Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een accountant-administratieconsulent werkt sinds boekjaar 2003 voor een medische maatschap. Na afloop van elk boekjaar verstrekt de penningmeester van de maatschap hem de bankafschriften van de maatschap inclusief de relevante onderliggende stukken. De accountant boekt de mutaties in de financiële (grootboek)administratie van de maatschap en stelt een eerste concept op van een financieel verslag over het boekjaar.

Dat concept mailt hij naar de penningmeester samen met opmerkingen en/of vragen en het verzoek een en ander door te sturen naar de overige maten. Op basis van de antwoorden maakt de accountant zo nodig een tweede, aangepast concept dat wordt besproken met alle maten. Het laatste vastgestelde jaarverslag is dat over 2009. Over 2010 heeft hij alleen een conceptverslag opgemaakt. De accountant verzorgt ook de aangiften inkomstenbelasting voor twee maten.

Een oogarts is sinds 1 januari 2004 lid van de maatschap. In 2012 beëindigen de maten de maatschapsovereenkomst met de oogarts. De maten en de oogarts krijgen bij de afrekening ruzie over de omvang van het kapitaaldeel en de hoogte van de goodwill voor de oogarts.

De maatschap vraagt de accountant om – anders dan gebruikelijk - een financieel verslag per 30 november 2011 op te stellen. De penningmeester levert daarvoor weer de gegevens aan. De oogarts en de overige maten worden het niet eens over enkele posten in de concept-balans en de concept-winst- en verliesrekening. De ingeschakelde arbiters gelasten een deskundigenonderzoek en benoemen een registeraccountant als deskundige die:

• meer inzicht moet geven in het kapitaalverloop en het verloop van het onderhanden werk;
• moet beoordelen of de winstverdelingen en de nagekomen baten juist zijn (verwerkt).

De huisaccountant geeft de deskundige desgevraagd nadere informatie en een toelichting. Na onderzoek concludeert de deskundige dat de waarneemvergoedingen en de nagekomen baten correctie behoeven. De maatschap wordt per 1 januari 2015 beëindigd.

De oogarts stelt het kantoor van de AA begin 2016 aansprakelijk voor schade die hij heeft geleden door de beroepsfouten die de accountant heeft gemaakt. Daarnaast begint hij een civiele procedure tegen de overige maten. In maart 2016 dient hij een klacht tegen de AA in bij de Accountantskamer.

Klacht

De accountant heeft zich bij het opstellen van het financieel verslag niet onafhankelijk opgesteld omdat:

• hij en/of de overige maten op slinkse wijze hebben geprobeerd alle waarneemkosten in 2011 voor rekening van de oogarts te laten komen, inclusief de kosten die verband houden met ziekte en verlofdagen van de andere maten;
• in de jaarrekening 2011 een te lage omzet binnen de niet-verzekerde zorg is geboekt;
• de accountant niet alle maten gelijk heeft behandeld nu hij de klager niet heeft geïnformeerd over een nabetaling aan de leden van de maatschap die per 31 december 2007 lid waren van de medische staf van het ziekenhuis waaraan zij waren verbonden.

Oordeel

Er was een geschil tussen ex-maten over de financiële afwikkeling van de maatschap. De maten lieten zich bijstaan door advocaten en door een accountant die zowel werkte voor de maatschap als voor twee van de maten in privé. Daarom had hij zich moeten afvragen wat zijn opdracht om het financieel verslag op te stellen precies inhield en welke bedreigingen voor de fundamentele beginselen op de loer lagen.

In zijn verweerschrift rept de accountant van een Standaard 4400-opdracht. Op de zitting zegt hij echter dat dit niet “uit zijn koker” kwam en dat hij de opdracht zelf min of meer “vormvrij” heeft opgevat. Hij heeft dit verslag op dezelfde manier gemaakt als de andere financiële verslagen voor de maatschap en heeft de financiële gegevens overgenomen zoals hij ze kreeg aangereikt.

De accountant heeft:

• nagelaten om een duidelijke opdrachtomschrijving overeen te komen;
• zich kennelijk niet gerealiseerd dat zijn objectiviteit, deskundigheid en zorgvuldigheid werden bedreigd;
• gedaan wat hij altijd deed;
• geen waarborgen getroffen;
• niets vastgelegd.

Maatregel

Waarschuwing. Door geen enkele bedreiging te signaleren heeft de accountant zich uitzonderlijk naïef opgesteld. Ook heeft hij zijn rol ten opzichte van alle partijen onvoldoende duidelijk gemaakt.

Meer informatie

De uitgetreden oogarts heeft vergeefs een claim ingediend tegen de accountant en de andere vennoten van zijn kantoor. Volgens de Rechtbank Midden-Nederland heeft de oogarts niet aangetoond dat het advies van de accountant ertoe heeft geleid dat de vaststellingsovereenkomst is afgeketst.