Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een accountant in business werkt sinds 2011 bij een bedrijf, waar hij in 2017 ‘financial controller Europe’ wordt. In februari 2020 blijkt dat hij het bedrijf jarenlang heeft opgelicht door stiekem voor in totaal 6,1 miljoen euro betalingen te doen aan zichzelf. Met het geld schafte hij luxe goederen aan. Op 13 februari 2020 heeft de controller vanaf een externe locatie ingelogd op de computersystemen van het bedrijf en een groot aantal digitale bestanden gewist.

Als hij een week later op zijn werk verschijnt, moet hij zijn laptop, die eigendom is van het bedrijf, inleveren. Dat doet hij pas de volgende dag. Uit forensisch onderzoek in opdracht van het bedrijf blijkt dat hij met professionele verwijderingssoftware een groot aantal bestanden heeft gewist.

Medio maart reageert hij in een telefoongesprek op de onderzoeksresultaten. Hij erkent dat:

• hij ongeautoriseerde betalingen heeft verricht vanaf de bankrekening van het bedrijf;
• deze betalingen hemzelf ten goede zijn gekomen;
• hij geprobeerd heeft deze betalingen te verhullen in de boekhouding;
• hij wachtwoorden en tokens van minimaal één collega heeft gebruikt;
• hij daar geen toestemming voor had;
• hij documenten heeft vervalst.

Op 18 maart 2020 wordt de controller op staande voet ontslagen. De werkgever dient vijf dagen later een klacht in tegen de accountant, die erkent dat de klacht terecht is en zich laat uitschrijven uit het accountantsregister.

Klacht

De accountant heeft:

a. zich in de uitoefening van zijn beroep gedurende langere tijd schuldig gemaakt aan fraude om zichzelf te verrijken en daarmee zijn werkgever ernstig benadeeld;

b. met professionele verwijderingssoftware een groot aantal digitale bestanden gewist toen hij hoorde dat zijn gedragingen werden onderzocht.

Oordeel

De klacht is gegrond.

Ad a Fraude

De accountant heeft zich gedurende langere tijd schuldig gemaakt aan fraude en daarmee zichzelf voor ruim 6,1 miljoen euro verrijkt ten koste van zijn werkgever. Dit is niet eerlijk, niet oprecht en in strijd met het fundamentele beginsel van integriteit. Ook heeft de accountant het accountantsberoep in diskrediet gebracht en daardoor het fundamentele beginsel van professionaliteit geschonden.

Uit de bekentenis wordt duidelijk dat hij zich bij zijn afwegingen ongepast heeft laten beïnvloeden door eigenbelang, wat in strijd is met het fundamentele beginsel van objectiviteit. Hij heeft gepoogd de fraude te verbergen door een fictieve schuldenpositie op te bouwen in de boekhouding van het bedrijf. Daardoor heeft hij de wet- en regelgeving niet toegepast en deze evenmin nauwgezet en grondig uitgevoerd. Dat is in strijd met het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid.

Ad b Vernietiging bewijs

De controller heeft erkend dat hij na aanvang van het onderzoek naar zijn gedragingen een groot aantal digitale bestanden heeft gewist en daarbij professionele verwijderingssoftware heeft gebruikt. Op dat moment had hij echter juist zo spoedig mogelijk maatregelen moeten treffen om de inbreuk op de VGBA en de gevolgen daarvan weg te nemen. Hij had op zijn minst open moeten zijn over wat hij had gedaan en moeten meewerken met het onderzoek.

De accountant heeft daarentegen doelbewust geprobeerd het onderzoek tegen te werken. Daardoor was hij niet eerlijk en oprecht en heeft hij ook in dit verband het fundamentele beginsel van integriteit geschonden. Bovendien heeft hij hierdoor andermaal het accountantsberoep in diskrediet gebracht en daardoor in strijd gehandeld met het fundamentele beginsel van professionaliteit.

Maatregel

Doorhaling, waarbij de oud-accountant zich niet binnen tien jaar opnieuw in de registers kan laten inschrijven. De accountant heeft zich gedurende langere tijd “op slinkse wijze” schuldig gemaakt aan een zeer omvangrijke fraude. Daarbij verduisterde hij ruim 6,1 miljoen euro bij zijn werkgever om zichzelf te verrijken. Toen bekend werd dat de verduistering werd onderzocht heeft hij een groot aantal digitale bestanden gewist om de verduistering te verhullen. Daardoor heeft hij ernstig in strijd gehandeld met de fundamentele beginselen van professionaliteit, integriteit, objectiviteit en vakbekwaamheid en zorgvuldigheid en het vertrouwen in het accountantsberoep zeer ernstige geschaad.
In de beroepsgroep is geen plaats voor frauderende accountants. De uitspraak is vanwege de zwaarwegende openbare belangen onmiddellijk uitvoerbaar.

Annotatie Lex van Almelo

Dankzij een razendsnelle actie van zijn werkgever heeft de tuchtrechter een mispelrotte financial controller uit de mand gewipt. De accountant in business had zichzelf overigens al uitgeschreven toen hij tegen de lamp was gelopen na in totaal 6,1 miljoen euro aan zichzelf te hebben overgemaakt. Niet alleen dát is uit den boze - het wordt hem ook zwaar aangerekend dat hij bewijzen voor zijn verduistering heeft verdonkeremaand met professionele verwijderingssoftware.

Hij had namelijk moeten meewerken aan het onderzoek naar zijn frauduleuze gedragingen. Daarin onderscheidt het tuchtrecht zich van het strafrecht, waar je niet kunt worden verplicht mee te werken aan jouw eigen veroordeling. Het College van Beroep voor het bedrijfsleven zei eind 2017 dat een tuchtklacht (van in dit geval het OM) geen criminal charge is in de zin van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. De controlerend accountant van Weyl kon zich dus niet beroepen op zijn recht om zichzelf niet te hoeven belasten.

In deze zaak heeft de voormalig accountant in business zich overigens niet beroepen op dit grondrecht uit het EVRM. En in de strafzaak, die vermoedelijk volgt, zal zo’n beroep in ieder geval niet helpen als hij mede wordt vervolgd voor het vernietigen van bewijsmateriaal. Art. 189 lid 2 van het Wetboek van Strafrecht stelt dit namelijk strafbaar.

De accountant heeft zichzelf al laten uitschrijven. Maar voor de zekerheid bepaalt de Accountantskamer dat de doorhaling “vanwege zwaarwegende openbare belangen” direct effect heeft en dus niet wordt geschorst door een eventueel hoger beroep.