» Direct naar annotatie

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een ondernemer en zijn ex-vrouw ruziën al jaren over de afwikkeling van de huwelijkse voorwaarden. De vrouw huurt in juni 2021 een accountant-administratieconsulent in om de ondernemingen van haar ex-man - een holding met dochtermaatschappijen - te waarderen.

In maart 2022 benoemt de Rechtbank Amsterdam een deskundige om een bindend advies te geven, onder meer over de waardering van de ondernemingen.

In september 2022 stuurt de accountant de vrouw een brief met acht vragen en conclusies over de ondernemingen van de ex-man. In die brief staat dat:

• de accountant het ondernemingsvermogen van de moedermaatschappij, haar dochterondernemingen en de overige vennootschappen van de man moet waarderen per 31 december 2015;
• in diverse krediettrapporten melding wordt gemaakt dat er buitenlandse bindingen zijn;
• de accountant moet nagaan of er betalingen zijn gedaan aan partijen en/of vennootschappen in het buitenland;
• uit het Engelse handelsregister blijkt dat de ex-man belangen heeft in tenminste twee vennootschappen.

De accountant schrijft dat hij moet weten:

• welke buitenlandse bindingen er zijn of waren;
• of de Nederlandse vennootschappen betalingen hebben gedaan aan deze buitenlandse bindingen;
• wat het belang van de ondernemer in de twee genoemde vennootschappen is/was;
• of de ondernemer voor de jaren 2014 tot en met heden andere internationale bindingen heeft of heeft gehad.

In een bijlage berekent de accountant de eigen vermogens van de moeder- en dochtermaatschappijen op een totaal van 311.345 euro.

De vrouw stuurt de brief met toestemming van de accountant naar de ex-man en de deskundige. De ex-man stuurt zijn reactie op de brief  naar de accountant met een afschrift naar de deskundige en zijn ex. Enkele dagen later vraagt de man de accountant om de uitspraak, dat de ondernemer belangen heeft in twee buitenlandse vennootschappen, terug te nemen. Hij verzoekt de accountant zijn ex-vrouw en de deskundige te informeren over het inslikken. De accountant reageert niet en weigert de informatie te corrigeren dan wel zich daarvan te distantiëren.

Eind oktober komt de deskundige met zijn bevindingen en reageert deze op de brief van de accountant. De deskundige schrijft onder meer dat:

• het totale eigen vermogen van de moedermaatschappij en haar dochtermaatschappijen volgens de accountant 311.345 euro bedraagt;
• de accountant er in zijn optelsom aan voorbij gaat dat de boekwaarden van de deelnemingen verrekend moeten worden om het groepsvermogen te kunnen bepalen;
• de meeste vragen van de accountant niet relevant zijn voor de waardering van de moedermaatschappij per 22 december 2015;
• de accountant sommige vragen zelf had kunnen beantwoorden door het handelsregister van de Kamer van Koophandel te raadplegen;
• de accountant met zijn optelsom van de eigen vermogens de suggestie wekt dat het totale eigen vermogen van de moedermaatschappij en haar groepsmaatschappijen substantieel hoger is dan het eigen vermogen van 10.103 euro dat een expert in zijn adviesrapport noemt.

De ondernemer klaagt er bij de Accountantskamer over dat de accountant:

1. de ondernemer er ten onrechte en zonder bewijs van beschuldigd heeft dat hij vermogen verbergt en fiscale fraude pleegt (zonder aangifte te doen);
2. niet vakbekwaam is, een 'consolidatiefout' maakte, omdat hij te weinig wist van waardebepaling, en onvoldoende openbare informatie had, omdat hij de Kamer van Koophandel niet heeft geraadpleegd;
3. zijn fouten niet heeft gecorrigeerd, nadat hij daarop was gewezen en niet heeft gereageerd op e-mails van de ondernemer;
4. de opdracht van de ex-vrouw niet nauwgezet heeft uitgevoerd.

De Accountantskamer verklaart de klachtonderdelen a en c deels gegrond en legt een berisping op. Een kleine twee jaar na deze uitspraak dient de ex-vrouw een klacht in tegen de accountant.

