» Direct naar annotatie

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een partner van een advocatenkantoor en zijn twintig jaar jongere ex-vrouw bakkeleien over de hoogte van de kinderalimentatie. De management-bv van de man ontvangt jaarlijks een managementvergoeding van negen ton. De management-bv keert de man jaarlijks 205.020 aan loon uit. De man bouwt pensioen op in zijn pensioen-bv, die de pensioenverplichtingen in 2017 afkoopt. De man ontvangt daarvoor een afkoopsom.

Met het oog op een zitting bij de rechtbank over de kinderalimentatie stelt de advocaat van de man begin 2021 enkele vragen aan een registeraccountant over de financiën van de man. De accountant antwoordt nog dezelfde dag per e-mail, waarin onder meer staat dat:

• er naast de opgenomen loonkosten en algemene kosten in de vennootschap inderdaad een positief resultaat wordt behaald;
• de man als ondernemer zelf moet zorgen voor zijn pensioeninkomen;
• diens pensioen bovendien iets eerder zal moeten ingaan dan de algemeen geldende leeftijd, omdat hij als partner bij het advocatenkantoor nog maximaal twee tot vier jaar actief kan blijven en daarna moet uittreden;
• het de vraag is of de man daarna nog vervangende bronnen van inkomsten kan aanboren;
• hij dus feitelijk vanaf de uittredingsdatum zijn opgebouwd pensioenvermogen zal aanspreken;
• de man ervoor heeft gekozen zijn pensioen niet onder te brengen bij een pensioenverzekeraar, maar zelf vermogen op te bouwen en daarvoor enkele panden heeft gekocht, die hij beschouwt als relatief veilige belegging;
• hij deze panden heeft aangekocht in privé met dividenduitkeringen vanuit de vennootschap;
• het prijspeil in de huidige vastgoedmarkt van dien aard is dat aankopen vanuit beleggingsoogpunt feitelijk niet interessant zijn;
• de beschikbaar gekomen middelen als liquiditeit in de pensioen-bv worden aangehouden zolang dit zo blijft;
• de man alle liquiditeiten die nog binnenstromen “meer dan nodig” zal hebben om zijn pensioenvermogen op voldoende niveau te brengen gezien de verwachte resultaten en de tijd dat de man nog als partner bij het advocatenkantoor betrokken zal zijn;
• de periode dat de man nog werkt daarvoor eigenlijk al te kort is;
• de bv de komende jaren dan ook nadrukkelijk geen dividenduitkeringen kan doen voor consumptieve besteding;
• de totale managementvergoeding in 2020 ongeveer negen ton was;
• het resultaat na belastingen ongeveer 4,5 ton zal zijn bij een gelijk blijvend kostenniveau en bij de verwachte licht negatieve beleggingsinkomsten;
• de accountant voor 2021 als gevolg van Covid-19 een nadrukkelijk lagere managementvergoeding en lager resultaat verwacht, mede gezien de omvang van de huidige opdrachtenportefeuille.

De man legt de e-mail voor aan de rechtbank, alsmede aan het gerechtshof waar de zaak nu hangt in hoger beroep. Zijn ex dient een klacht tegen de accountant in bij de Accountantskamer.

Klacht

De accountant heeft in strijd gehandeld met de gedrags- en beroepsregels door een valselijke, niet-objectieve schriftelijke verklaring af te leggen.

Oordeel

De klacht is deels gegrond.

De advocaat van de man heeft de accountant gevraagd enkele vragen over de financiën van de man te beantwoorden in verband met een zitting bij de rechtbank. De accountant wist of behoorde dus te weten dat zijn e-mail zou worden gebruikt in een gerechtelijke procedure.

Uit vaste jurisprudentie van de Accountantskamer (zie onder meer deze uitspraak en deze uitspraak) volgt dat:

• een accountant die weet of behoort te weten dat zijn rapport zal worden gebruikt in een gerechtelijke procedure ervoor moet zorgen dat zijn rapport de objectieve waarheidsvinding door de rechter niet belemmert;
• sprake is van een belemmering als de inhoud van het rapport onjuist of onvolledig is, de bevindingen of conclusies van het rapport een deugdelijke grondslag ontberen of het rapport ten onrechte geen duidelijke voorbehouden of beperkingen bevat.

