Henk Vlaming

Nieuwe initiatieven voor offshoring accountancy spelen in op het personeelstekort bij accountantskantoren. In andere landen is talent genoeg dat veel goedkoper is dan Nederlandse professionals. Kostenvoordelen van twintig tot veertig procent zijn mogelijk, al naar gelang de locatie van waaruit de offshoring plaatsvindt.

Naar Nederland komen is er niet bij, want werken op afstand gebeurt probleemloos. De automatisering in de accountancy en de communicatietechnologie zorgen dat er geen technische beperkingen zijn voor offshoring. Daardoor is offshoring ook mogelijk voor kleinere accountantskantoren. Diverse Nederlandse bedrijven springen in dit gat en bieden diensten uit vanuit allerlei landen met lage loonkosten. Hun aanbod is echter niet altijd helder. Maatwerk of standaardwerk, boekhouden of controle, persoonlijk contact of niet, het niveau van buitenlands personeel, soms is het gissen naar de antwoorden. Sommige offshore dienstverleners zijn slecht bereikbaar.

'Offshoring is ook mogelijk voor kleinere accountantskantoren.'

Andere partijen rollen de offshore dienstverlening groter uit. Een daarvan is Becky.Works, een Servische detacheerder die talent aanbiedt voor accountants- en administratiekantoren in heel Europa. Lokale medewerkers hebben gestudeerd aan de hbo of universiteit, maar niet per definitie in de accountancy. De detacheerder fungeert als werkgever, de medewerkers werken exclusief voor de opdrachtgever. Het werk gebeurt in Belgrado.

Geen personeel

IBEO is het eerste Nederlandse accountantskantoor dat via deze aanbieder medewerkers heeft in Belgrado. "In Nederland konden we geen personeel meer vinden", vertelt Geert Leijen, mede-eigenaar van IBEO. "Via een connectie kwamen we in Servië. Daar konden we medewerkers aantrekken op detacheringsbasis. Wat zij aanleveren zijn samenstelwaardige dossiers."

Ook het Amsterdamse accountantskantoor Kop of Munt werkt met Servisch talent, eveneens vanwege de krapte op de arbeidsmarkt. Sinds drie maanden werken twee Servische gedetacheerden vanuit Belgrado voor Kop of Munt.

"Ze voeren het gewone boekwerk uit en bereiden maand- en kwartaalrapportages voor", vertelt directeur Kees Leijs van Kop of Munt. "We kregen zes kandidaten voorgesteld, die spraken wij via Skype. We waren onder de indruk van hun inhoudelijke kennis en hun taalvaardigheid. Twee vielen af, met de anderen hebben wij gesprekken gevoerd in Belgrado. Met twee van hen zijn wij aan de slag gegaan, zij vormen ons team Belgrado."

Niet nieuw

Offshoring in de accountancy is allesbehalve nieuw. Tien jaar geleden was er een bloeiperiode, met name vanwege de prijsdruk op administratieve dienstverlening. Toen werd vooral eenvoudig boekhoudwerk uitbesteed aan lagelonenlanden als India en de Filipijnen. Maar veel van dit werk is geautomatiseerd.

De revival van offshoring in de accountancy komt niet alleen door de krappe arbeidsmarkt, meent Joep Hahn van Finvizi. Dit bedrijf biedt sinds 2007 offshoring aan vanuit de Filipijnen. Hahn ziet vooral bij kleine en middelgrote accountantskantoren de vraag toenemen. "Dat komt ook door verschuivende dienstverlening. De accountancy haalde vroeger veel omzet uit rapportages met een grondslag in de deponeringsplicht en de fiscaliteit. De focus is echter verschoven naar proactief financieel advies, daar wordt het geld verdiend. De administratieve verwerking wordt bijna gratis meegeleverd, maar iemand moet dat werk toch doen. Boekhoudpakketten zijn weliswaar vooruitstrevend, maar veertig procent van het werk is nog steeds handmatig."

'Boekhoudpakketten zijn weliswaar vooruitstrevend, maar veertig procent van het werk is nog steeds handmatig.'

Maar de groeiende vraag is nog geen stormloop. Veel kantoren zijn onzeker over de kwaliteit bij offshoring. "We hebben bij IBEO al eens geprobeerd om te outsourcen naar India", zegt Geert Leijen. "Heb je eenvoudig werk dat niet goed te automatiseren is, dan kun je dat prima uitbesteden naar India, zoals het nalopen van vraagposten. Maar werkzaamheden die buiten de standaard handleiding vallen, geven problemen. Niet altijd door taalproblemen, ook vanwege culturele verschillen."

Kees Leijs van Kop of Munt was aanvankelijk ook niet zo enthousiast. "Ik werd benaderd door partijen die offshoring aanboden vanuit Suriname of Zuid-Afrika. Daar spreken ze Nederlands, dat was een voordeel. Maar je vliegt er niet even heen als je moet ingrijpen."