Klacht

De accountant heeft:

1. bij de waardering van de Engelse vennootschappen ondeugdelijke en feitelijk onjuiste berekeningen gemaakt, wat heeft geleid tot een verkeerde waardering;
2. ten onrechte geconcludeerd dat de ex-partner vermogen had achtergehouden, wat ernstige gevolgen heeft gehad voor de houding van de ex-vrouw in de procedure rondom de verdeling van de gemeenschap;
3. zijn werkzaamheden niet met de vereiste vakbekwaamheid en zorg uitgevoerd en zijn onjuiste berekeningen en conclusies onvoldoende onderbouwd;
4. zijn beoordeling en conclusies niet gebaseerd op een neutrale en evenwichtige weging van feiten en omstandigheden, maar op aannames die niet overeenkwamen met de werkelijkheid;
5. door zijn onjuiste en gebrekkige werkzaamheden niet alleen de ex-vrouw geschaad, maar ook het aanzien van het accountantsberoep in het algemeen.

Oordeel

De voorzitter van de Accountantskamer verklaart de klacht kennelijk niet-ontvankelijk.

De verwijten uit de klachtonderdelen zijn al besproken naar aanleiding van de klacht van haar ex-man of zo verweven met de klachten en feiten uit de eerdere procedure dat zij gezien het ne-bis-in-idembeginsel niet nogmaals kunnen worden berecht. De bewoordingen en de inhoud van de klacht van de vrouw verschillen niet wezenlijk van de eerdere klacht van de ex-partner.

Met haar klacht stelt de vrouw hoofdzakelijk aan de orde dat de accountant zijn werkzaamheden voor de waardering van de ondernemingen van de ex-partner ondeugdelijk heeft uitgevoerd en ten onrechte heeft geconcludeerd dat de man vermogen heeft achtergehouden. Dat dit verwijt terecht is, heeft de Accountantskamer al in de eerdere uitspraak (gedeeltelijk) bevestigd. Ook als het handelen van de accountant (financiële) gevolgen voor de vrouw heeft gehad, kan geen tweede keer worden geklaagd over dezelfde gedraging(en) van een accountant.

De klacht wordt daarom kennelijk niet-ontvankelijk verklaard en dus zonder zitting afgedaan, zodat de Accountantskamer niet toekomt aan een inhoudelijke beoordeling van de klacht.

Maatregel

Geen.

Annotatie Lex van Almelo

Het komt nogal eens voor dat een accountant de aandelen in een bedrijf moet waarderen in het kader van een vechtscheiding. Als dat tot een tuchtklacht leidt, gaat het meestal om een accountant die de waardering te veel in het voordeel van zijn klant laat uitvallen. Daardoor wordt de vrouw van de ondernemer doorgaans gedupeerd. Dat patroon wordt in deze zaak doorbroken. Het gaat bij deze uitspraak weliswaar om een klacht van een gescheiden vrouw over een waardering. Maar de vrouw heeft de accountant zelf ingeschakeld met het oog op een gerechtelijke procedure.

Voordat de accountant in deze zaak zijn rapport uitbrengt, vraagt hij in een brief om nadere informatie. Hij beticht de man er alvast van vermogen te hebben achtergehouden en becijfert het vermogen uit zijn onderneming op ruim 311.345 euro. De Rechtbank Amsterdam heeft inmiddels een bindend adviseur benoemd, die vraagtekens plaatst bij het informatieverzoek van de accountant. De gerechtelijk deskundige wijst de accountant ook op het bedrag dat de onderneming volgens een andere deskundige waard is: 10.103 euro. De ondernemer klaagt de accountant aan, die vervolgens wordt berispt. De conclusies van de accountant hebben grote financiële gevolgen, ook voor de ex-vrouw. Vanwege die gevolgen dient de vrouw twee jaar later ook een klacht in. Haar klacht komt op hetzelfde neer als de klacht van haar ex-man, die de tuchtrechter al beoordeeld heeft. Vanwege deze doublure verklaart de voorzitter van de Accountantskamer de klacht 'kennelijk niet-ontvankelijk' en wijst die zonder inhoudelijke behandeling af. De vrouw kan in verzet gaan tegen deze beslissing, waarna de kamer de klacht alsnog moet behandelen. Daarbij kan de Accountantskamer de klacht vanwege de doublure niet-ontvankelijk verklaren en niet inhoudelijk beoordelen.