Student onderzoekt inzet AI voor opsporen van boekhoudfraude
Is boekhoudfraude te herkennen aan de hand van openbare jaarverslagen van beursgenoteerde bedrijven? Een PhD-student aan de Amsterdam Business School denkt van wel. Hij gebruikt een machine learning-model om te zien of managers moedwillig hun aandeelhouders proberen te misleiden.
De Indiase PhD-student Indranil Bhattacharya werkte eerder als data scientist voor Razorthink en als risk analyst voor McKinsey. In zijn onderzoek aan de Amsterdam Business School gebruikt hij zgn. '10-K-rapporten', die Amerikaanse beursfondsen jaarlijks verplicht moeten uitbrengen. Anders dan de traditionele manier van fraudedetectie, die vooral uitgaat van kwantitatief onderzoek, gebruikt de student een machine learning-model, om de diepere betekenis van teksten te achterhalen aan de hand van contextuele informatie.
Onderzoekers lichten bedrijven waarvan zij denken dat er iets mee aan de hand is grondig door, stelt Bhattacharya. Maar het bepalen op welke bedrijven zij hun inspanningen moeten richten is een uitdaging. Daarom werkt hij aan een AI-model dat daarbij moet helpen. "In de accountancywereld zijn talloze uitdagingen waar machine learning uitkomst biedt, waaronder fraudedetectie."
Aanwijzingen in teksten
Aanwijzingen voor boekhoudsignalen zijn niet alleen te vinden in financiële cijfers, maar ook in zakelijke teksten. "Frauderende managers zijn sneller geneigd bepaalde bewoordingen te gebruiken, waarbij de context waarin zij schrijven ook een rol speelt", aldus Bhattacharya. In zijn onderzoek maakt hij gebruik van Natural Language Processing, een vorm van machine learning waarbij computers tekst en gesproken woorden herkennen op eenzelfde manier als mensen.
Bhattacharya is overtuigd van de meerwaarde van het model. "We hebben er veel vertrouwen in dat ons werk van nut is voor auditors, aandeelhouders en controlerende instellingen bij het ontdekken en onderzoeken van frauduleuze bedrijven."
Voorlopig is het nog work in progress, maar uiteindelijk is het doel om het AI-model op de markt te brengen. De accountancywereld is nog niet echt vertrouwd met machine learning, stelt de student, die het gebruik van geavanceerde modellen verder wil onderzoeken en aanmoedigen.
Gerelateerd

Tien redenen waarom de accountant niet succesvol is als poortwachter fraude
Een accountant als poortwachter is als het om fraude gaat kansloos, volgens Peter Schimmel. Hij geeft daarvoor tien redenen.

'Accountant geen hoogvlieger bij ontdekken van fraude'
Hoewel accountants nuttig werk doen, is de controlerend accountant nooit een hoogvlieger geweest als het gaat om het ontdekken van fraude. Dat stelt hoogleraar Marcel...

NBA evalueert toepassing Standaard 700 over fraude
Het is belangrijk meer zichtbaar te maken wat accountants aan continuïteit en fraude doen, zodat stakeholders zich daarover een oordeel kunnen vormen. Maar verplicht...

NBA: Bestrijden van fraude is gezamenlijke verantwoordelijkheid
Het voorkomen, opsporen en bestrijden van fraude in organisaties is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle betrokkenen. Het bestuur, de directie of de dga...

NBA doet voorstellen voor aanpassing nieuwe accountantswet
De NBA heeft met een brief aan minister Kaag van Financiën gereageerd op het huidige voorstel voor de nieuwe Wet toekomst accountancysector. De beroepsorganisatie...