Kleinere accountantskantoren hebben interesse, maar willen eerst resultaat zien. "Aanvankelijk was de taal nog best een dingetje", vertelt Leijs. "Maar nu beginnen de Servische medewerkers te begrijpen wat er op de facturen van onze klanten staat.

'Onze medewerkers in Amsterdam zien team Belgrado als collega's.'

Ze weten steeds beter waar ze wat moeten boeken. Het btw-verhaal begrijpen ze gelukkig. Komen ze er niet uit, dan vragen ze het. Hebben ze een antwoord, dan weten ze het voor de volgende keer. Dit helpt voor het interne draagvlak. Onze medewerkers in Amsterdam zien team Belgrado als collega's."

Begeleiding

Ondanks de positieve ervaringen heeft Kop of Munt nog geen goed zicht op de resultaten. "De personeelskosten liggen dertig tot veertig procent lager", zegt directeur Leijs. "Daar staat tegenover dat we team Belgrado intensief begeleiden. Elke maand zijn we er wel een week. Naarmate team Belgrado langer draait, neemt de intensiteit van de begeleiding af. Uiteraard houden we de uren bij, maar op jaarbasis heb ik geen overzicht op de kosten en de baten van deze offshoring. Maar als de samenwerking zich goed ontwikkelt, breiden we uit met een derde gedetacheerde in Belgrado."

Niet alleen de voorzichtige vraag staat snelle groei van offshore accountancy in de weg, ook het aanbod ontwikkelt zich maar langzaam. Goede locaties zijn schaars. Voor een goed aanbod is schaalgrootte belangrijk. Dat betekent dat er voldoende talent moet zijn dat goed geschoold is en dat volgens Nederlandse standaarden kan werken. Loonkosten moeten substantieel lager liggen.

"We hebben een analyse gemaakt van het internationale vestigingsklimaat voor offshore accountancy", zegt Hahn van Finvizi. "We hebben gekeken naar landen als India, de Nederlandse Antillen en Zuid-Afrika. Op de Antillen spreken ze Nederlands, maar het aanbod is er kleiner en de loonkosten zijn er hoger. Ook in Zuid-Afrika is de taalbarrière beperkt, maar daar zijn de arbeidsethos en de leergierigheid een issue. Qua kosten, niveau, arbeidsethos, beschikbaar talent, taalvaardigheid en leergierigheid geef ik nog steeds de voorkeur aan de Filipijnen."

'Ook al stegen de lonen de laatste jaren, de tarieven in Polen waren toch aantrekkelijk voor accountantskantoren in Nederland.'

Het opzetten van een offshore locatie is bovendien kostbaar en tijdrovend, met weinig uitzicht op een korte terugverdientijd. DVE Accountants probeerde het drie jaar geleden vergeefs in Polen.

"Ik wilde een vestiging in Polen opzetten van waaruit we controlewerk konden uitvoeren voor Nederlandse accountantskantoren", zegt Raymond Duijn van DVE Accountants. "Ook wilden we accountants uit Polen in Nederland detacheren.

Er is daar veel talent beschikbaar en de opleiding tot accountant is vergelijkbaar met die in Nederland. De taalbarrière was bovendien klein, zeker voor internationale bedrijven. Ook al stegen de lonen de laatste jaren, de tarieven in Polen waren toch aantrekkelijk voor accountantskantoren in Nederland."

Plat

DVE wilde het echter groots opzetten, "omdat we voor de audit veel beschikbaar talent moesten hebben", aldus Duijn. "Dat betekende veel bezoeken aan Poolse universiteiten en veel contacten die we moesten faciliteren. Deze voorbereiding kostte maanden werk. Bovendien kregen we tegengas. De vergelijking werd gemaakt met Poolse arbeiders, waardoor ons initiatief goedkoop en zelfs plat overkwam. Ik ben me uiteindelijk weer gaan toeleggen op DVE. Maar ik geloof nog steeds in de levensvatbaarheid van offshoring vanuit Polen."

'Ik geloof nog steeds in de levensvatbaarheid van offshoring vanuit Polen.'

Het idee dat accountantskantoren offshoring dicht bij huis veiliger en bereikbaarder vinden, verleidt meer ondernemers tot nieuw initiatief. IBEO heeft een aandeel genomen in het Servische Becky.Works. Via een eigen Nederlands detacheringsbedrijf brengt zij standplaats Servië onder de aandacht van accountantskantoren.

De groei van offshoring in de accountancy hangt vooral af van vertrouwen in het product en de aanbieder, denkt Joep Hahn van Finvizi. Het bedrijf heeft 45 Filipijnse medewerkers met een cpa-opleiding, die zijn bijgeschoold vanuit Nederland. Zij zijn gewend aan de Nederlandse administraties en relevante regelgeving, zegt Hahn. "Onze mensen in de Filipijnen zijn al jaren betrokken bij onze Nederlandse klanten. We zullen hier niet snel afstand van doen."