Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een registeraccountant is van 2004 tot medio 2018 financieel en algemeen adviseur van vier vennootschappen. Eén van die vennootschappen gaat in 2013 failliet. Een in 2009 opgerichte bv uit de groep wordt ontbonden. De accountant verzorgt de aangiften inkomstenbelasting voor de dga en de aangiften vennootschapsbelasting voor de later ontbonden vennootschap. De accountant werkt niet op basis van een schriftelijk vastgelegde opdracht.

In 2009 ondertekenen de accountant en de dga een overeenkomst om verschuldigde bedragen te verrekenen. Per saldo zal de accountant 61.500,26 euro betalen aan één van de bv’s. Als tegenprestatie zal de dga een tweedehands BMW Z8 leveren en een dienst, waarvoor per saldo 28.500 euro zal worden betaald, zonder factuur.

De accountant stuurt voor zijn werkzaamheden een factuur van 30.843 euro ex btw aan de failliete bv met 24 januari 2014 als factuurdatum. Vanwege openstaande facturen draagt de dga in februari 2014 bij notariële akte een pand over in eigendom. De verschuldigde koopprijs van 160.000 euro wordt omgezet in een schuld uit geldlening, met de dga als schuldeiser.

In september 2017 blijkt dat een controller van de later ontbonden bv grote achterstanden heeft laten ontstaan in de administratie en bij het opmaken van de jaarstukken. De dga ontslaat de controller eind september 2017. De accountant moet de administraties over 2015, 2016 en 2017 herstellen en onderzoeken of de controller heeft gefraudeerd. De accountant komt erachter dat de controller jarenlang omzetbelasting heeft teruggevraagd op onbetaalde huurfacturen.

In december 2018 geeft de accountant de dga een handgeschreven overzicht – “het kladje” -  van bedragen die de accountant nog te goed heeft vanwege zijn werkzaamheden in 2014 tot en met 2018. In totaal gaat het om 617 uur en 77.155 euro. De accountant factureert de bedragen op 2 april 2019 en voegt urenspecificaties bij. In een toelichting per e-mail schrijft de accountant dat het aantal uren “enorm” is vanwege “de puinhoop die de controller heeft achtergelaten”. De dga schrijft in een reactie dat:

• de accountant de tijden tot op het kwartier nauwkeurig heeft bijgehouden;
• de dga enorm geschrokken is van de hoogte van deze rekening;
• de onderneming de laatste tijd veel tegenslagen heeft gekend en hard bezig is er weer bovenop te komen;
• het de dga verstandig lijkt te zoeken naar een middenweg;
• de dga en de accountant mondeling zijn overeengekomen dat de factuur niet binnen zeven dagen wordt betaald, maar in termijnen.

Begin mei 2018 stuurt de accountant een factuur met urenspecificaties voor werkzaamheden die hij in maart en april 2018 heeft uitgevoerd voor de later opgeheven groeps-bv. In een mail laat de dga onder meer weten dat:

• de dga tijdens zijn vakantie liever geen “over de top rekeningen” ontvangt;
• de accountant wordt voldaan uit de verkoop van een buitenlands pand;
• dit samen meer dan zes ton in privé is en dus genoeg;
• het tijd wordt dat de accountant nadenkt over zijn positie binnen de familie;
• de accountant grof heeft verdiend en geïncasseerd ten koste van anderen.

In juli 2018 beëindigt de dga de relatie met de accountant. De accountant meent nog 93.399,90 euro te goed te hebben en dagvaardt de dga in oktober 2019. In die procedure stelt de dga dat de accountant slecht werk heeft geleverd. De dga dient een klacht in tegen de accountant.

Klacht

De accountant heeft:

a. ondoorzichtig en onzorgvuldig gedeclareerd door:

1. de opdracht en gemaakte afspraken niet vast te leggen;
2. de dga niet op de hoogte te houden van onderhandenwerkposities, maar alleen een ongespecificeerd kladje met verrichte werkzaamheden in de jaren 2014 tot en met 2018 te laten zien;
3. aan de hand van het kladje werkzaamheden in privé te factureren voor onder meer de failliete bv;
4. werkzaamheden te factureren zonder opdracht;
5. de jaarstukken voor het jaar 2015 op te stellen en publiceren in 2017 en 2018 en het buitenproportionele aantal uren van 65 te declareren zonder die uren te specificeren;

b. de belangen van klager niet op een behoorlijke wijze behartigd door:

1. zich met een exclusieve auto (BMW Z8) en een huis te laten betalen;
2. de meerwaarde van de auto niet te verrekenen en de betalingen door de vennootschappen verkeerd te boeken en verwerken;
3. in de ib-aangifte van de dga niet diens vordering op de accountant – wegens de verkoop van de woning – te verwerken;

c. de werkzaamheden niet goed uitgevoerd door:

1. de btw-aangiftes van de later ontbonden bv onvoldoende te controleren;
2. geen “rondrekening” te maken;
3. de eindbalans en openingsbalansen van de verschillende jaren niet op elkaar te laten aansluiten;
4. geen ib-aangiftes van de dga te doen in het buitenland;
5. voor onder meer de later ontbonden bv geen jaarrekening op te stellen, althans verkeerd;
6. privégebruik van de auto en de btw-bijtelling hierover niet mee te nemen in de jaarrekening;
7. vorderingen die de dga in rekening-courant had op gelieerde bv’s niet op te nemen in de ib-aangifte of in de rekening-courantverhoudingen met deze vennootschappen;
8. de vordering die de dga in privé had op de accountant nadat de BMW Z8 was geleverd niet op te nemen in zijn ib-aangifte.

