsbevoegdheid

Wij vinden het belangrijk te onderstrepen dat ook de AA zonder certificeringsbevoegdheid voor de wettelijke controle een volwaardige accountant is. Deze professional beschikt over brede vaktechnische kennis, adviesvaardigheden én assurancevaardigheden. De werkzaamheden van deze accountant zijn van grote waarde voor ondernemers in het mkb en essentieel voor goed financieel bestuur, fiscale compliance en verantwoording richting externe stakeholders.

Een AA zonder certificeringsbevoegdheid is géén accountant-light, maar een volwaardig vakprofessional met een eigen, maatschappelijk relevante positie binnen het beroep.

Vrijwillige controleopdrachten

Wij zijn positief over het feit dat vrijwillige controleopdrachten nu expliciet zijn opgenomen binnen het werkveld audit & assurance en dat opgenomen is dat accountants, al dan niet gelijktijdig, werkzaam kunnen zijn in meerdere werkvelden. In onze reactie benadrukten wij dat deze opdrachten een wezenlijk onderdeel vormen van het werk van veel mkb-accountants. De verordening erkent deze praktijk nu volwaardig, wat bijdraagt aan een realistisch en breed toepasbaar beroepsprofiel.

Opleiding Mkb assurance

Een belangrijk aandachtspunt voor ons is dat opleidingen tot accountant niet alleen inhoudelijk sterk moeten zijn, maar ook uitvoerbaar en aantrekkelijk moeten blijven – juist ook voor studenten die kiezen voor de mkb-praktijk. Daarom staan wij positief tegenover de aanpassing in de huidige Ontwerpverordening, zodat het nu expliciet mogelijk wordt om na het volgen van de AA-mkb-variant alsnog als AA de Wta-certificeringsbevoegdheid te behalen. Dit gebeurt via een aanvullende theoretische en praktijkopleiding. Deze mogelijkheid vergroot de toegankelijkheid van het beroep en stelt professionals in staat om hun loopbaan geleidelijk en doelgericht vorm te geven. Het biedt ruimte voor latere specialisatie, zonder dat dit al in de initiële opleidingsfase hoeft te worden vastgelegd. Wij doen een oproep aan de CEA en de opleidingsinstituten deze aanvullende opleiding zo in te richten dat deze passend is voor de mkb-praktijk en er zo voor te zorgen dat deze opleidingsvariant een groter animo gaat krijgen.

Erkenning breedte van het beroep

Wij waarderen het dat in de toelichting op de verordening aandacht wordt besteed aan de breedte van de werkzaamheden van de mkb-accountant. Naast het samenstellen van financiële overzichten verrichten wij immers ook advies-, assurance- en ondersteunende werkzaamheden op gebieden als financiering, fiscaliteit en bedrijfsvoering. Dit vraagt om brede competenties, die nu beter tot hun recht komen binnen het beroepsprofiel. We hebben met betrekking tot dit onderwerp nog wel een kanttekening, waar we in het slot van deze bijdrage op terugkomen.

Titulatuur

Wij pleitten in onze consultatiereactie in maart 2025 voor één eenduidige beroepstitel - 'Accountant' – om verwarring te voorkomen en het beroep herkenbaar te houden. Tegelijkertijd onderkennen wij dat het behoud van de bestaande titulatuur (RA en AA) op dit moment onvermijdelijk is. In de aangepaste ontwerpverordening is ervoor gekozen om geen onderscheid naar werkveld of specialisatie in te voeren. In onze consultatiereactie gaven wij aan dat het invoeren van specialisaties binnen het register risico's met zich meebrengt voor uitvoerbaarheid, kosten en duidelijkheid. Wij zijn daarom tevreden dat de verdere uitwerking van dit onderwerp is doorgeschoven naar een volgende fase. Dat geeft ruimte voor nadere verkenning, overleg en zorgvuldige besluitvorming.

Permanente educatie

Tot slot zijn wij verheugd dat de permanente educatie (PE) en de huidige VGBA-verplichtingen ongewijzigd blijven. Wij hebben bepleit dat deze al voldoende waarborgen bieden voor de noodzakelijke voortdurende ontwikkeling van onze vakbekwaamheid. Dit uitgangspunt is overgenomen in de aangepaste verordening, waarmee onnodige verzwaring wordt voorkomen.

Een kanttekening

Hoewel wij diverse van onze aandachtspunten en suggesties terugzien in de aangepaste ontwerpverordening, willen wij ook een zorg uitspreken. In de huidige opzet blijft de aantrekkelijkheid van de opleiding tot mkb-accountant een punt van aandacht. De waardering voor samenstellings- en adviesopdrachten is bij opdrachtgevers zoals dga's en bestuurders en ook bij financiers groot, maar wordt door lokale en landelijke overheden en een aantal beroepsgenoten nog wel eens gerelativeerd.  Terwijl deze werkzaamheden juist de kern vormen van het werk van veel accountants (AA's én RA's). Zonder een stevige positionering van de mkb-accountant in bijvoorbeeld subsidieketens en duurzaamheidsverslaggeving, bestaat het risico dat de instroom in deze route stagneert.

Wij roepen daarom op tot verdere acties om de zichtbaarheid en het onderscheidend vermogen van de mkb-accountant te versterken - in het onderwijs, bij toezichthouders en in de markt. Alleen dan blijft de opleiding aantrekkelijk en kunnen we de belangrijke maatschappelijke rol van de mkb-accountant ook in de toekomst blijven vervullen.

De Commissie MKB van de NBA: Gerdien Vlot AA RB (voorzitter), Stephan Dekker RA, Astrid Molenaar RA, Marcel Koestering AA, Evelien van Proosdij AA en Jan Mooren AA.