Zwartlakkers
Jarenlang werden onze kranten dagelijks voor zes uur ’s ochtends bezorgd, door een vriendelijke meneer met een mediterrane achtergrond. Op zaterdag lagen de kranten er altijd voor zeven uur. Nooit ontbrak er iets.
Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 3, 2022
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
» Download dit artikel (pdf)
» Download het hele nummer (pdf)
Marc Schweppe
Maar de mediterrane meneer is gestopt en de jongeren die de bezorging sindsdien overnamen, zitten anders in de wedstrijd. Het is elk weekend weer afwachten of alle kranten met bijlagen en magazines de brievenbus en mijn ruwharige deurmat weten te bereiken. Op doordeweekse dagen komt de krant meestal te laat. “De zwakste schakel in ons volledige productieproces is de kettingkast van de bezorger”, zei een bestuurder van De Telegraaf ooit bij een rondleiding langs de redactieburelen en de productielijn van de krant van wakker Nederland.
Ik weet het wel, lees die krant gewoon digitaal, dat scheelt nog bomen ook. Technologie is de oplossing voor veel problemen. Maar voorlopig wordt de papieren krant nog gewoon gemaakt en betalen mensen daar flink voor. Dan moet je hem wel krijgen. Ik denk dat de kettingkast niet langer het probleem is, maar de bezorger wel.
Voor heel veel werk is niemand meer te vinden. Wat dat kan betekenen, weten we sinds de meivakantie. Naast beveiligers en bagagemedewerkers, zoekt Nederland overal en in alle sectoren naar geschikt personeel. Ook in de accountancy. In de top tien van moeilijkst te vervullen vacatures staat de registeraccountant op 1, de assistent-accountant in de samenstelpraktijk op 2 en de AA-accountant op nummer 4, bleek eind vorig jaar uit onderzoek van Indeed. De vijver waarin kan worden gevist, is simpelweg te klein. En velen verlaten het beroep ook weer na het voltooien van hun opleiding. Want je kunt immers overal terecht.
Nederland kampt momenteel met een hele reeks structurele problemen, die we allemaal voelen. Door achtereenvolgens corona en de oorlog in Oekraïne lijken ze nog nijpender geworden, maar we hadden al een wooncrisis, een klimaatcrisis, structurele problemen in de zorg en het onderwijs. Zaken die vragen om visie en langetermijnbeleid. Dat lijkt onder vier kabinetten-Rutte niet echt te zijn ontwikkeld. De premier benadrukt zelf graag dat hij geen visie heeft en de Haagse focus op beeldvorming lijkt veel belangrijker dan die wicked problems. Het aantal communicatiemedewerkers bij de verschillende ministeries groeide in de afgelopen vijf jaar met 34 procent. Momenteel werken er ruim 850 voltijds-medewerkers bij de directies
Communicatie. Bijna een kwart daarvan houdt zich bezig met advies, vijftien procent is woordvoerder of persvoorlichter. Tijdens de algemene beschouwingen vorig jaar stelde Kamerlid Pieter Omtzigt dat ‘Den Haag’ een “volstrekt imagogedreven circus” is geworden.
Maar ook in andere sectoren is de invloed van spindoctors en imagobewakers voelbaar. “Graag deze passage nog toevoegen aan jullie interview. En mag deze kop erboven?” Zulke verzoeken komen hier ook langs. Openheid van zaken geven als het spannend wordt, is meestal een stuk lastiger.
De Rijksoverheid schrijft de groei van het aantal communicatiemensen vooral toe aan maatschappelijke veranderingen “in relatie tot de informatieplicht van de Rijksoverheid”. Een opmerkelijke uitleg bij een
kabinet dat er regelmatig de voorkeur aan geeft om het Parlement niet, onvoldoende of te laat te informeren. Ondertussen plaatst dezelfde overheid vacatures waarin ‘zwartlakkers’ worden geworven; mensen die wel raad weten met een WOB-verzoek van een journalist. Ik vrees dat dat ook onder de nieuwe Wet open overheid niet anders wordt.
Misschien moeten sommigen in Den Haag iets nuttigers gaan doen. Ik zoek nog een goeie krantenjongen. Iemand die graag fietst. Een appel meenemen voor onderweg mag best.