Nieuws 07 september 2016

Governance NBA: samenstelling Ledenraad voer voor discussie

Vooral de samenstelling van de nieuwe Ledenraad van de NBA is onderwerp van discussie. Dat bleek tijdens de eerste van drie regiobijeenkomsten, die het bestuur van de NBA organiseert om het aangepaste governancemodel te bespreken.

Nog niet alle plannen voor de bestuurlijke hervorming zijn al in beton gegoten, bleek tijdens de bijeenkomst van 30 augustus in Amsterdam. NBA-voorzitter Pieter Jongstra trapte af met een korte schets van het governanceproces tot nu toe. Op basis van 25 schriftelijk ontvangen commentaren en een reeks gesprekken met betrokkenen is gekozen voor drie opties: "veranderen, uitstellen of uitleggen", aldus Jongstra. Hij vroeg de aanwezigen om commentaar op de gewijzigde voorstellen.

IIA Nederland-voorzitter John Bendermacher had moeite met de positie van de interne accountants in de nieuw op te zetten Ledenraad. Dat de huidige accountantswet uitgaat van pluriformiteit is wat hem betreft niet interessant, het gaat om herstel van vertrouwen. "Straks gaan accountants in business bepalen wat controlerend accountants doen." Die zorg werd gedeeld door LIO-voorzitter Jos Motzheim.

Niet-accountants

Is het gezien het profiel nodig om ook niet-accountants in het bestuur op te nemen, wilde oud-bestuurslid Jochem Beekhuizen weten. "Is een maatschappelijk forum als vertegenwoordiging niet genoeg?" Vice-voorzitter Diana Clement gaf aan dat de nadruk vooral moet liggen op bestuurlijke kwaliteiten, omdat er intensiever bestuurd moet worden door een kleiner bestuur. Niet-accountants zijn daarbij een "verrijking". Een niet-accountant als bestuursvoorzitter is echter nog een stap te ver.

Harry Mock constateerde fijntjes dat er in het concept-document wel wat kruisjes verkeerd leken te staan bij de eisen die aan niet-accountants werden gesteld. Jongstra gaf toe dat over het hoofd te hebben gezien: "het is een tijd geleden dat ik geaudit heb".

Ledengroepen

Wat Arjan Brouwer betreft wordt de structuur er niet duidelijker op, nu er een Ledenraad ontstaat naast de ledengroepen. Waarom zijn bestuurders van ledengroepen niet automatisch ook de vertegenwoordigers in de Ledenraad?  "Zo’n dubbelfunctie sluiten we niet uit, maar we gaan het niet verplichten", stelde Jongstra.

De ledengroepen behouden de mogelijkheid om zich rechtstreeks tot het bestuur te wenden. Wat Brouwer betreft kun je dan ook kiezen voor een steviger mandaat aan de ledengroepen, met bijbehorend budget: "Als je de wet uitvoert is er geen reden om een Ledenraad te hebben." Bestuurslid Paul Scholte antwoordde dat de Ledenraad er vooral is om zaken te bespreken die leden onderling verbinden.

Anton Ewoldt hield een pleidooi voor de vertegenwoordiging van post-actieve accountants in de Ledenraad. Het moet een "rechtvaardige en evenwichtige vertegenwoordiging zijn van alle leden,  niet alleen leden die verenigd zijn in een ledengroep". Jongstra nodigde de postactieve accountants uit om zich meer te organiseren. Maar de Ledenraad is bedoeld als afspiegeling van de actieve leden.

Advies

Is het bestuur nu wel of niet gebonden aan een advies van de Ledenraad, vroeg Harry Mock  zich af. Paul Scholte antwoordde dat je als bestuur "wel gek zou zijn" als je niet naar een advies van de Ledenraad zou luisteren, "maar er kunnen altijd overwegingen zijn". "Dat is nou precies wat er niet moet gebeuren", reageerde Mock.

Jongstra onderstreepte nog eens dat de Ledenvergadering uiteindelijk het laatste woord heeft. "Het bestuur bestuurt, de Ledenraad adviseert en de Ledenvergadering besluit. Als de Ledenraad dwingend zou mogen adviseren gaan ze feitelijk besturen."

Wat te doen als de stemmen binnen de Ledenraad staken, vroeg de zaal zich af. Met 24 leden heeft die Ledenraad immers een even aantal. Wat Jongstra betreft is dat niet het voornaamste, het gaat om besluitvorming die gedragen wordt. "Met dertien tegen elf stemmen neem je misschien een besluit, maar is het ook gedragen?"

Young profs

NBA Young Profs-voorzitter Arthur van Bemmel had zorg over de vertegenwoordiging van de jonge collega's in de Ledenraad. In de aangepaste plannen "zijn we van een vertegenwoordiging een thema geworden". Hij vond het belangrijk het geluid te laten horen van collega's die minder ervaring hebben.

Volgens Jongstra is het diversiteitsbeleid van de NBA niet alleen gericht op een evenwichtige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen, maar ook van jong en oud.  Er is meer dan alleen de Ledenraad, er zijn ook commissies en werkgroepen waar de young profs zich kunnen manifesteren. 

Driedeling

De nieuw voorgestelde driedeling van de openbaar accountants werd door sommige aanwezigen als onhandig gezien. Waarom geen simpele tweedeling in mkb- en niet-mkb-accountants, aldus Beekhuizen. Diana Clement erkende dat de gekozen verdeling (oob/niet-oob/overigen) wat lastig is. Het gaat al snel over kantooromvang, maar de NBA kent tegelijk alleen individuele leden. Ook aan een verdeling op basis van thema’s is gedacht. "We zoeken naar maximale belangenbehartiging", aldus Clement. Ook Jongstra stelde dat de gekozen verdeling een thema is om over verder te praten: "Dit punt is nog niet gezet."

Gezien de stevige discussie was het niet verwonderlijk dat aan het slot van de bijeenkomst de handen nog niet op elkaar gingen voor het aangepaste governanceplan, al toonden de jonge collega’s zich positief. De NBA organiseert nog twee discussiebijeenkomsten over de plannen: op 14 september in Zwolle en op 21 september in Den Bosch.