De e-mail van de accountant belemmert de objectieve waarheidsvinding door de rechter, omdat de accountant:

• concludeert dat de beschikbare liquiditeit én de resultaten die nog beschikbaar komen meer dan nodig zijn om het pensioenvermogen van de man op voldoende niveau te brengen;
• niet de gehanteerde uitgangspunten heeft weergegeven;
• geen melding maakt van de hoogte van het pensioen, de ingangsdatum van het pensioen, het partnerpensioen voor de ongeveer twintig jaar jongere vrouw van de man en de door de man genoten huurinkomsten;
• niet zijn uitspraak onderbouwt dat er de komende jaren nadrukkelijk geen dividenduitkeringen kunnen worden gedaan voor consumptieve bestedingen;
• geen duidelijke voorbehouden of beperkingen weergeeft en dus te stellig is;
• ten onrechte het woord conclusie gebruikt, omdat hij daarmee een bepaalde vorm van zekerheid suggereert die niet op een deugdelijke grondslag berust.

Hierdoor heeft de accountant het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid niet nageleefd.

De accountant heeft desgevraagd niet kunnen zeggen welke maatstaf hem voor ogen heeft gestaan toen hij zijn e-mail opstelde. Als de accountant Handreiking 1127 had gevolgd, had hij volgens de Accountantskamer kunnen vaststellen dat in bijvoorbeeld paragraaf 4.5 wordt geadviseerd de reikwijdte van de opdracht, de uitgevoerde werkzaamheden, de uitkomsten en de eventuele beperkingen in die uitkomsten op te nemen.

Partijdig

De accountant heeft ook in strijd gehandeld met het fundamentele beginsel van objectiviteit. In zijn e-mail heeft hij namelijk op geen enkele manier duidelijk gemaakt dat hij uitsluitend het standpunt van de man heeft weergegeven. Dat de accountant zich niet heeft gerealiseerd dat zijn e-mail ingebracht zou worden in de gerechtelijke procedure en de e-mail ook niet met dat oogmerk heeft geschreven, leidt niet tot een ander oordeel. Hij wist immers dat de vragen werden gesteld in verband met de zitting bij de rechtbank. Hij had er dus rekening mee moeten houden dat zijn e-mail zou worden overgelegd aan de rechtbank (en eventueel in hoger beroep aan het gerechtshof). Als hij dit niet had gewild dan had hij dat duidelijk in zijn e-mail moeten vermelden. Maar dat heeft hij niet gedaan.

Het is echter niet aannemelijk geworden dat de accountant een valse voorstelling van zaken heeft gegeven. Daarom kan niet worden geconcludeerd dat betrokkene hij in strijd heeft gehandeld met het fundamentele beginsel van integriteit.

Maatregel

Berisping. De accountant heeft niet alleen in strijd gehandeld met het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid, maar ook met het fundamentele beginsel van objectiviteit. Hij heeft geen enkel oog gehad voor de belangen van de vrouw en heeft de objectieve waarheidsvinding door de rechter belemmerd.

Annotatie Lex van Almelo

Een advocatenkantoor maakt elk jaar negen ton over naar de management-bv van één van de partners. Bij de afwikkeling van de scheiding wil de ex van deze partner meer kinderalimentatie, maar de man verzet zich daartegen. Zijn advocaat stelt een registeraccountant – vermoedelijk de huisaccountant van de man - enkele vragen, omdat hij binnenkort met zijn cliënt naar de rechtbank moet voor een zitting over de alimentatie. Hoe suggestief de vragen van de advocaat waren, blijkt niet uit de uitspraak. Het gaat natuurlijk ook om de antwoorden, die de accountant geeft. En daarin komt de accountant tot de conclusie dat de man te weinig overhoudt om te zorgen voor een adequaat pensioen. Temeer omdat hij over maximaal vier jaar moet uittreden als partner en zijn pensioenvoorziening in eigen beheer moet aanspreken.

De accountant gebruikt het woord conclusie ten onrechte, omdat hij zo meer zekerheid suggereert dan zijn werkzaamheden rechtvaardigen. De uitgangspunten voor zijn berekeningen blijven duister en veel informatie ontbreekt. Maar het is wel duidelijk dat de antwoorden, die de accountant nog dezelfde dag gaf, in het voordeel zijn van de man en de accountant geen oog heeft voor de belangen van de vrouw. De accountant deed maar wat om de advocaat te plezieren. Hij kon de Accountantskamer desgevraagd niet uitleggen welke maatstaf hem voor ogen stond bij de ultrasnelle beantwoording van de vragen. De Accountantskamer beveelt aan in gevallen als deze Handreiking 1127 te volgen. Die handreiking adviseert onder meer om bij ‘Opdrachten uitgevoerd ter ondersteuning bij (potentiële) geschillen’ aan te geven wat de reikwijdte van de opdracht is, welke werkzaamheden zijn uitgevoerd en wat (de eventuele beperkingen van) de uitkomsten zijn. Dat is geen garantie voor objectiviteit, maar verkleint wel de kans dat je de objectieve waarheidsvinding door de rechter belemmert met onjuiste of onvolledige informatie en te stellige conclusies.