Discussie Opinie 14 juni 2022

Kansengelijkheid binnen de top van de accountancy: sponsors gezocht

Hoger binnen accountantsorganisaties is er minder ruimte voor mensen zonder 'zeven vinkjes' of mensen die zich niet aanpassen aan de norm. Sponsors kunnen helpen.

Richard Knops

De top binnen de accountancy bestaat uit partners met 'zeven vinkjes'. Als je niet voldoet, is het vrijwel kansloos om partner te worden. Een goede verstaander snapt dat dit directe gevolgen heeft voor de diversiteit in het personeelsbestand. Verder leidt het tot een personeelstekort. Als je namelijk groepen mensen niet toelaat, accepteert of laat doorstromen, is het te verwachten dat mensen niet bij je bedrijf willen werken.

"Wie in de maatschappij hetero, wit en man is, een hoge vooropleiding heeft, seculier is opgevoed door eveneens hoog opgeleide ouders en keurig algemeen beschaafd Nederlands spreekt, kan zeven 'vinkjes' zetten achter zijn naam" aldus Joris Luyendijk. Daarmee behoor je tot de kleine groep mensen die vrijwel alle belangrijke maatschappelijke posities vervult en zo kan beslissen over de overgrote meerderheid.

Vrouwen vertegenwoordigen ongeveer 25 procent van alle accountants. Bij de big four-kantoren ligt de instroom van vrouwen in de juniorlagen op 35 procent en op partnerniveau op 15 procent. Als je deze percentages bekijkt, kan je eigenlijk concluderen dat kantoren er meer aan moeten doen om vrouwen aan te trekken en vast te houden vanaf het moment van instroom.

De krapte op de arbeidsmarkt dwingt kantoren om nieuwe medewerkers ook uit andere bevolkingsgroepen te rekruteren. Maar als we het gemiddelde accountantskantoor bekijken, bestaat het accountantsbestand toch vooral uit blanke mannen. Wat verder opvalt is dat de allochtone medewerkers die aanwezig zijn, in het bezit zijn van zeer sterke communicatie skills.

Jezelf kunnen zijn, je nergens voor hoeven schamen. Geaccepteerd worden in je werkomgeving. In de loop van de afgelopen vijftien jaar heb ik met honderden mensen gewerkt, maar ik heb maar een handjevol mensen leren kennen die openlijk homoseksueel waren. Dat zijn er maar weinig, te weinig als je het statistisch bekijkt.

Wat we uit bovenstaande al snel kunnen concluderen, is dat we hedendaags iedereen tolereren maar naarmate we hoger in de organisatie komen, we minder ruimte hebben voor mensen zonder de zeven vinkjes of voor mensen die zich niet aanpassen aan deze norm. De oorzaak van bovenstaande komt vaak onbewust voort uit vriendjespolitiek. Verder gunnen we vaker iets aan iemand met dezelfde kenmerken als die we zelf hebben.

De eerlijkheid gebiedt wel, dat ik me afvraag of dit echt bewust zo is ontstaan. De accountants die ik ken staan namelijk open voor nieuwe inzichten en zijn empathisch. Voor mijn gevoel zijn accountantskantoren verder behoorlijk woke; discriminatie en sociale ongelijkheid wordt niet geaccepteerd. Het is echter wel harde realiteit dat het veel van hetzelfde is aan de top.

Om dit zeven vinkjes-probleem op te lossen wordt nu onder andere voor beursgenoteerde bedrijven een vrouwenquotum opgelegd voor toezichthouders, om een verandering te forceren. Ik geloof niet in deze strategie, kwaliteit dwing je af. Sigrid Kaag is ook geen minister van Financiën geworden door een verplichte aanstelling.

Ik geloof wel in het hebben van sponsors. Sponsors met zeven vinkjes die bereid zijn mensen met minder vinkjes toe te laten, zonder aanpassing te eisen. Die sponsors zullen dan wel bereid moeten zijn voor deze mensen op te komen, ook in slechte tijden. Een gedeelde verantwoordelijkheid.

De top van de accountancy bestaat uit partners met invloed. Als ik kijk naar de intentie van alle invloedrijke partners, ben ik ervan overtuigd dat ze allen zijn voor kansengelijkheid, inclusiviteit en diversiteit. Maar ik ben benieuwd welke partners bereid zijn om verder te kijken dan hun eigen bias. Zoals iedereen weet is het vinden van sponsors altijd lastig, maar in tijden van nood zijn mensen bereid in de buidel te tasten. Als je jezelf invloedrijk vindt en dit ook als probleem ziet, is mijn vraag aan jou: ben je bereid te sponsoren?

• Beluister ook de Vitamine A-podcast met Richard Knops ‘Accountant, spreek je uit’