Oordeel

De klachtonderdelen a.2 en a.4 zijn gegrond. De rest van de klacht is niet-ontvankelijk, want te laat ingediend, dan wel ongegrond, want onvoldoende onderbouwd.

Ad a.2 Te laat factureren

In december 2018 heeft de accountant de dga met een kladje laten weten dat hij nog een vordering op hem heeft voor “onderhanden werk” in de periode 2014 tot 2018. De dga heeft niet betwist dat de accountant in deze periode werkzaamheden heeft uitgevoerd maar is verrast dat er nog een vordering van 77.155 euro open zou staan. Volgens de dga heeft hij de urenspecificaties daarvan pas in maart en april 2019 ontvangen. De accountant zegt dat hij facturering van werkzaamheden over 2014 tot 2018 heeft uitgesteld op verzoek van en in overleg met de dga, omdat deze geen geld had, maar wel de hulp van de accountant wilde.

Onder deze omstandigheden had de accountant volgens de Accountantskamer duidelijk moeten maken welke diverse taken en adviezen hij in de loop van de tijd tot zijn opdracht rekende en welke bedragen hij daarvoor in rekening bracht. Op de zitting heeft de accountant gezegd dat hij de dga hierover voldoende heeft geïnformeerd. Hij heeft dit echter onvoldoende onderbouwd. Door niet periodiek schriftelijk informatie te verschaffen over de uitgevoerde werkzaamheden inclusief een opgave van de kosten, heeft de accountant in strijd gehandeld met het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid.

Door de verschuldigde bedragen te laten oplopen, heeft de accountant bovendien een bedreiging laten ontstaan voor zijn objectiviteit. De accountant heeft niet toegelicht welke maatregelen hij heeft getroffen om die bedreiging teniet te doen.

Hoewel hierover niet is geklaagd, plaatst de Accountantskamer er vraagtekens bij dat de accountant evenmin heeft toegelicht waarom hij zich niet heeft gehouden aan artikel 34g Wet op de omzetbelasting en dus niet steeds binnen vijftien dagen na afloop van elke kalendermaand de verschuldigde bedragen daadwerkelijk heeft gefactureerd. Dat hij de facturering op verzoek van de dga had uitgesteld omdat deze geen geld had, is geen excuus, alleen al omdat factureren en uitstel van betaling verlenen helemaal niet met elkaar te verenigen zijn.

Ad a.4 Zonder opdracht factureren

De accountant heeft erkend dat hij in 2017 en 2018 uren aan de later ontbonden bv in rekening heeft gebracht voor het verzorgen van ib-aangiftes van de dga in privé. Ook als je aanneemt dat de accountant dit inderdaad abusievelijk heeft gedaan dan is dat toch in strijd met de vereiste zorgvuldigheid. De accountant zit ook mis als hij deze kwestie inderdaad al eerder had willen rechtzetten, maar daarmee heeft gewacht omdat de dga in het ziekenhuis lag. Het is dan namelijk niet duidelijk waarom hij de onterecht aan de bv gefactureerde uren niet meteen heeft gecrediteerd.

Maatregel

Waarschuwing. De accountant heeft zich onvoldoende gehouden aan de fundamentele beginselen van objectiviteit en van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid door de dga gedurende lange tijd niet duidelijk op de hoogte te houden van de verrichte werkzaamheden en de bedragen die hij hiervoor in rekening wilde gaan brengen.

Annotatie Lex van Almelo

Een Twentse ondernemer en zijn bedrijven zitten in de verdrukking, nadat de controller van één van de groeps-bv’s heeft geknoeid met aangiften omzetbelasting. De controller moet het veld ruimen en de accountant orde op zaken stellen. De administratie is zo’n puinhoop dat de accountant er heel veel werk aan heeft.

Jaren na dato komt de accountant met een “kladje”, waarop zijn werkzaamheden van 2014 tot 2018 staan. Hij factureert die werkzaamheden in de loop van 2019. De ondernemer neemt afscheid van de accountant, die dan meent nog 93.399,90 euro te goed te hebben.

De Accountantskamer vindt het grootste deel van de klacht niet-ontvankelijk of onvoldoende onderbouwd. De tuchtrechter meent verder dat de accountant de klant op de hoogte had moeten houden van de oplopende kosten, eerder had moeten factureren en de gemaakte uren beter had moeten specificeren. De accountant zegt dat hij de facturering heeft uitgesteld, omdat de ondernemer geen geld had. Hij erkent dat hij de kosten voor de ib-aangiften voor de ondernemer in privé ten onrechte heeft gefactureerd aan de bv. Volgens de accountant wilde hij dit rechtzetten, maar kon hij de kwestie niet bespreken met de ondernemer, omdat die in het ziekenhuis lag. Volgens de tuchtrechter had hij die bedragen zonder overleg kunnen crediteren. De handelwijze van de accountant is niet alleen onzorgvuldig en onprofessioneel. Door de openstaande bedragen zo te laten oplopen, werd ook zijn objectiviteit bedreigd. De accountant heeft niets gedaan om die bedreiging te pareren.