Nieuws 19 juni 2019

Creatieve conferentie: van NBA Open naar 'designlabs'

Als afronding van de reeks NBA Open-sessies organiseerde de NBA, voorafgaand aan de ledenvergadering, een 'creatieve conferentie'. In de Rijtuigenloods in Amersfoort presenteerde de beroepsorganisatie een 'spoorboekje' voor het vervolgtraject.

Dagvoorzitter Bas Westerweel, die nauw betrokken was bij opzet en uitwerking van 'NBA Open', vond het "jammer dat we niet met 21 duizend leden zijn". De opkomst bij de creatieve conferentie viel wat tegen; in de Rijtuigenloods hadden er zeker meer gepast. Veel deelnemers bezochten eerder een NBA Open-sessie en toonden zich daarover positief. "De NBA moet hiermee doorgaan, in gesprek blijven met de leden."

Frisse wind

Het plan van de NBA om te gaan werken vanuit 'faculties' en 'communities', in plaats van de huidige ledengroepstructuur, is positief ontvangen. "Het gaat om het bestaansrecht van de NBA, het kan geen kwaad om een beetje frisse wind door de tent te hebben", zo werd gesteld. En ook: "Als we niks doen, zullen het snel weer gesloten silootjes worden". Verder werd gesuggereerd om naast leden ook stakeholders en de maatschappij te betrekken; een gedachte die past in de hervormingsplannen van de beroepsorganisatie.

Met name in de mkb-praktijk hebben leden behoefte aan meer praktische ondersteuning en willen zij nadrukkelijker iets "terugkrijgen" voor hun contributie. "Bij de SRA wordt de ledengedachte anders gezien", aldus een deelnemer. Ook zou de beroepsorganisatie zich meer kunnen richten op regionale bijeenkomsten, gezien de vaak hoge opkomst bij afdelingsvergaderingen.

Dominante logica

Volgens innovatie-expert Menno Lanting staat de NBA in haar transitie zeker niet alleen. "Er zijn talloze beroepsorganisaties die hetzelfde doormaken." De verbindingsgedachte die het uitgangspunt is van het governancetraject past helemaal bij een nieuwe generatie, "die je niets hoeft uit leggen over verbinding en communities". Lanting waarschuwde voor 'dominante logica': het volgens vaste, beproefde methoden zaken uitvoeren en het als vanzelfsprekend uitgaan van de eigen relevantie. Dat maakt organisaties blind voor ontwikkelingen, bedreigingen en kansen. Dat wil niet zeggen dat alles anders wordt. "U moet voor tachtig procent blijven doen wat u doet, de uitdaging zit in die twintig procent."

Steeds meer organisaties werken met hoogwaardige communities om de beste mensen in te zetten voor hun opdrachten. Op die manier beschikt consultancybureau EdenMcCallum bijvoorbeeld over bijna tweeduizend consultants. "In communities gaat leiderschap vooral over het vermogen om kennis te delen", benadrukte Lanting daarbij.

Veel sturing

NBA-directeur Berry Wammes vroeg zich af in hoeverre het voldoen aan wet- en regelgeving het werken binnen communities lastiger maakt. Lanting stelde daarop dat communities mensen weliswaar veel vrijheid bieden, maar zeker in het begin ook veel sturing vragen. Innovatie stuit altijd op weerstand bij partijen die proberen hun eigen belangen te verdedigen. En de natuurlijke respons van wetgevers bij verandering is altijd 'meer regels'. "Maar als we wachten tot de wetgever gaat bewegen, gaat er niks gebeuren."

'Denker des vaderlands' Daan Roovers, die in korte video's tussen het programma door haar visie gaf op een aantal thema's, sprak over de balans tussen 'groepsgevoel' en de behoefte van mensen om zich van elkaar te onderscheiden. "We moeten streven naar een gezamenlijke ambitie."

Zender, verbinder, ontvanger

NBA-directeur Harm Mannak schetste in kort bestek het verandertraject dat de NBA aan het doorlopen is. Drie woorden staan bij de rol van de beroepsorganisatie centraal: zender, verbinder en ontvanger. Naast de pbo-taak, die blijft, is er veel behoefte bij leden om gezien en gehoord te worden. Ook worden veel vragen gesteld over de bijdrage vanuit de NBA aan soft skills en services, waarbij wel gewaakt moet worden voor spanning met bestaande service-organisaties.

Opvallend tijdens de NBA Open-sessies was verder dat leden spraken over eenzaamheid in het werk en de behoefte aan een veilige omgeving om dat werk te verrichten. Op cruciale momenten, zoals bij een gang naar de tuchtrechter, ervaren zij onvoldoende support vanuit hun beroepsorganisatie. Reden voor de NBA om in het vervolg van het governancetraject niet alleen in te zetten op het invullen van de faculties en communities, maar ook op het begrip 'fellowship'; het gevoel onderdeel van een 'gilde' te zijn.

Vervolgens spraken de leden in drie groepen over de invulling van evenzoveel 'designlabs', die moeten zorgen voor verdere uitwerking van de ideeën over faculties, communities en fellowship.

Spoorboekje

"Was het oke, deze dag?", wilde presentator Bas Westerweel richting het slot van de bijeenkomst weten. Een deelnemer omschreef het NBA Open-traject als "een verademing". Wel sprak de zaal de behoefte uit om nu concreter te worden. Het tijdens de conferentie in groepen ophalen van input voelde voor sommigen als een herhaling van de inspanningen tijdens de NBA Open-sessies. Anderen hadden meer tijd willen krijgen voor het gezamenlijk bouwen aan de structuur. "Er komt veel aan." Oud-bestuurslid Jos van Huut pleitte ervoor om ook bij het vervolgtraject meer leden te betrekken. Enkele leden gaven aan graag een actieve rol te vervullen binnen de designlabs.

Algemeen directeur Harm Mannak gaf tot besluit een inkijkje in het 'spoorboekje' voor de volgende fase van de governance, die tot oktober 2019 loopt. Op zeer korte termijn worden de designlabs samengesteld, die in de zomermaanden aan de slag gaan en moeten rapporteren tijdens een bestuurstweedaagse medio september. In september en oktober worden de plannen besproken met de huidige ledengroepbesturen en binnen het bestuur. Eind oktober wordt fase twee afgesloten met een tweede creatieve conferentie. Na oktober wil de NBA proefdraaien met de communities en faculties. Het tijdspad is "ambitieus", erkende Mannak. Het omvormen van de contributiestructuur is een traject op zich, dat volgt uit de nieuwe structuur.

Voorzitter Marco van der Vegte dankte de leden voor alle commentaren, zowel tijdens de NBA Open-sessies als tijdens de conferentie zelf. "Na het ophalen van alle geluiden is het nu tijd om tot inhoud te komen", besloot hij.